Europa, głównie północna, oraz zachodnie obszary Syberii. W Polsce dość pospolita
w pasie pojezierzy (P. Pomorskie i P. Mazurskie), na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej
i Nizinie Mazowieckiej. W pozostałych nizinnych częściach kraju znana tylko
z pojedynczych stanowisk, w górach w ogóle nie występuje.
Stwierdzony w parkach narodowych: 
Nieznana. Mimo że jest to u nas jeden z lepiej poznanych gatunków ślimaków słodkowodnych wiadomo tylko, że w północnych częściach Polski jest on jeszcze "dość pospolity", a na południu nie występuje.
Zasiedla silnie zarośnięte zbiorniki z wodą stagnującą, unika wód płynących. Najczęściej występuje w torfiankach, zarastających stawach, starorzeczach i zatokach rzecznych. Szczególnie często przebywa w zbiorowiskach wodnych z dużym udziałem moczarki kanadyjskiej. Odczyn pH zasiedlanych wód wynosi 6,7-7,5. Odżywia się glonami i gnijącymi częściami roślin wyższych. W ciągu roku otułki są reprezentowane przez 3 pokolenia: pokolenie zimujące, wylęgłe w poprzednim sezonie, pokolenie wiosenno-letnie (IV-XI) oraz pokolenie będące potomstwem generacji wiosenno-letniej (wylęg VII-XI). Kokony jajowe przyczepiane są do liści i łodyg roślin wodnych; jeden kokon składany przez osobniki zimujące zawiera około 35 jaj, kokon pokolenia wiosenno-letniego liczy ok. 25 jaj. Rozwój embrionalny trwa średnio 20 dni. Świeżo wylęgłe błotniarki otułki mają muszlę o wysokości 1,25 mm, dorosłe 10-19 mm.
Sygnalizowane są zaniki stanowisk tej błotniarki, powodowane głównie degradacją
i niszczeniem jej podstawowych siedlisk. Bliżej
nieokreślone straty ponosi gatunek w wyniku skażenia chemicznego wód i osadów
dennych. Gatunek nie objęty gatunkową ochroną prawną, jakkolwiek
w Polsce uznawany jest przez malakologów za zagrożony. Błotniarka umieszczona
jest na "Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych
w Polsce" (1992) w kategorii E