Informacje topograficzne

Położenie

Woj. pomorskie, powiat pucki, gmina Puck. Rezerwat znajduje się w granicach Nadmorskiego Parku Krajobrazowego. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Pobrzeża Południowobałtyckie, makroregion: Pobrzeże Gdańskie, mezoregion: Pobrzeże Kaszubskie. d

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich, Kraina: Brzeg Bałtyku.

Hipsometria

Maks. 1,2 m n.p.m., min. 0, średnio 0,3-0,5 m n.p.m.

Dane obiektu

Powierzchnia 193,01 ha, rezerwat utw. w 1988 r.

Budowa geologiczna, rzeźba

Niski brzeg zalewowy Zatoki Puckiej na wschodnim krańcu pradoliny Redy-Łeby. Płaskie dno pradoliny wyściełają torfy niskie, na brzegu morza wąska plaża i niskie wydmy, przy ujściach rzek wyraźne powstające młode formy deltowe.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się na płn. - wsch. krańcu Regionu Pomorskiego (BP)

Klimat typu bałtyckiego. Średnia roczna temperatura 7,6° C, średnia roczna amplituda wahań temperatury 18,9° C, opady 528 mm/rok.

Wody powierzchniowe

Ujściowe odcinki rzek Redy i Zagórskiej Strugi, ponadto liczne kanały i rowy odwadniające. Poziom wody w nich jest w znacznym stopniu zależny od stanu Zatoce Puckiej i w czasie sztormowych spiętrzeń może podnosić się o ponad 1 m. Wówczas prawie cała powierzchnia rezerwatu jest zalewana słonawą wodą z Zatoki, która przelewa się przez niską wydmę na brzegu oraz płynie rzekami "pod górę" (cofka), a następnie utrzymuje się przez dłuższy czas. Efektem tych zalewów wodami słonawymi jest zasolenie roztworów glebowych, a w dalszej konsekwencji - rozwój specyficznej roślinności halofilnej.

Gleby

Dominują gleby murszowo-torfowe i torfowe, niewielkie powierzchnie zajmują mady morskie i rzeczne.

Ekosystemy

Pastwisko halofityczneNa roślinność rez. składa się ok. 40 zbiorowisk roślinnych, wśród których najcenniejszymi i dominującymi powierzchniowo są solniskowe: słonawa = łąka halofilna z sitem Gerarda, półhalofilny szuwar sitowca nadmorskiego oraz zespół mannicy odstającej i muchotrzewu solniskowego. Z innych interesujących na uwagę zasługują: kalcyfilne młaki turzycowe rozwijające się przy wysiękach, szuwar turzycy dwustronnej, zbiorowiska nitrofitów na kidzinie. Znaczne powierzchnie zajmują wtórne trzcinowiska, poszerzające swój zasięg wskutek zaniechania wypasu.

Flora

Goździk pysznyFlora roślin naczyniowych liczy 406 gatunków, w tym ginące i zagrożone wymarciem w skali Polski (12) i Pomorza (25) oraz objęte ochroną całkowitą (13). Wśród nich do najbardziej interesujących należą: lipiennik Loesela, goździk pyszny, mlecznik nadmorski, woskownica europejska. Na szczególną uwagę zasługują słonorośla, czyli halofity (15 gatunków) - mlecznik nadmorski, babka nadmorska, świbka morska, sit Gerarda i inne.

 

Fauna

Bataliony tokująceNajważniejszym składnikiem jest bardzo dobrze poznana ornitofauna. Składa się na nią 199 gatunków ptaków, w tym 48 lęgowych. W tej liczbie najcenniejszymi są siewkowce (w sumie 15 gatunków): biegus zmienny (największe w Polsce gniazdowisko), ostrygojad, sieweczka obrożna, brodziec krwawodzioby, batalion, a także Sieweczka obrożnapliszka cytrynowa (najliczniejsze w Polsce stanowisko gniazdowe).

Rezerwat jest także bardzo ważnym miejscem masowej koncentracji nielęgowych przelotnych i zimujących ptaków wodnych i błotnych oraz wróblowców. Ze względu na swe unikatowe walory rezerwat został uznany za ostoję ptaków o randze europejskiej (E-IBAE Poland 022).

Krajobraz i kultura

W rezerwacie brak zabytków, w które obfituje otoczenie - Rzucewo w odl. 3,5 km oraz Puck (7 km).

Zadania ochrony

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych bogatej awifauny lęgowej i przelotnej oraz słonaw. Ochrona słonaw jest zarówno celem samym w sobie, jak i środkiem prowadzącym do ochrony ptaków.

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Zgodnie z art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Brak wyznaczonych tras ze względu na charakter przedmiotu ochrony.

Ścieżki dydaktyczne

Brak.

Informacja użytkowa

Dojazd PKP lub PKS do Mrzezina, skąd 3 km do rez. albo PKS do Osłonina (1,5 km), albo samochodem do granicy rezerwatu.

Historia ochrony

Uwaga botaników koncentrowała się początkowo na stanowisku roślinności halofilnej we Władysławowie, położonym ok. 15 km na północ. Walory botaniczne rezerwatu Beka zostały poznane pod koniec lat 60., a ornitologiczne na przełomie lat 70. i 80. Koncepcja ochrony rezerwatowej powstała w 1981 r. Rezerwat o pow. 193,01 ha utworzony zarządzeniem MOŚiZN z dn. 17.11.1988 r.

Administrator

Obiekt podlega Wojewódzkiemu Konserwatorowi Przyrody w Gdańsku, z którym namocy umowy plan ochrony realizuje Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. 76% powierzchni rez. należy do Skarbu Państwa (administrują tu: Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Urząd Morski w Gdyni, Woj. Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych), 24% to własność prywatna.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Zaniechanie tradycyjnych form użytkowania pastwisk, inwazja wtórnych szuwarów i zarośli, intensywna penetracja ludzi, zanieczyszczenia wód rzek i Zatoki Puckiej, lokalizacja składowiska popiołów z elektrociepłowni Gdynia w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu.

Źródła informacji

Opracowanie