Informacje topograficzne

Położenie

Woj. małopolskie, powiat Kraków, miasto Kraków, dzielnica Śródmieście. Pomnik przyrody zlokalizowany jest w zach. części Plant u zbiegu ulic Straszewskiego i Wiślnej, w płd. -zach. części zw. "Ogród Uniwersytet". mapa lokalizacyjna (w Polsce) (w Krakowie). (na Plantach).

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie, makroregion: Brama Krakowska, mezoregion: Pomost Krakowski.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas Wyżyn Środkowych, Kraina: Wyżyna Krakowsko-Wieluńska, Okręg Południowy.

Hipsometria

Ok. 205 m n.p.m.

Dane obiektu

Pomnik utworzony w 1975 r.

Budowa geologiczna, rzeźba

brak danych w dokumentacji pomnika.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomnik znajduje się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).

Wody powierzchniowe

Nie występują w sąsiedztwie pomnika.

Gleby

park miejski, gleba nawieziona.

Ekosystemy

brak danych w dokumentacji pomnika - park miejski.

Flora

Platan Platanus acerifolia jest gatunkiem obcym, sadzonym w parkach i ogrodach ze względu na naturalne walory dekoracyjne. To drzewo jest wyjątkowo urodziwe. Jego stan zdrowotny jest dobry, poza niewielkimi ilościami posuszu. Korona w górnej części regularna, typowa dla gatunku, jej swobodny rozwój, mimo pozostawienia temu drzewu sporej przestrzeni, nieco ograniczają sąsiednie drzewa. Pień jest krótki, a najniższy, ogromny konar, odstaje poziomo przypominając nieco róg nosorożca. Od chwili objęcia ochroną nastąpił znaczny przyrost obwodu (ponad 55 cm). Prowadzone zabiegi konserwatorskie miały niewielki zakres. Drzewo rośnie na siedlisku znacznie przekształconym przez człowieka. Występuje tu również znaczne zanieczyszczenie powietrza typu komunikacyjnego, na co gatunek ten wykazuje dużą odporność. Jest najokazalszym platanem w Krakowie, jednak w Polsce rosną znacznie większe drzewa tego gatunku.

Krajobraz i kultura

Drzewo wchodzi w skład Plant - zabytkowego parku miejskiego o charakterze unikalnym w skali światowej, obecnie sukcesywnie rewaloryzowanego. Należy przypuszczać, że platan został posadzony po 1870 r., w związku z przekształcaniem Plant w ogród krajobrazowy i wprowadzaniem egzotycznych gatunków drzew, których wcześniej tu nie było. W sąsiedztwie platana znajduje się kilka innych okazałych drzew, w tym 2 topole białe oraz kilkadziesiąt metrów dalej, na terenie zieleńca (d. wewnętrznego ogrodu Klasztoru OO. Franciszkanów) - piękny miłorząb dwuklapowy. Miejsce to znajduje się w pobliżu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego i mimo sąsiedztwa ulic o dużym natężeniu ruchu jest traktowane jako teren spacerów oraz odpoczynku, czemu sprzyjają liczne ławki.

Zadania ochrony

Utrzymanie w dobrej kondycji pięknego drzewa w jednym z najcenniejszych parków miejskich Polski.

Udostępnianie

Drzewo rośnie w środku sporego, ogrodzonego trawnika, bezpośrednio niedostępne, jednak rozmiary pozwalają podziwiać je dopiero z odległości minimum kilkunastu metrów. Najprościej dojść z Rynku Głównego pieszo ul. Wiślną.platan znajduje się po prawej stronie, między wylotem tej ulicy, a skrzyżowaniem ul. Franciszkańskiej i Straszewskiego. Od Dworca PKP można tu dojechać tramwajem.

Historia ochrony

Historia tego drzewa wiąże się ściśle z dziejami Plant Krakowskich. Objęty ochroną w 1975 r. ; w inwentarzu woj. figurował pod poz. 384. Obecnie - nr rej. Wojew. : 14/I/10

Administrator

Urząd Miasta Krakowa, nadzór - Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie

Akty prawne

Decyzja WRLiS Urzędu Wojew. w Krakowie nr RLS-op-8311/45/75 z dn. 30. 05. 1975 r. ; Rozp. Woj.krakowskiego nr 3 z dn. 30. 01. 1997 r. w sprawie pomników przyrody na terenie woj.krakowskiego.

Zgrożenia obiektu

Wandalizm, naruszenie poziomu wód gruntowych.

Źródła informacji

Dokumentacja Małopolskiego Woj. Konserwatora Przyrody w Krakowie.

Opracowanie

inż. Kaj Romeyko-Hurko -Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie