Woj. warmińsko-mazurskie, powiat iławski, gmina Lubawa, wieś Losy. Teren OChK
b. Województwa Olsztyńskiego. ![]()
Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Pojezierza Południowobałtyckie,
makroregion: Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie, mezoregion: Garb Lubawski ![]()
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, dział: Bałtycki, Pas: Równin
Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich, kraina: Pojezierze Pomorskie, okręg Iławski
![]()
Stanowisko znajduje się na wysokości około 160-180m n.p.m.
Obiekt znajduje się pod ochroną od roku 1992.
W ścianie wyrobiska odsłaniają się plejstoceńskie osady interglacjalne. Reprezentowane są one głównie przez organogeniczne osady jeziorne z niewielkim udziałem różnoziarnistych piasków. Profil w ścianie poeksploatacyjnej jest następujący (od góry): glina zwałowa, osady piaszczysto-żwirowe, kreda jeziorna. Kreda reprezentuje osad jeziorny z okresu interglacjalnego. Jej miąższość wynosi ponad 10 m a zawartość węglanu wapnia waha się od 65 do 92%. W stropie kredy widoczna jest cienka (grubości 2-3 cm) skorupa żelazista wnikająca w głąb wzdłuż klinowatych szczelin. Oprócz kredy osady jeziorne reprezentowane są przez wkładki mułków raz gytii. Wiek osadów w wyrobisku datowany na podstawie analizy palinologicznej oraz metodą termoluminescencji mieści się w przedziale 237-230 tys. lat, co odpowiada okresowi ocieplenia klimatu, który wystąpił pomiędzy dwoma zlodowaceniami środkowopolskimi: Odry i Warty. Okres ten nosi nazwę interglacjału lubawskiego, zwanego również lubelskim.
Stanowisko utworów plejstoceńskich w Losach jest proponowane do umieszczenia na promowane na europejskiej liście dziedzictwa geologicznego.
brak danych
Stanowisko znajduje się w zlewni lewobrzeżnych dopływów Drwęcy - Elszki i Sandeli.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Stanowisko
znajduje się w zach. części Regionu Mazurskiego (BM).
![]()
brak danych
brak danych
Stanowisko "Losy" znajduje się w obszarze Garbu Lubawskiego. Jest to rozległy, wyniesiony obszar (wysokości bezwzględne wynoszą ponad 200m), który podczas ostatniego zlodowacenia rozdzielał płaty lądolodu skandynawskiego. W jego budowie główny udział mają utwory starszej akumulacji lodowcowej, zaś w podłożu występują zdyslokowane iły trzeciorzędowe. W odległości ok. 12 km znajduje się Dylewska G. (312 m n.p.m.), drugie co do wysokości wzniesienie północnej Polski. Losy znajdują się w sąsiedztwie Lubawy - miasta o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, z zachowanymi fragmentami murów obronnych i innymi zabytkami. W pobliskim Złotowie (ok. 2,5 km) wielki głaz narzutowy o obw. 10,5 m, pomnik przyrody.
Zachowanie stanowiska w postaci naturalnej oraz zapobieganie zniszczeniu wskutek eksploatacji, zanieczyszczaniu terenu wokół obiektu i w jego obrębie.
Obiekt położony z dala od szlaku turystycznego. Dojazd z Lubawy do wsi Losy położonej około 3 km na północny wschód od centrum miasta; stanowisko znajduje się w odległości ok. 1 km na wschód od wsi.
Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Pierwsze informacje dotyczące osadów jeziornych w Losach pochodzą od badaczy niemieckich z początków XX wieku. Po II wojnie światowej prowadzono tu prace dokumentacyjne, które m.in. pozwoliły na ustalenie wieku osadów metodą palinologiczną na podstawie pyłków roślin oraz metodą termoluminescencji.
Nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Olsztynie.
Zarz. Wojewody Olsztyńskiego z 1992 r. o uznaniu za stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej.
Zarastanie obiektu w związku z tym istnieje konieczność okresowego (co dwa-trzy
lata), sztucznego odsłaniania ściany.
Realność istnienia zagrożeń tego typu obiektu potwierdza brak fotografii chronionego
odsłonięcia w niniejszej publikacji. Nie udało się go znaleźć w terenie, nie
potrafiła tego sdpn umiejscowić miejscowa ludność ani władze
lokalne.