Rezerwat przyrody nieożywionej, ścisły. Nazwą "Groty Kryształowe" określa się odkryte w latach 1898-99 dwie pustki położone w północno-wschodniej części kopalni w Wieliczce, udostępniającej złoże soli mioceńskich o skomplikowanej budowie geologicznej. Unikatowa rzeźba ścian wnętrza grot odznacza się dużymi skupieniami kryształów halitu. W Dolnej Grocie Kryształowej, będącej naturalną pustką (706 m³) ciągła pokrywa krystaliczna rozpościera się od wysokości około 2,5 m nad spągiem do wąskiego sklepienia stropu na wysokości 5,75 m. Górna Grota Kryształowa (dawna nazwa - Górna Komora Kryształowa) jest pustką poeksploatacyjną (około 1000 m³) o maksymalnej wysokości 3,75 m. Odchodzą z niej ślepe chodniki poszukiwawcze. Na ścianach i stropie niższego i wyższego poziomu groty zachowały się fragmenty krystalicznych pokryw. Miejscami widoczne są tu wyraźne ślady po odspojeniu dużych grup kryształów. Niektóre z nich stanowią dziś wzorcowe okazy halitu w kolekcjach znanych muzeów przyrodniczych zagranicznych i krajowych. Pomiędzy grotami znajduje się komora poeksploatacyjna, a na drodze chodnika dojściowego - wyrobisko określane obecnie przedsionkiem, dawniej Komorą Kryształową Baum-Schwind. Z niej przed odkryciem grot były pozyskiwane kryształy.

Wymienione obiekty tworzą zamkniętą strefę mieszczącą się w centralnej części rezerwatu przyrody, obejmującego blok górotworu (457600 m³), otoczony otuliną podziemną sięgającą po powierzchnię terenu włącznie (3181850 m³).

Klimat rezerwatu jest typowy dla przewietrzanych obiektów podziemnych.

Ochronę Grot wprowadzono już w 1928 r. Groty Kryształowe nie są i nie mogą być udostępnione do zwiedzania oraz prowadzenia zajęć edukacyjnych. Wraz z całą Kopalnią Soli należą do Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO. Są też Pomnikiem historii.

Więcej informacji w opisie szczegółowym >>>