Gentiana clusii J.O.E. Perrier & Songeon

Rodzina goryczkowate - Gentianaceae,

gatunek objęty ochroną ścisłą

Morfologia

Goryczka Klusjusza Roślina o wysokości 5-15 cm. Z walcowatego kłącza wyrasta łodyga z 1 lub 2 parami liści zrośniętych nasadami oraz z różyczką liściową w nasadzie. Liście różyczkowe skórzaste, lśniące, lancetowate, 2-5 cm długości, łodygowe wyraźnie mniejsze. Na szczycie łodygi 1 duży kwiat, długości do 6 cm.

Kielich z 5 (wyjątkowo 6) ostrymi ząbkami, równymi połowie długości kielicha. Korona lejkowato dzwonkowata, zwykle barwy ciemnofioletowoniebieskiej, z gardzielą jaśniejszą, plamistą; płatki korony krótkie szerokotrójkątne, rozchylone. Pręciki mają nitki zrośnięte do połowy z rurką korony. Owocem torebka ok. 6 cm długości. Nasiona liczne, brunatne.

Rozmieszczenie ogólne

Gatunek środkowoeuropejski, występujący w Karpatach, Alpach Wschodnich i Centralnych, Velebicie, Jurze i Czarnym Lesie.

Rozmieszczenie w Polsce

Rośnie tylko w Tatrach, dość często od regla dolnego po piętro halne (od 935 do 2000 m n.p.m.). mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych: występowanie w PN

Siedliska

Występuje na półkach skalnych, w murawach, na zboczach i trawiastych upłazach. Jest gatunkiem wapieniolubnym. Rośnie na rędzinach właściwych lub inicjalnych o różnej zawartości próchnicy, których odczyn jest obojętny lub zasadowy (pH 6,7-7,7).

Fitocenozy

Gatunek charakterystyczny dla wapiennych muraw z rzędu Seslerietalia variae.

Biologia

Bylina, zimozielona. Kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty przedprątne zapylane przez trzmiele, pszczoły i motyle. Wyjątkowo możliwe jest również samozapylenie. Kwiaty zamykają się na noc oraz przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Wielkość populacji

Populacje składają się zwykle z kilku do kilkudziesięciu osobników.

Zagrożenie

Gatunek ze względu na swe walory dekoracyjne zagrożony zrywaniem przez turystów.

Ochrona

Goryczka Klusjusza podlega ścisłej ochronie gatunkowej, a poza tym wszystkie jej stanowiska występują na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>