Południowa
i środkowa Europa, zachodnia i środkowa Azja, północna Afryka. W Polsce występuje
regionalnie, głównie w południowej części kraju. Plamowe stanowiska utrzymują
się w rejonie Warszawy, w południowej części Pojezierza Mazurskiego, w Górach
Świętokrzyskich, w rejonie Suwałk, na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej, Dolnym
i Górnym Śląsku oraz w Karpatach. 
Stwierdzony w parkach narodowych: 
Nieznana, trudna do określenia. Wiadomo tylko, że lokalnie bywa dość "pospolity " i "liczny" (np. Bieszczady, Pogórze Przemyskie). Bądź "rzadki" lub notowany "pojedynczo" (np. Suwalszczyzna).
Zasiedla tereny otwarte, dobrze nasłonecznione i suche najczęściej pagórki i zbocza górskie, polany śródleśne, brzegi lasów, miejsca porośnięte tarniną Prunus spinosa, śliwami, gruszą i głogiem. Wymienione krzewy i drzewa, zwłaszcza tarnina, należą do podstawowych roślin żywicielskich żeglarka. Gąsienice lęgną się od czerwca do sierpnia, wtedy też żerują na drzewach i krzewach, po czym przepoczwarczają się wśród roślinności zielnej w otoczeniu drzew i krzewów. Wiosenny szczyt pojawów motyla (imago ) przypada na okres przekwitania tarniny i zakwitu bzu lilaka. Gdy lato jest ciepłe w sierpniu pojawia się drugie pokolenie i obserwuje się wtedy drugie nasilenie lotu motyli.
Gatunek zanikł na wielu stanowiskach, zwłaszcza na Dolnym Śląsku, w obszarze nadwiślańskim między Krakowem a Warszawą, oraz na Mazurach. Za główną przyczynę jego zaniku uważa się powszechne wycinanie tarniny, ostre zimy oraz kolekcjonerstwo. Być może na załamanie się lokalnych populacji wpływa też stosowanie pestycydów. Objęty ochroną gatunkową (Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61), wprowadzony do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt " (1992) jako kat. narażone (V).