Pinus cembra L.

Rodzina sosnowate - Pinaceae

gatunek objęty ochroną ścisłą

Morfologia

Sosna limbaSosna limba osiąga wysokość 20 m. Korona początkowo stożkowata, z wiekiem przybiera kształt kulistawy. Młode gałązki rdzawo owłosione, z czasem łysiejące. Kora z początku szara, później ciemna. Ciemnozielone z jaśniejszymi prążkami sztywne szpilki o długości do 9 cm, wyrastają na krótkopędach po 5 w pęczkach.

Kwiaty silnie zredukowane, jednopłciowe: męskie składają się tylko z pręcików i tworzą kłosowate kwiatostany wyrastające w dolnej części rocznych pędów; żeńskie sinawozielone wyrastają na szczycie pędu. Dojrzałe jajowate szyszki barwy brązowej, o długości do 8 cm, mają zdrewniałe łuski z tarczkami szerokimi i z odgiętym na zewnątrz dzióbkiem. Nasiona w postaci dużych orzeszków, do 1cm długości, o grubej łupinie.

Rozmieszczenie ogólne

Limba zasiedla Karpaty i Alpy.

Rozmieszczenie w Polsce

Gatunek występuje na naturalnych stanowiskach tylko w Tatrach, głównie w Tatrach Wysokich, (najliczniej w rejonie Morskiego Oka, Doliny Roztoki, Waksmundzkiej i Pańszczycy), z centrum występowania w reglu górnym i w piętrze kosówki od (1300) 1400 m do 1650 m n.p.m.; sporadycznie pojawia się też w reglu dolnym. Poza Tatrami bywa sadzona (np. w Gorcach, na Babiej Górze, w masywie Śnieżnika w Sudetach). mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych: występowanie w PN

Siedliska

Gatunek światłożądny. Występuje na urwiskach i stromych skalistych zboczach. Rośnie na różnych glebach powstałych zazwyczaj z granitoidów tatrzańskich (bielice, rankery bielicowane, gleby organiczno-sufozyjne), z bardzo kwaśnymi (pH 3,4-4,4) poziomami butwinowymi.

Fitocenozy

Gatunek charakterystyczny dla górnoreglowych borów świerkowych ze związku Vaccinio-Piceion. Występuje najliczniej u górnej granicy lasu, tworząc laski limbowe (zespół Cembro - Piceetum). Pojedyncze osobniki spotyka się w płatach zespołu kosówki Pinetum mughi carpaticum.

Biologia

Drzewo z zimozielonymi szpilkami, osiągające wiek przeciętnie około 400 lat, a wyjątkowo nawet 800 lat. Po raz pierwszy zakwita i owocuje dopiero po około 70-80 latach a lata nasienne występują co 8-10 lat. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Kwiaty są wiatropylne. Nasiona są rozsiewane przez zwierzęta zjadające orzeszki limby (np. orzechówki, wiewiórki). Korzenie współżyją z grzybami. Jest bardzo odporna na mróz i silne wiatry.

Wielkość populacji

Populacje liczą najczęściej od kilkunastu do kilkudziesięciu osobników.

Zagrożenie

W przeszłości została w znacznym stopniu wytępiona, gdyż jej wysoko cenionego drewna używano do wyrobu mebli oraz w rzeźbiarstwie. Obecnie nie jest zagrożona.

Ochrona

Sosna limbaLimba jest objęta ścisłą ochroną gatunkową, a ponadto wszystkie jej naturalne stanowiska występują na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.

 

 

 

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>