Woj. małopolskie, miasto Kraków. Dąb rośnie w kwaterze 19 Ogrodu
Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, znajdującego się przy ul. Kopernika
27, w bliskiej odległości od Dworców PKP i PKS.
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregion: Nizina Nadwiślańska
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas
Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Puszczy Niepołomickiej.
Ok. 200 m n.p.m.
Pomnik przyrody utw. w 1967 r.
brak danych
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomnik znajduje
się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).
Ogród Botaniczny znajduje się w odległości ok. 1 km od współczesnego koryta Wisły, a ok. 300 m od dawnego koryta, istniejącego w czasach gdy ten obiekt tworzono.
Całkowicie zmienione, nawiezione.
brak danych
Dąb szypułkowy Quercus robur. Gatunek w Polsce pospolity, ale starsze osobniki w ostatnich latach masowo obumierają. Pokrój pnia i korony typowy dla tego gatunku. Pień dość długi i prosty, stosunkowo wysoko rozgałęziający się na kilka grubych konarów i dwa pnie, co czyni wrażenie, że drzewo jest wyższe. Stan zdrowotny dobry, parę konarów i grubszych gałęzi usuniętych w ramach zabiegów konserwatorskich. Badania C. Pacyniaka (na podstawie analizy wywiertów rdzenia) skorygowały wcześniejsze szacunki wieku drzewa w dół.
Dąb jest najwydatniejszym obiektem zabytkowego Ogrodu Botanicznego, który niegdyś założony poza miastem, znalazł się, w wyniku rozwoju Krakowa, w jego centrum. W najbliższym sąsiedztwie powstał zespół szpitali klinicznych Collegium Medicum UJ, a z czasem także ważny węzeł drogowy, w tym trasa obwodnicowa o dużym natężeniu ruchu, która przyczyniła się do rozwoju w jej sąsiedztwie nowoczesnej zabudowy wielkomiejskiej.
Utrzymanie dobrego stanu zdrowotnego starego drzewa, będącego ozdobą Ogrodu, ale przede wszystkim pamiętającego zapewne pradawną puszczę grądową, którą wyparł stąd człowiek.
Drzewo można oglądać w ramach zwiedzania Ogrodu Botanicznego w Krakowie, gdzie obowiązuje miejscowy regulamin. Dojazd tramwajem spod Dworca PKP w kierunku Nowej Huty (2 przystanki), skąd pieszo ok. 300 m. Lokalizacja w kwaterze 19, pod drzewem tablica informacyjna. Obowiązuje regulamin zwiedzania Ogrodu Botanicznego oraz zasady art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Drzewo rośnie na swoim naturalnym siedlisku, całkowicie zmienionym przez człowieka w okresie życia tego dębu. Niegdyś w pobliżu Ogrodu płynęła Wisła, a miejsce to było tarasem nadrzecznym, porośniętym lasem grądowym, należącym do wielkiego kompleksu Puszczy Sandomierskiej, po którym pozostała m. in. Puszcza Niepołomicka, a w Krakowie - być może - ten samotny dąb. Utworzenie w XVIII w. na obrzeżach miasta Ogrodu Botanicznego zapewne pozwoliło mu przetrwać jako mocny, polski akcent w otoczeniu różnych wspaniałych roślin egzotycznych. Nazwę zawdzięcza prof. W. Szaferowi, który w ten sposób chciał zaznaczyć, że drzewo rośnie na terenie należącym do Uniwersytetu Jagiellońskiego i pod taką nazwą występuje w publikacjach Ogrodu Botanicznego. Jednak w dokumentacji pomnika figuruje inna nazwa.
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie - Instytut Botaniki.
Decyzja Prez. WRN w Krakowie (Wydz. Rolnictwa i Leśnictwa) z dn. 9. 08. 1967 r. nr RL-op-8311/98/67 (nr rej. 115). Obecny nr w rejestrze pomników przyrody WKP - 14/I/3.
Ze względu na stałą ochronę konserwatorską i otulinę w postaci Ogrodu Botanicznego, zagrożenia bezpośrednie są znikome. Problem stanowią okoliczne inwestycje, obniżające poziom wód podziemnych. Gdyby obniżyły się zanadto, drzewo ze względu na wiek nie będzie już w stanie wytworzyć sięgającego głębiej systemu korzeniowego. Wieloletnie, znaczne obniżenie się poziomu wód podziemnych jest zapewne jedną z głównych przyczyn zamierania starych dębów w ostatnich latach.
inż. Kaj Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie.