Eupallasella (Phoxinus) percnurus (Dybowski, 1916)

Rodzina - Karpiowate Cyprinidae

Rząd - Karpiokształtne Cypriniformes

Rozmieszczenie

Europa Północno-Wschodnia wraz z dorzeczem Dniepru, Donu i Wołgi. W Azji zasiedla niemal całą Syberię oraz dorzecze Kołymy i Amuru. W Polsce występuje lokalnie w środkowym dorzeczu Wisły i Warty - w Wielkopolsce, na Pojezierzu Kaszubskim, Kujawach, Mazowszu i Polesiu Lubelskim.

Stwierdzony w parkach narodowych:

Wielkość populacji

Niemożliwa do oszacowania dla całego kraju, prawdopodobnie rzędu kilkuset tysięcy osobników.

Biologia i ekologia gatunku

Gatunek słodkowodny, fitofilny, zasiedlający drobne zbiorniki wodne, często doły potorfowe, stawki wiejskie i śródpolne, rowy melioracyjne itp. Ikrę składa po spodniej stronie roślin wodnych. Jedna samica składa średnio ok. 25000 ziaren ikry. Strzebla błotna często występuje w towarzystwie innych ryb, takich jak np. karaś, słonecznica czy piskorz.

Zagrożenie i ochrona

Gatunek bardzo narażony na wyniszczenie wskutek łatwej likwidacji i degradacji jego podstawowych siedlisk. Najgroźniejsze są melioracje powodujące osuszanie terenów podmokłych, zasypywanie stawków i starorzeczy, skażenie wód (m. in. wskutek stosowania pestycydów w rolnictwie), naturalne zarastanie zbiorników wodnych. Udowodniono gwałtowny zanik w Polsce wielu stanowisk tej strzebli. Niektóre z nich objęte są ochroną obszarową (np. Poleskim Parku Narodowym), sam gatunek korzysta z ochrony ścisłej (Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61). Włączony został do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt" (2001) jako gatunek silnie zagrożony (kat. EN).

Źródła informacji

• Danilkiewicz Z. 1968. Strzebla błotna Phoxinus percnurus (Pallas, 1811) - na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Ann. UMCS Lublin, C, 23, 19: 301-318.
• Danilkiewicz Z. 1985. Ichtiofauna południowego Podlasia. Rocznik Międzyrzecki, 16-17: 31-55.
• Danilkiewicz Z. 1997. Minogi oraz ryby rzeki Bugu i jego polskich dopływów. Arch. Ryb. Pol. 5: 5-82.
• Kusznierz J. 1995. Wstępna ocena aktualnego stanu polskich populacji strzebli błotnej Moroco (=Phoxinus) percnurus (Pall., 1811) (Cyprinidae, Osteichthyes ). Acta Univ. Wratisl. 1744, Prace Zool. 29: 59-69.
• Kusznierz J. 1996. Aktualny stan polskich populacji strzebli błotnej Moroco (=Phoxinus) percnurus (Pallas, 1811) i perspektywy ich aktywnej ochrony. Zoologica Poloniae, 41 (Supplement):143-146.
• Kusznierz J. 1998. Biologia strzebli błotnej Moroco (=Phoxinus ) percnurus (Pallas, 1811) (Pisces, Cyprinidae). Praca doktorska. Bibl. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław.
• Kusznierz J. 2001. Strzebla błotna Eupallasella percnurus (Pallas, 1811). W: Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. Red. Z. Głowaciński. PWRiL, Warszawa, s. 301-303.
• Piotrowski W. 1994. Strzebla przekopowa Moroco (=Phoxinus )percnurus w Poleskim Parku Narodowym. Chroń. Przyr. Ojcz. 50, 6: 91-93.
• Radtke G. 1995. Nowe stanowiska strzebli przekopowej Phoxinus percnurus w województwie gdańskim. Komunikaty Rybackie,1/95: 26.
• Witkowski A., Błachuta J., Kotusz J., Heese T. 1999. Czerwona lista słodkowodnej ichtiofauny Polski. Chroń. Przyr. Ojcz. 55, 4: 5-19.

Zobacz także

• ochrona gatunkowa - wprowadzenie
• gatunki zagrożone ("Czerwone księgi", "czerwone listy", gatunki specjalnej troski)
• rozporządzenie o ochronie gatunkowej zwierząt z 1995 r. oraz jego nowelizacja

Opracowanie

• Prof. dr hab. Zbigniew Głowaciński - Instytut Ochrony Przyrody PAN,
• mapa występowania gatunku wykonana wg materiałów Autora.

<<< lista gatunków >>>