Park
krajobrazowy położony jest w obrębie Pogórza Strzyżowskiego i Dynowskiego. Obie
jednostki różnicuje udział powierzchniowy typów rzeźby. Podczas gdy Pogórze
Dynowskie charakteryzuje dominacja pogórzy średnich,
to Pogórze Strzyżowskie odznacza się niemal zrównoważonym udziałem pogórzy
niskich i średnich.
Głównym elementem morfologicznym Parku jest rozczłonkowanie na szereg wzniesień
Pasmo Czarnorzeckie, którego kulminacjami są Sucha Góra (586 m n.p.m.) oraz
Królewska Góra (554 m n.p.m.). Pasmo to, o rozciągłości z południowego-wschodu
na północny-zachód, położone jest w dużym zakolu rzeki Wisłok i osiąga wysokość
względną 200-300 m nad jego doliną.
W
kierunku południowo-wschodnim jego stoki opadają bezpośrednio do doliny tej
rzeki, natomiast ku północy pasmo przechodzi w stopniowo obniżające się, podrzędne
grzbiety. Zachodnia część obszaru parku obejmuje przełomowy odcinek doliny Wisłoka
utworzony pomiędzy zachodnim krańcem Pasma Czarnorzeckiego a niższym wzniesieniem
Kopanina na przedłużeniu tego Pasma. ![]()
Obszar parku zbudowany jest z utworów fliszowych wieku kredowego i dolnotrzeciorzędowego, które należą do dwu jednostek strukturalnych Karpat zewnętrznych: jednostki śląskiej i jednostki podśląskiej. Zróżnicowanie wykształcenia geologicznego tych utworów i obecność wśród nich piaskowców o znacznej odporności na niszczące działanie czynników atmosferycznych decyduje o zróżnicowaniu hipsometrycznym obszaru. Ponadto piaskowce tworzą grupy form skałkowych, które w granicach parku są liczne i atrakcyjne krajobrazowo. Najbardziej znaną z nich są Prządki - największa i najbardziej atrakcyjna krajobrazowo grupa skałek na Pogórzu Karpackim. Grupa ta złożona jest z kilkunastu baszt i ambon skalnych o wysokości do 20 m oraz zespołów niższych skałek. Nieco mniejsze, lecz równie oryginalne morfologicznie grupy form skałkowych występują również na grzbiecie Herby (na zachodnim krańcu pasma) a także w rejonie Komborni. W skałkach występują pseudokrasowe jaskinie i schroniska skalne.
Z budową geologiczną obszaru wiążą się długie tradycje eksploatacji kopalin skalnych - piaskowców wykorzystywanych w budownictwie i kamieniarstwie, a także ropy naftowej. Do unikatowych form eksploatacji kopalin skalnych na tym obszarze, należy zaliczyć liczne sztolnie, w których prowadzono wydobycie piaskowców.
Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy obejmuje dwie jednostki geobotaniczne - Podokręgi: Pogórze Strzyżowskie i Pogórze Dynowskie. Umowną granicę tych jednostek stanowi dolina Wisłoka. Zróżnicowana rzeźba oraz gleby wytworzone głównie z utworów fliszowych wpływają na różnorodność siedliskową sprzyjającą rozwojowi bogactwa florystycznego. Ta swoista pod względem geobotanicznym lokalizacja sprawia, że omawiany obszar charakteryzuje się specyficznym układem czynników kształtujących szatę roślinną parku.
Unikatowy charakter flory parku potwierdza występowanie ponad 40 roślin objętych prawną ochroną gatunkową, wśród nich znajduje się pięć gatunków zagrożonych wyginięciem. Zbiorowiska roślinne parku wykazują zróżnicowanie na formy wysokościowe oraz warianty.
Użytkowanie
ziemi cechuje proporcjonalny udział powierzchniowy lasów (48%) i użytków rolniczych
(46%), nadają one krajobrazowi Parku charakter leśno-rolniczy. Lasy zajmują
głównie partie wierzchowinowe i wyższe partie stoków. Drzewostanom wyraźny akcent
nadają jodła Abies alba i buk oraz sztucznie wprowadzona sosna, w mniejszym
zaś stopniu dąb Quercus robur, grab Carpinus betulus, olsza czarna
Alnus glutinosa, olsza szara A. incana oraz brzoza czarna Betula
obscura, będąca światłożądnym gatunkiem pionierskim, częściej spotykanym
w obrębie lasów będących własnością prywatną.
Z doliną Wisłoka oraz Pasmem Czarnorzeckim związane są również długie tradycje osadnictwa polskiego i wołoskiego. Ich świadectwem są średniowieczne lokacje miast na obrzeżach parku (Krosno, Frysztak), gotycko-renesansowe ruiny zamku Kamieniec koło Odrzykonia (na jednym z wzniesień Pasma Czarnorzeckiego), zabytkowe kościoły i cerkwie a także młodsze XVIII i XIX-wieczne zespoły pałacowo-dworskie. Miejscowymi tradycjami rzemieślniczymi jest tkactwo oraz eksploatacja kopalin skalnych i ropy naftowej.
W sieci ECONET-PL park znajduje się na terenie obszaru węzłowego oznaczeniu krajowym 32K. W europejskim banku danych CORINE biotopes teren ten figuruje jako ostoja przyrody nr 432 - "Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie" (14.235 ha), typ: L, M, R, G, wyróżniająca się walorami: siedliskowymi (klasa 1-5 siedlisk kluczowych) - faunistycznymi, unikatowymi formami geomorfologicznymi i krajobrazowymi oraz obecnością stanowisk archeologicznych. Przewidywany dla Polski system ochrony przyrody Unii Europejskiej p.n. "NATURA 2000" rejestruje w tej ostoi występowanie rzadkich gatunków bezkręgowców, ryb, płazów, gadów, ssaków, ptaków oraz ich siedlisk. Ostoja objęta jest klasą 6-15 siedlisk ustanowionych Dyrektywą Siedliskową. Ochronę Parku stanowi w części otulina, a w części 3 graniczące z nim OChK.
Więcej informacji w opisie szczegółowym >>>