Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. małopolskie, powiat wielicki, gmina Wieliczka (na granicy z miastem Kraków). Oddział 24 Leśnictwa Konary, Nadleśnictwa Myślenice. mapa lokalizacyjna (w Polsce) (w sąsiedztwie Krakowa).

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, makroregion: Pogórze Zachodniobeskidzkie, mezoregion: Pogórze Wielickie.

Region geobotaniczny

Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty Zachodnie, Okręg Beskidy, Podokręg Pogórze Lessowe.

Hipsometria

230 - 280 m n.p.m.

Dane obiektu

Powierzchnia - 33,95 ha, w tym las: 33,13 ha, łąki 0,82 ha; użytek ekol. utw. w 1998 r.

Budowa geologiczna

Wzgórze, na stokach którego utworzono użytek ekologiczny, zbudowane jest z tzw. piasków bogucickich - słabo zwięzłych, morskich osadów piaszczystych miocenu zapadliska podkarpackiego. Piaski te jednak na większej części obszaru przykryte są płatem czwartorzędowych utworów ilasto-pylastych, tzw. glin lessowatych.

Rzeźba

Las Krzyszkowicki położony jest na stokach wzgórza, u podnóża którego od strony zachodniej i północnej płynie potok Malinówka. Dłuższe zbocze północne charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Użytek ekologiczny znajduje się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).

Wody powierzchniowe

U podnóża stoków zachodniego i północnego płynie potok Malinówka, dopływ Drwiny uchodzącej do Wisły na granicy gmin Kraków i Wieliczka.

Gleby

Na całości obszaru występują gleby płowe opadowo-glejowe, pył na utworach kamienistych gliniasto-ilastych.

Ekosystemy

Las KrzyszkowickiUżytek obejmuje zbiorowiska wielogatunkowych lasów liściastych, w skład których wchodzą: grąd Tilio-Carpinetum w podzespołach wilgotnym, typowym i w postaci zdegradowanej z Carex brizoides, łęgi ze związku Alno-Padion, oraz szczątkowo wykształcona - olszyna bagienna Caltho-Alnetum.

Zbiorowiskiem dominującym (ok. 90% powierzchni) jest grąd. Lasy łęgowe i olszyna bagienna występują wzdłuż potoku oraz w wąwozach i zagłębieniach terenu.

Flora

Flora użytku ekologicznego jest typowa dla żyznych lasów liściastych Pogórza Karpat. Naturalny skład gatunkowy zbiorowisk jest w niewielkim stopniu zniekształcony przez występowanie roślin synatropijnych. Spośród 201 stwierdzonych gatunków roślin naczyniowych dominują gatunki typowe dla siedlisk żyznych i wilgotnych. Z roślin obcego pochodzenia częsty jest jedynie niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora.

Skrzyp olbrzymiBluszcz pospolityGnieźnik leśnyLilia złotogłówCiemiężyca zielona

Na obszarze kompleksu leśnego oznaczono 12 gatunków podlegających ochronie prawnej, w tym 8 objętych ochroną ścisłą i 4 ochroną częściową.

Parzydło leśneRośliny podlegające ochronie ścisłej to: parzydło leśne Aruncus sylvestris, kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, kruszczyk siny Epipactis purpurata, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia, bluszcz pospolity Hedera helix, lilia złotogłów Lilium martagon, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis, ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum. Parzydło leśne i ciemięrzyca zielona reprezentują tu gatunki górskie.

 

Fauna

Brak danych.

Krajobraz i kultura

Las Krzyszkowicki ma duże walory krajobrazowe dzięki położeniu na wydatnym wzniesieniu zlokalizowanym w sąsiedztwie terenu bardziej płaskiego i silnie zurbanizowanego oraz naturalną malowniczość lasu grądowego. Teren chroniony ma ok. 1 km długości i od płd. przechodzi w lasy nie objęte ochroną, o podobnej długości. W pobliżu użytku znajduje się kilka fortów zewnętrznego pierścienia d. Twierdzy Kraków oraz kilka d. parków dworskich, w tym - w odległości ok. 2 km na zach. park w Piaskach Wlk. z okazałym, pomnikowym dębem. W niedalekiej przyszłości dostęp do obiektu oraz powiązanie go z innymi miejscami przyrodniczo lub historycznie cennymi praktycznie uniemożliwi projektowane obejście autostradowe, które przebiegnie łąkami wzdłuż zach. podnóża objętego ochroną wzniesienia.

Zadania obiektu

Zachowanie wielogatunkowego lasu grądowego z bardzo bogatymi stanowiskami roślin chronionych i reliktowymi stanowiskami gatunków górskich.

Udostępnienie

Najprostszy sposób dotarcia - autobusami miejskimi z centrum Krakowa, jadącymi przez Bieżanów do Rżąki i Piasków Wlk. Mieszkańcy aglomeracji krakowskiej korzystają z lasu jako miejsca wypoczynku i rekreacji. Pocięty jest on siatką ścieżek wydeptanych przez ludzi. Wytyczonych szlaków turystycznych brak zarówno na terenie obiektu, jak i w otoczeniu.

Docelowo wskazane jest wytyczenie tras spacerowych w celu ochrony runa leśnego przed rozdeptywaniem oraz przed płoszeniem zwierzyny. Zaplanowanie przebiegu ścieżek możliwe będzie dopiero po wybudowaniu autostrady, która w znacznym stopniu ograniczy dostęp mieszkańców Krakowa do lasu od strony północnej i zachodniej.

Historia ochrony

Obszar objęto ochroną prawną w 1998 r.

Administracja

Nadleśnictwa Myślenice, nadzór Wojewodzkiego Konserwatora Przyrody w Krakowie.

Akty prawne

Rozporządzenie Wojewody Krakowskiego z dnia 24 listopada 1998 roku w sprawie uznania użytku ekologicznego "Las Krzyszkowicki" (Dz. Urz. Woj. Krak. Nr 29 z 1998 r. poz. 244).

Zagrożenia

Ze względu na swe położenie jest poddany jest silnej antropopresji polegającej na zaśmiecaniu terenu, niszczeniu runa i uruchomianiu procesów erozyjnych poprzez rozdeptywanie i jazdę na rowerach górskich oraz płoszeniu zwierząt. Zagrożenie stanowi także silne zanieczyszczanie wód potoku Malinówka przez ścieki komunalne. W przyszłości bardzo poważnym zagrożeniem będzie autostrada, której nitka wytyczona została przy północnej i zachodniej granicy użytku i która zapewne spowoduje zmianę stosunków wodnych w tej okolicy.

Źródła informacji

Opracowanie

mgr inż. Robert Sawa - Małopolski Urząd Wojewódzki - Wydział Ochrony Środowiska