Lonicera periclymenum L.

Rodzina przewiertniowate - Caprifoliaceae

gatunek objęty ochroną ścisłą

Morfologia

Wiciokrzew pomorskiRoślina pnąca, do 12 m (rzadko więcej) długości, z młodymi pędami delikatnie owłosionymi, często czerwonawo nabiegłymi. Liście o bardzo krótkich ogonkach, ustawione na łodydze naprzeciwlegle, o blaszkach eliptycznych do jajowatych, krótko zaostrzonych, z wierzchu lśniących, ciemnozielonych, od spodu niebieskawozielonych.

Na szczytach gałązek gęste, główkowate kwiatostany złożone z 4-15 pachnących, dużych kwiatów, długości 4-5 cm, wyrastających po 2 na szypułce. Kielich z 5 króciutkimi działkami. Korona o barwie bladoróżowej lub kremowej, z wydłużoną rurką, dwuwargowa; warga górna z 4 łatkami, a warga dolna z 1-łatką. Pręcików 5. Słupek dolny. Jagoda soczysta, ciemnoczerwona, kulista.

Rozmieszczenie ogólne

Podgatunek typowy subsp. periclymenum rośnie głównie w południowo-zachodniej, a częściowo w środkowej Europie, dochodząc na północy po 63° szerokości geograficznej, a na południu po 40°. Przez Polskę przebiega południowo-wschodnia granica zwartego zasięgu jego podgatunku. Ponadto występuje na oderwanych stanowiskach w Szwajcarii, Austrii, Jugosławii, Albanii, Grecji i północnej Afryce.

Rozmieszczenie w Polsce

Wiciokrzew pomorski rośnie na Pomorzu Zachodnim (głównie na Wolinie i Uznamie oraz wzdłuż Pobrzeża Bałtyckiego) i na Śląsku (najwięcej stanowisk w Borach Dolnośląskich i na Przedgórzu Sudeckim). Najwyżej występuje w Sudetach na wysokości 700 m n.p.m. Ponadto ma nieliczne rozproszone stanowiska w Wielkopolsce, w okręgu wałecko-drawskim, na Wysoczyźnie Złotowskiej i na Pomorzu Wschodnim. mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych: występowanie w PN

 Siedliska

Występuje w lasach i zaroślach. Rośnie na glebach bielicowych i brunatnych oraz glebach torfowych i murszowych o zmiennym poziomie wód gruntowych, często oglejonych, kwaśnych lub bardzo kwaśnych (pH 4,0 - 5,5).

Fitocenozy

Jest charakterystycznym składnikiem lasów dębowych i mieszanych (związek Quercion robori-petraeae). Na Uznamie i Wolinie jest częsty w lesie brzozowo-dębowym (zespół Betulo-Quercetum).

Biologia

Liana. Kwitnie w maju i czerwcu. Zapylania kwiatów dokonują głównie długotrąbkowe zawisaki i zmroczniki Rozmnaża się głównie wegetatywnie przez płożące się pędy. Rozmnażanie generatywne odgrywa mniejszą rolę. Żywiące się nektarem pszczoły i trzmiele, w celu dostania się do niego, wygryzają dziury w dolnej części kwiatu. Nasiona są rozsiewane przez ptaki. Roślina trująca; zawiera glikozydy i saponiny.

Wielkość populacji

Wiciokrzew pomorski występuje zwykle w skupieniach po kilkadziesiąt osobników, a często znacznie liczniejszych, np. na Wolinie, gdzie tworzy zwarte płaty na dnie lasu oraz pnie się po drzewach i krzewach.

Zagrożenie

Mimo, że obecnie gatunek nie jest bezpośrednio zagrożony, potencjalne zagrożenie stwarza gospodarcze użytkowanie lasów (szczególnie trzebież lub wyrąb drzew).

Ochrona

Gatunek jest objęty ścisłą ochroną prawną, a także jest chroniony w parkach narodowych (Wolińskim, Ddrawieńskim, Wielkopolskim) i rezerwatach (np. Biele Chojnowskie w warszawskiem, Buczynowe Wąwozy pod Szczecinem).

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>