Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. świętokrzyskie, miasto Kielce. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Wyżyna Środkowomałopolska, makroregion: Wyżyna Kielecka, mezoregion: Góry Świętokrzyskie.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, dział: Bałtycki, poddział: Pas Wyżyn Środkowych, Kraina: Świętokrzyska, pogranicze Okręgów: Łysogórskiego i Chęcińskiego.

Hipsometria

Dno wyrobiska leży na poziomie około 260 m n.p.m., natomiast szczytowa część grzędy skalnej sięga wysokości 295 m n.p.m.

Dane obiektu

Rezerwat utw. w 1952 r., obecna powierzchnia wynosi 0,55 ha.

Budowa geologiczna

Fragment osiowej części fałdu odsłoniętego w zachodniej ścianie filaruWzgórze Ślichowica, w obrębie którego zlokalizowany jest rezerwat, zbudowane jest z wapieni gruboławicowych, płytowych oraz wapieni marglistych i margli górnego dewonu należących do północnego skrzydła synkliny kieleckiej. Wśród wapieni przeważają odmiany detrytyczne, zbudowane ze szczątków morskiej fauny bezkręgowej. Ważną - z naukowego punktu widzenia - cechą tych skał jest ich odmienne wykształcenie od równowiekowych im wapieni nieuławiconych, które odsłaniają się w dawnym kamieniołomie na Kadzielni, kilka kilometrów na wschód od Ślichowicy. Wskazuje to na znaczne zróżnicowanie warunków powstania skał na dnie morskim.

Odsłonięcie fałdu tektonicznego w zachodniej ścianie filaruOpisywane wapienie zostały sfałdowane podczas ruchów tektonicznych orogenezy waryscyjskiej w górnym karbonie. Powstały wówczas fałd tektoniczny, występujący w filarze skalnym pozostawionym pomiędzy dwoma kamieniołomami, które rozcinają masyw wzgórza, jest głównym elementem chronionym na terenie rezerwatu. W ścianach filaru odsłania się osiowa, antyklinalna część tego fałdu, która stanowi klasyczny, podręcznikowy przykład ciągłych deformacji tektonicznych.

Do interesujących zjawisk geologicznych rezerwatu należą również szczeliny i kanały krasowe powstałe w wyniku krążenia wód w obrębie wapieni w trzeciorzędzie. Większość form krasowych wypełniona jest wtórnie gliniastymi namuliskami o czerwonobrązowym zabarwieniu, jednak w zachodniej ścianie filaru odkryto jaskinię o długości 11 m, której nadano nazwę Jaskinia pod Fałdem.

Gleby

Górna powierzchnia filaru pokryta jest cienką warstwą gleb typu szkieletowego oraz rędzin.

Wody powierzchniowe

W obrębie filaru na terenie rezerwatu brak wód powierzchniowych. W sąsiadującym od zachodu głębszym wyrobisku (poza rezerwatem) zlokalizowany jest niewielki stawek.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się w obrębie Regionu Małopolskiego - Kraina Gór Świętokrzyskich (GŚw).

Ekosystemy

Górną powierzchnię filaru wchodzącego w skład rezerwatu oraz jego ściany pokrywają murawy kserotermiczne i zarośla.

Flora

Wiśnia karłowataWśród roślinności porastającej filar występuje podlegająca gatunkowej ochronie prawnej wiśnia karłowata Cerasus fruticosa.

 

 

Fauna

Na niewielkiej powierzchni rezerwatu występuje głównie fauna bezkręgowa związana z kserotermicznymi zbiorowiskami roślinnymi.

Krajobraz i kultura

Krajobraz w otoczeniu rezerwatu ma charakter antropogeniczny, jednak ze względu na stopniowe zarastanie wyrobisk i odsłonięcie fałdu tektonicznego cechuje się wysokimi walorami estetycznymi.

Zadania obiektu

Unikatowe odsłonięcie geologiczne fałdu tektonicznego oraz profilu wapieni ma podstawowe znaczenie naukowe i edukacyjne. Celem rezerwatu jest zachowanie tego odsłonięcia.

Udostępnianie obiektu

Zasady zwiedzania

Obowiązują zasady określone w art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Z otoczenia kamieniołomów można obserwować zarówno zachodnią, jak i - nieco bardziej zarośniętą - wschodnią ścianę filaru z odsłonięciem fragmentu fałdu, stanowiącego główny element chroniony na terenie rezerwatu. Ponadto zabezpieczona ścieżka, biegnąca półką skalną, pozostałą po jednym z poziomów eksploatacyjnych, doprowadza do zachodniej ściany filaru, w miejscu odsłonięcia osiowej części fałdu.

Ścieżki dydaktyczne

Brak.

Informacja użytkowa

Dojazd w okolice rezerwatu autobusami komunikacji miejskiej w Kielcach, jadącymi do zachodniej części miasta.

Historia ochrony

Filar objęto ochroną jeszcze w czasie eksploatacji kamieniołomów. W ostatnich latach wydobycia odsłonięto dolną część zachodniej ściany filaru oraz przystosowano obiekt do udostępnienia.

Administrator

Wojewódzki Konserwator Przyrody w Kielcach.

Akty prawne

Zagrożenia rezerwatu

Ewentualnym zagrożeniem odsłonięć geologicznych jest ich zarośnięcie roślinnością. Utrzymanie ich pożądanego stanu wymaga działań należących do ochrony czynnej.

Źródła informacji

Opracowanie