(w Polsce)
(w Krakowie).Woj. małopolskie, powiat Kraków, gmina Kraków, Dzielnica VII Zwierzyniec (dawna
Dz. XXXI Przegorzały). Teren Bielańsko-Tynieckiego Parku
Krajobrazowego.
(w Polsce)
(w Krakowie).
Prowincja: Karpaty Zach. z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Makroregion Brama Krakowska, mezoregion: Pomost Krakowski.
prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział:
Pas Wyżyn Środkowych, Kraina: Wyżyna Krakowsko-Wieluńska, Okręg Południowy.
Ok. 210-260 m n.p.m.
Powierzchnia 1,38 ha, rezerwat utw. w 1959 r., teren chroniony od 1946 r.
Teren rezerwatu stanowi stromy skalisty stok zbudowany z wapienia górnojurajskiego o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej. Wapienie te miejscami odsłaniają się bezpośrednio na powierzchni, tworząc ścianki i występy skalne. Na pozostałym obszarze przykryte są cienką warstwą gleby, lokalnie też rumoszem lub płatami czwartorzędowych lessów.
W skład rezerwatu wchodzi część wzgórza Pustelnik (352 m n.p.m.). Południowo-wschodnia, odsłonięta odnoga tego wzgórza, wznosząca się stromą ścianą (ok. 50 m.) ponad doliną Wisły, zwana jest Skałką Przegorzalską.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje
się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).
Jest to region umiarkowanie ciepły o cechach kontynentalnych, ze względu na położenie na zboczu nad doliną o południowej wystawie, charakterystyczny dla Wyżyn Środkowopolskich. Warunki klimatyczne w rezerwacie są sprzyjające wegetacji dzięki wysokiej, średniej temperatur i dużej sumie opadów. Okres wegetacji trwa tutaj 227 dni.
W rezerwacie brak cieków wodnych, gdyż położony jest na południowym zboczu wzgórza Lasu Wolskiego, które w formie uskoków schodzi do doliny Wisły. Sama Wisła przepływa w odległości ok. 400 m od granic rezerwatu.
Materiał glebotwórczy stanowią zwietrzeliny odsłaniających się na powierzchni terenu wapieni górnej jury, z którymi związane jest występowanie rędzin, oraz czwartorzędowe utwory lessowe będące skałą macierzystą gleb brunatnych. Rędziny inicjalne i właściwe występują w środkowej części rezerwatu w obrębie odsłoniętych skał wapiennych, a rędziny brunatne i próchniczne zalegają w otoczeniu wychodni skał wapiennych. W zachodniej części rezerwatu w jego północno-wschodnim narożniku występują gleby brunatne właściwe wyługowane.
Eksponowane na płd. zbocza i stromą ścianę skalną porastają w części zachodniej i wschodniej fragmenty lasu mieszanego z przewaga dębu oraz zarośla ciepłolubne z dębem. W części środkowej rezerwatu występuje, typowa dla Jury Krakowskiej, naskalna murawa kserotermiczna, ciepłolubne zarośla o bogatym składzie gatunkowym z licznymi gatunkami roślin stanowiącymi element południowy. Rezerwat ma duże znaczenie w skali kraju dla ochrony przedstawicieli flory i fauny biotopów kserotermicznych.
Rezerwat
bogaty jest w szereg ciekawych gatunków roślin, zwłaszcza kserotermicznych.
Występuje tu m. in.: wiąz polny w odmianie korkowej, bodziszek czerwony, oman
szorstki, kostrzewa bruzdkowana, strzęplica nadobna, dzwonek syberyjski, brzanka
Boehmera, macierzanka naga, goździk kartuzek, rojnik pospolity i inne. Gatunki
górskie reprezentuje ciemiężyca zielona. Na niemal pionowych,
często odsłoniętych skałkach rośnie czosnek skalny oraz zanokcice Asplenium
sp. Ponadto w rezerwacie występują: trzmielina brodawkowata, irga, berberys,
róże, storczykowate i inne gat. Na uwagę zasługują b. rzadkie kserotermiczne
wątrobowce: Asterella (Fimbraria) saccata
i Mannia (Grimaldia) fragrans.
Z bezkręgowców w rezerwacie odnaleziono 29 gatunków ślimaków, z których większość przechodzi z lasu do środowisk ekwiwalentnych oraz gatunki euryekologiczne świadczące o silnej synantropizacji i degradacji malakocenozy. Obecnie stwierdzono na tym terenie 20 gatunków motyli dziennych i kraśników (nie zagrożone, nie chronione), a także 10 gatunków trzmielowatych (o różnym stopniu zagrożenia).
Rezerwat
znajduje się w granicach Lasu Wolskiego i obejmuje
porośnięte lasem i roślinnością kserotermiczną zbocze
oraz wychodnie skalne. W rezerwacie znajdują się historyczne już budowle: półrotunda
wybudowana przed II wojną światową i ciężki, ogromny gmach zwany "Zamkiem" lub
"Belwederem" z lat 40-tych. Restaurację tych budynków zakończono na początku
lat 90-tych.
Na terenie rezerwatu powstał również hotel i Ośrodek Badań Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Najciekawsza panorama obiektu i jego otoczenia roztacza się od wschodu, z wału przeciwpowodziowego Wisły.
Celem jest ochrona pierwotnych zbiorowisk kserotermicznej murawy naskalnej oraz ciepłolubnych zarośli z interesującą i bogatą roślinnością, zawierającą wiele rzadkich gatunków.
Ze względu na status ochrony ścisłej obiekt nie jest udostępniony do zwiedzania. Ponadto obowiązują zasady art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Brak.
Brak.
Rezerwat mieści się na terenie miasta Krakowa. Dojazd w pobliże obiektu miejskimi autobusami. Odległość rezerwatu od przystanku MPK w Przegorzałach, skąd obiekt jest dobrze widoczny, wynosi ok. 200 m.
Po II wojnie światowej obszar dzisiejszego rezerwatu został upaństwowiony. Teren objęto ścisłą ochroną rezerwatową zarządzeniem wewnętrznym Instytutu Badawczego Leśnictwa w 1946 r., uniemożliwiającą wykorzystywanie obiektu do celów turystycznych, ale także prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych. Formalne zatwierdzenie rezerwatu nastąpiło w 1959 r. W 1994 r. przygotowano plan ochrony czynnej i wystąpiono o zmianę statusu ochrony rezerwatu ze ścisłej na częściową, jednak w tej sprawie nie podjęto żadnej decyzji. W 1986 r. z inicjatywy Zarządu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie został opracowany program ochrony biocenoz kserotermicznych w rezerwacie i w 1991 r. przeprowadzono, niestety tylko jednorazowy, zabieg odkrzewiania muraw i zarośli.
Obiekt znajduje się na terenie stanowiącym własność Skarbu Państwa, zarządzanym przez Instytut Polonijny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Krakowie.
Niekorzystny wpływ zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego z aglomeracji krakowskiej i śląskiej (tlenki siarki, azotu, metale ciężkie). Kwaśne deszcze powodują zakwaszenie gleb i kory drzew (m.in. eliminacja porostów), a także wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych z ulicy przyległej do rezerwatu i z parkingu. Bezpośrednim poważnym zagrożeniem dla przyrody rezerwatu jest dzikie wysypisko odpadów, które zasiedlają gatunki synantropijne, a ponadto również obecność eksywnych gatunków obcego pochodzenia (robinia, kasztanowiec, winobluszcz). Spontaniczna sukcesja roślinności leśnej powoduje zanikanie zbiorowisk murawowych.