Województwo małopolskie, powiaty: brzeski i tarnowski. Obszar sąsiaduje z OChK
Doliny Wisły, Bratucickim OChK i OChK
Pogórza Wiśnickiego.
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregiony: Nizina Nadwiślańska i Pogórze
Bocheńskie. Funkcjonują także pojęcia węższe, nie używane w regionalizacji
Kondrackiego: mezoregion Wojnicko-Radłowski oraz Równina Radłowska. ![]()
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział:
Pas Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Puszczy
Niepołomickiej. ![]()
Od ok. 175 m n.p.m. w części północnej po 217 m n.p.m. przy płd. - zach. granicy, k. Biadolin (deniwelacja ok. 37 m).
Powierzchnia 20.336 ha, obszar jest wydłużony równoleżnikowo, mieści się między dolinami Uszwicy i Dunajca, drogą Kraków Tarnów oraz prawym brzegiem Wisły. Maksymalna długość - ok. 26 km, szerokość - ok. 12 km. Ok. 40% powierzchni pokrywają lasy i zarośla, ok. 54% użytki rolne ok. 1% - wody (stawy, rzeki, potoki i starorzecza).
Rezerwaty przyrody: "Lasy Radłowskie" o pow. 30,99 ha, w planach utworzenie 2 kolejnych.
Pod względem geologicznym cały obszar OChK Radłowsko-Wierzchosławickiego leży w południowej części zapadliska przedkarpackiego wypełnionego grubą serią głównie ilastych oraz ilasto-piaszczystych utworów mioceńskiego morza. Utwory te w południowej części obszaru, w pobliżu nasunięć płaszczowin karpackich są zdeformowane tektonicznie (co jednak nie odzwierciedla się w rzeźbie powierzchni). Na utworach mioceńskich występują osady czwartorzędowe o miąższości od kilku do kilkudziesięciu metrów. Reprezentowane są one głównie przez rzeczne piaski i żwiry doliny Wisły, Dunajca i Uszwicy. Miejscami, zwłaszcza w południowej części obszaru występują też płaty plejstoceńskich piasków, żwirów i glin wodnolodowcowych lub lodowcowych powstałych w wyniku zlodowaceń południowopolskich. Najmłodszymi, holoceńskimi utworami występującymi na powierzchni są piaski eoliczne, tworzące często niewielkie wydmy oraz torfy.
OChK zlokalizowano na fragmencie rozległej, prawie zupełnie płaskiej równiny (Równina Radłowska) na południowym skraju Niziny Nadwiślańskiej graniczącej tu z Pogórzem Karpackim, lekko nachylonej ku północy, co wyraźnie kontrastuje z terenami na północnym brzegu Wisły oraz znacznymi wzniesieniami pobliskiego Pogórza Karpackiego. Wzniesienia są niewielkie, głównie w płd. - zach. części, a najbardziej wyrazistym elementem rzeźby są krawędziowo wchodzące na teren OChK doliny 3 rzek oraz liczne w ich sąsiedztwie starorzecza. Starsze starorzecza i inne obniżenia wypełnione są często przez torfy.
Równinę pokrywają gleby bielicowe na piaskach, ku południowi wzrasta udział glin, natomiast w dolinach rzecznych występują mady.
Z trzech stron OChK otaczają rzeki: Wisła, Dunajec i Uszwica, przez teren OChK płynie też mniejszy ciek Kisielina, ponadto na terenie Obszaru jest też dużo małych cieków wodnych, rowów melioracyjnych, starorzeczy, a w lasach - grupa stawów różnej wielkości, największy o dług. blisko 1 km.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. OChK znajduje
się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (PP)
Klimat ma tu charakter nizinny, pośredni, pozostaje pod wpływem pobliskich gór i wyżyn, z latem długim i ciepłym. Opad roczny - 739 mm (w pobliskim Tarnowie), dominacja wiatrów zach. Średnia temp. roczna - 8,80C (w Tarnowie). Jest to region wyjątkowo ciepły, o jednym z najdłuższych w Polsce okresów wegetacyjnych.
W
krajobrazie dominują lasy, w przeważającej części bory
mieszane Pino-Quercetum, a w miejscach wilgotnych - bory
wilgotne Molinio-Pinetum ze śródleśnymi łąkami wilgotnymi, gdzie
wstępują zespoły Cirsio-Polygonetum
oraz Molinietum coeruleae. Znajdują
się tam stanowiska szafranu spiskiego Crocus scepusiensis.
W sąsiedztwie stawów - wartościowe starodrzewy sosnowo-dębowe. Starorzecza,
stawy oraz tereny podmokłe są ostojami ptactwa wodnego, występuje tu również
szereg rzadkich gatunków roślin: kotewka orzech wodny
Trapa natans, salwinia pływająca Salvinia natans,
grzybień biały Nymphaea alba, grążel żółty Nuphar
lutea, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,
widłak torfowy Lycopodiella inundata i in.
Poza
lasami, które stanowią tu duży, zwarty kompleks, krajobraz jest silnie zatropogenizowany,
z licznym wsiami i przysiółkami, gęstą siecią dróg oraz polami uprawnymi. W
bliskim sąsiedztwie duże miasto Tarnów. W miejscowościach cenne zabytki: w Radłowie
- kościół z 1328 r. i zespół pałacowo-parkowy z XIVIII/XIX w., w Borzęcinie
Grn. - kościół z 1618 r., w Dołędze i Zaborowie - dwory z XIX w, w Wierzchosławicach
- kościół z pocz. XIX w. i XIX-wieczny dom rodzinny Wincentego Witosa - legendarnego
przywódcy chłopskiego i premiera rządu polskiego w latach 1920-26.
Zachowanie w dobrej kondycji zwartego kompleksu leśnego oraz specyfiki krajobrazu i architektury wsi Pogórza Bocheńskiego, ponadto ostoi ptactwa wodnego i błotnego oraz stanowisk rzadkich roślin.
Dogodny teren rekreacyjny, z dobrą siecią dróg, południową część przecina linia kolejowa Kraków-Tarnów (przystanek Biadoliny), w obrębie oraz na granicach liczne miejscowości.
Obiekt utworzono w oparciu o opracowaną przez Pracownię Sozologiczną BULiGL w Przemyślu koncepcję całościowej ochrony przyrody i krajobrazu woj. tarnowskiego, opartą częściowo o projekt IKŚ z 1991 r. Przewidywała ona utworzenie 6 parków krajobrazowych, 8 OChK i kilku nowych rezerwatów przyrody, w tym 3 na terenie tego Obszaru (''Święcone'' k. Jadownik Mokrych, ''Lasy Radłowskie'' k. Wierzchosławic i ''Szafran spiski'' k. Woli Radłowskiej). Radłowsko-Wierzchosławicki OChK utworzono w 1996 r., pierwszy z planowanych rezerwatów przyrody (''Lasy Radłowskie'') utworzono na pocz. 2001 r.
Nadzór nad zadaniami ochrony w OChK sprawuje Małopolski Wojewódzki Konserwator Przyrody, ponadto inne służby, w których właściwości znajdują się dane tereny z tytułu przepisów innych ustaw (m.in. Nadleśnictwo Dąbrowa Tarnowska).
Rozp. nr 23/96 Wojewody Tarnowskiego z dn. 28 sierpnia 1996 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu województwa tarnowskiego (Dz. Urz. Woj. Tarnowskiego nr 10 z dn. 6 września 1996 r., poz. 60, p. 8 + załącznik 1).
Niekontrolowany ruch rekreacyjny w pobliżu ostoi rzadkich zwierząt i stanowisk rzadkich roślin, niekontrolowana, rozproszona urbanizacja oraz związane z nią problemy ze ściekami i odpadami, niezgodność architektoniczna budownictwa z tradycjami regionu.