Informacje topograficzne

Położenie

Województwo mazowieckie, Powiat Warszawa, Gmina Warszawa-Centrum, Warszawa al. Na Skarpie 20/26. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Podprowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Niziny Środkowopolskie, makroregion: Nizina Środkowomazowiecka, mezoregion: Równina Warszawska

Region geobotaniczny

Prowincja Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, dział Bałtycki, poddział Pas Wielkich Dolin, kraina Mazowiecka, okręg Warszawski.

Hipsometria

Obiekt położony jest na wysokości 120 m n.p.m.

Informacja o obiekcie

Obiekty objęto ochroną jako pomniki przyrody nieożywionej w drodze zarządzeń wydawanych w latach 1962-1979.

Budowa geologiczna i rzeźba

Sztuczne skupisko dziesięciu głazów narzutowych (stanowisko ex-situ) znajduje się przy Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk. Bloki skalne reprezentują skały różne litologicznie: granity, granitognejsy i gnejsy. Jeden z głazów jest zbudowany z amfibolitu. Na powierzchniach niektórych z nich występują rysy i wygłady lodowcowe. Obiekty są różnej wielkości. Ich obwody wahają się w granicach 9,6 - 4,1 m zaś wysokości - od 2,3 do 0,9 m. Głazy zostały znalezione na obszarze Równiny Warszawskiej. Najwcześniej objęty ochroną (w 1962 r.) blok granitowy o obwodzie 8 m i wysokości ponad 2 m, z wyraźną rzeźbą polodowcową, został wydobyty z osadów morenowych podczas prac budowlanych w centrum Warszawy.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje się w zach. części Regionu Mazowiecko-Podlaskiego (K).

Wody powierzchniowe

Teren miejski, całkowicie zantropogenizowany, brak cieków naturalnych.

Gleby

Teren miejski, całkowicie zantropogenizowany, gleby zatraciły cechy i skład naturalny.

Ekosystemy

Trawnik miejski w obrębie zwartej zabudowy i ulic, pochodzący ze sztucznego wysiewu, pielęgnowany.

Flora

Brak danych.

Krajobraz i kultura

Równina Warszawska, w obrębie której leży stolica, rozpościera się na zachód od Wisły po dolinę dolnej Pilicy. Jej powierzchnia jest lekko falista, miejscami płaska. Jest to zdenudowana powierzchnia akumulacji lodowcowej opadająca ku wschodowi wyraźnym stopniem erozyjnym. Otoczenie głazów ma charakter wtórny i jest to trawnik w centrum wielkiego miasta, a najbliższym sąsiedztwem niezwykle ważne z naukowego i edukacyjnego punktu widzenia Muzeum Ziemi PAN. Osobliwością innego rodzaju jest znajdujący się w sąsiedztwie głazów skamieniały pień Araukarii, mający także status pomnika przyrody.

Zadania ochrony

Zachowanie głazów w postaci naturalnej oraz zapobieganie: zniszczeniu wskutek rozbijania, rycia napisów/znaków, zanieczyszczaniu terenu wokół głazów.

Udostępnianie

Głazy znajdują się na otwartej przestrzeni. Dojazd komunikacją miejską do Muzeum Ziemi PAN, usytuowanego przy al. Na Skarpie 20/26 w Warszawie. Przy zwiedzaniu obowiązują zasady art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Historia obiektu

Każdy z tych obiektów ma własną historię i najczęściej jest ona banalna, gdyż zaczyna się od prac budowlanych prowadzonych w różnych miejscach stolicy, które ujawniały pod powierzchnią ziemi "zawadzające" bryły skalne, które należało szybko usunąć, by nie hamować prac. Jeśli konserwator przyrody zdążył się o tym dowiedzieć, rozpoczynał się wyścig z czasem o środki potrzebne na wydobycie i transport do bezpiecznego miejsca, jeśli nie - głaz padał ofiarą dynamitu. Uratowani świadkowie pradziejów, dzięki ogromnemu często wysiłkowi służb ochrony przyrody, mogli ocaleć tylko dzięki przeniesieniu w inne miejsce, gdzie chciano je mieć i traktować jako cenny zabytek oraz eksponowaną ozdobę miejsca. Trzy z omawianych głazów mają nazwy: największy, "Głaz Muzeum Ziemi" (8 m obwodu) wydobyto w 1949 r. przy Pl. Trzech Krzyży i w stołecznym rejestrze pomników przyrody ma on nr 1, drugi, "Polan", wydobyto przy ul. Łopuszańskiej, trzeci - "Tor", został znaleziony w 1972 r. podczas kopania fundamentów pod hotel "Forum".

Administrator

Muzeum Ziemi PAN.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Brak realnych ze względu usytuowania obiektów na terenie podlegającym Muzeum ziemi PAN.

Źródła informacji

Opracowanie

mgr Janina Otęska-Budzyn - Instytut Ochrony Przyrody PAN