Informacje topograficzne

Położenie

Województwo dolnośląskie, powiat Kłodzko, Gmina Lądek Zdrój, wieś Radochów (płd. -wsch. zbocze doliny potoku, dopływu Białej Lądeckiej, spływającego ze stoków wzniesienia Bzowiec (697 m n.p.m.). Teren Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Masyw Czeski, Podprowincja: Sudety, makroregion: Sudety Wschodnie, mezoregion: Góry Złote.

Region geobotaniczny

Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Hercyńsko-Sudecka, dział: Sudety, okręg: Sudety Wschodnie

Hipsometria

Wysokości sztucznych otworów prowadzących do jaskini znajdują się na wysokości 460, 463, 468 m n.p.m.

Informacja o obiekcie

Obiekt znajduje się pod ochroną od 1964 r.

Budowa geologiczna i rzeźba

Jaskinia Radochowska - otwór IJaskinia krasowa powstała we wkładce czystego marmuru, częściowo na kontakcie z łupkami łyszczykowymi. Utworzyła się wskutek korozyjnego działania wód o dużej sile przepływu wypełniających cały przekrój korytarzy jaskiniowych. Jaskinia ma rozwinięcie horyzontalne, a wg najnowszych pomiarów długość łączna korytarzy wynosi ponoć 502 m. Rozwój jej korytarzy nastąpił wzdłuż tektonicznych spękań i szczelin a w miejscach ich krzyżowania się powstały duże pustki (sale). Gruz skalny na dnie największej sali dowodzi, iż powstała ona wskutek zawalenia ścian łączących dwa korytarze. Jaskinia miała bogatą szatę naciekową, z której zachowały się tylko fragmenty w formie polew kalcytowych na ścianach. Na dnie jaskini występują niewielkie zbiorniki wodne związane z wodą infiltracji pionowej.

Namulisko jaskini tworzy zwietrzelina łupków łyszczykowych z domieszką osadów ilastych, gruzu, nacieków i substancji organicznej. Znaleziono w nim kości zwierząt plejstoceńskich i współczesnych.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Jaskinia znajduje się w płd. -wsch. części Regionu Sudeckiego (GS) Piętro umiarkowanie ciepłe.

Wody powierzchniowe

W jaskini znajduje się szereg jeziorek, utworzonych przez infiltrujące wody.

Gleby

brak danych

Ekosystemy

brak danych

Flora, fauna

Stwierdzono występowanie 2 gat. grzybów w głębi obiektu.

Wśród fauny występuje tu 91 gatunków zwierząt w tym endemity i troglobionty, a także chrząszcze, owady bezskrzydłe, muchówki oraz fauna wodna (nicień, prapierścienica troglobiontyczna, oczliki, studniczki).

Krajobraz i kultura

Jaskinia znajduje się w Górach Złotych rozciągających się z północnego zachodu na południowy wschód, na pograniczu polsko-czeskim. Pasmo jest niewysokie, w polskiej części nie przekraczające 1000 m n.p.m., ale silnie urzeźbione i prawie w całości porośnięte lasem mieszanym. Znajdująca się tu przełęcz Różaniec dzieli Góry Złote na dwie części: zachodnią, silnie rozczłonkowaną, zbudowaną z granitoidów, amfibolitów i wapieni krystalicznych oraz wschodnią, zbudowaną ze skał metamorficznych i bazaltów. Od XIII w. eksploatowano tu kruszce złota, później arsenu (do 1961 r.). W bliskiej odległości od jaskini znajduje się szereg starych uzdrowisk sudeckich, najbliżej - Lądek Zdr.

Zadania ochrony

Zachowanie w postaci naturalnej obiektu oraz zapobieganie: zniszczeniu wskutek rycia napisów, eksploatacji namuliska, zanieczyszczaniu obiektu oraz terenu wokół niego, rozbijaniu oraz uszkadzaniu skał.

Udostępnianie

Jaskinia położona przy niebieskim szlaku turystycznym z Radochowa do Barda, na zejściowym odcinku z Bzowca do Radochowa. Dojazd do wsi Radochów z Kłodzka lub Lądka Zdroju. Formalnie nie jest obecnie udostępniana do zwiedzania. Przy jaskini w sezonie letnim działa baza namiotowa.

Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Historia obiektu

Jaskinia znana już w XVIII wieku (pierwsza wzmianka z 1757 r.). W 1881 r. jest ona wymieniana w przewodniku po Lądku Zdroju i okolicy, jako pieczara w Radochowie. Jest wtedy popularnym terenem wycieczek, co przyczynia się do niszczenia jej wnętrza (odłupywanie "pamiątek" w postaci kawałków skał i szaty naciekowej), jednak z uwagi na fakt udostępniania tylko niewielkiej części jaskini, straty nie były wtedy bardzo dotkliwe, a z czasem jej popularność zmalała, gdy odkryto atrakcyjniejszą, dziś już nieistniejącą, jaskinię w Rogóżce. Od 1933 r. jaskinią opiekował się emerytowany górnik H. Peregrin, który zajmował się przewodnictwem i utrzymaniem szlaku wewnątrz jaskini, a także udostępnianiem kolejnych korytarzy i sal. Przy usuwaniu namuliska zapewne zniszczeniu uległo sporo cennych obiektów paleontologicznych i archeologicznych. Badania namuliska w sposób systematyczny podjęto od 1935 r., i przy tej okazji przekopano 3 dodatkowe otwory wlotowe do jaskini. Szacuje się, że przed II wojną światową jaskinię odwiedzało ok. 2000 osób rocznie, po wojnie obiekt był jeszcze przez krótki czas udostępniany i zadbany, później popadł w ruinę. Ofiarą wandali padła przede wszystkim szata naciekowa, zapewne bogata, skoro na starszych mapach spotyka się nazwę "Grota Stalaktytowa". Badania nad fauną współczesną oraz plejstoceńską fauną kopalną w namulisku jaskini prowadzone są także współcześnie.

Administrator

Nadzór Zarządu Dolnośląskiego Zespołu PK (Oddział w Wałbrzychu) oraz Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody we Wrocławiu.

Akty prawne

Dec. Woj. Rady Narod. we Wrocławiu nr 98 z 1964 r. o uznaniu za pomnik przyrody, Dz. Urz. WRN we Wrocławiu nr 3 z 1966 r.

Zagrożenia obiektu

Jaskinia jest zaśmiecana i dewastowana przez odłupywanie pozostałości szaty naciekowej wskutek braku stałego dozoru.

Źródła informacji

Opracowanie