Woj. małopolskie, powiat nowosądecki, gmina Piwniczna, wieś Wierchomla Wielka.
Teren Popradzkiego Parku Krajobrazowego.
Prowincja: Karpaty i Podkarpacie, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie,
makroregion: Beskidy Zachodnie, mezoregion: Beskid Sądecki.
Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty
Zachodnie, Okręg Beskidy, Podokręg Sądecki, piętro
regla dolnego
Ok. 570 m n.p.m.
Źródło znajduje się pod ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej od 1998 r.
Źródło jest związane z cienkoławicowymi piaskowcami i łupkami warstw beloweskich. Sam wypływ znajduje się w obrębie osadów gruzowo-gliniastych tarasu potoku Izwór. Jest to mało wydajne źródło wody mineralnej szczawy HCO3-Ca-Mg, Fe. Zlokalizowane jest na stromo nachylonej skarpie, a woda wypływa na dnie niewielkiej niszy, którą ze wszystkich stron ograniczają bloki piaskowcowe. Jej spływ do potoku można rozpoznać po rdzawej smudze osadów. W pobliżu znajduje się źródło "Jerzy" o zupełnie innej mineralizacji - siarczane i także pomnik przyrody.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje
się w płd. części Regionu Karpackiego (GK).
i należy do piętra umiarkowanie
ciepłego.
Dolina potoku Izwór (a. Izdwor), odwadniającego dolinę schodząca spod Parchowatki (1004 m n.p.m.) - jednego z płd. ramion głównego grzbietu Pasma Jaworzyńskiego. Potok uchodzi do Wierchomlanki, będącej dopływem Popradu.
brak danych
brak danych
brak danych
Dolina Wierchomlanki jest długa i stosunkowo wąska, toteż pozostawała w cieniu dogodniej położonych, licznych w Beskidzie Sądeckim uzdrowisk, których zdroje mineralne miały większą wydajność i mineralizację. Na terenie Wierchomli Wielkiej jest więcej źródeł - dane z 1971 r. mówią o 5 źródłach szczaw i 3 - wód siarczkowych, jednak dotąd nie udało się stworzyć tu uzdrowiska z prawdziwego zdarzenia. Dopiero od niedawna zaczęto rozwijać usługi rekreacyjne oparte o agroturystykę oraz stworzono niewielką stację narciarską w Wierchomli Małej.
Zachowanie w postaci naturalnej obiektu, uniemożliwienie obudowania wypływu oraz zapobieganie zanieczyszczaniu terenu wokół obiektu. W powiązaniu z pobliskim, równie naturalnym źródłem "Jerzy" jest to cenny zespół dydaktyczny i wskazane jest włączenie go w formie stanowisk dydaktycznych do systemu szlaków turystycznych tego terenu.
Źródło znajduje się z dala od szlaków turystycznych, choć wiodą w jego pobliżu nieoznakowane ścieżki na najbliższy grzbiet (Parchowatka), którym przebiega szlak z Hali Łabowskiej do Łomnicy Zdrój. Dojazd do Wierchomli Wielkiej z Piwnicznej, po czym w górę potoku Izwór. Źródło znajduje się kilkaset metrów od ujścia potoku, po jego lewej (orograficznie) stronie. Nieco dalej - źródło "Jerzy", także pomnik przyrody nieożywionej.
Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Tutejsze wody mineralne były znane już od dawna i w 1814 r. był tu S. Staszic, w 1836 r. L. Zejszner, a w 1891 r. K. Szajnocha. W latach 1926-39 próbował w dol. Wierchomlanki utworzyć zakład przyrodoleczniczy dr Marzec, który wykupił 3 źródła, jednak po II wojnie światowej już do tej sprawy nie wrócono. Źródło "Hanna", jako mało wydajne i znajdujące się daleko od wsi, w terenie mało zdatnym do zabudowy, pozostawiono w spokoju i stanie naturalnym.
Zarząd Popradzkiego Parku Krajobrazowego, nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Krakowie.
Zarz. Wojewody Nowosądeckiego z 9. 07.1998 r. o uznaniu za pomnik przyrody.
Zagrożeniami potencjalnymi jest: zabudowa otoczenia, zanieczyszczenia wód w strefie ochronnej źródła, zmiana morfologii niszy źródłowej.