Ornitofauna tych środowisk - szczególnie stawów - jest bardzo bogata gatunkowo. Pod tym względem dolina Baryczy jest jednym z najcenniejszych obszarów w Europie. Cechami decydującymi o przydatności stawów dla bytowania ptaków są: ekstensywne metody gospodarowania, znaczna wielkość stawów i całego kompleksu, duża liczba wysp porośniętych trzcinami i drzewami, szerokie pasy szuwarów, mała głębokość, zabezpieczenie przed nadmierną penetracją ludzką oraz objęcie większości akwenów ochroną rezerwatową. Rezerwat ten został utworzony w celu ochrony wielu szczególnie cennych i rzadkich gatunków ptaków oraz fragmentów środowisk wodnych i błotnych, stanowiących miejsca ich gniazdowania, żerowania a także odpoczynku. Dla zapewnienia szczególnej ochrony środowiska i ptaków, wybrane stawy uznano za lęgowiskowe.

Ochrona tego terenu ma ok. stuletnią tradycję, a obecny rezerwat o powierzchni 5.324 ha obejmuje 79 stawów o łącznej powierzchni 3.808 ha tworzących pięć kompleksów stawowych. Kompleks Stawno - 1.583,45 ha to największy zwarty obszar stawów w dolinie Baryczy. Wydzielono tu cztery stawy lęgowiskowe: Grabownica, Słoneczny Górny, Henryk i Nowy Świat Górny. Kompleks Radziądz - 787,24 ha obejmuje Staw Stary, największy i jeden z najstarszych stawów milickich (pierwotnie o powierzchni 700 ha, obecnie 300 ha), oraz Stawy Jelenie. Staw Stary i Jeleni III mają rangę stawów lęgowiskowych (rezerwatu ścisłego). Pozostałe kompleksy to Potasznia - 390 ha, Ruda Sułowska - 750,27 ha, Jamnik - 297,04 ha (4 stawy o powierzchni od 35 do 129 ha).

W skład rezerwatu wchodzą ponadto tereny porośnięte łąkami, kępami olch i zaroślami, torfowiska poprzedzielane rozległymi łąkami i turzycowiskami, a także lasy i grunty rolnicze. Fragmenty naturalnych zbiorowisk leśnych zachowały się przede wszystkim wzdłuż cieków i starych stawów oraz na wyższych tarasach pradoliny Baryczy, a także na wzniesieniach utworzonych przez wydmy. Pola uprawne zlokalizowane są głównie w dolinie rzeki.

Stawy są napełniane wodą z Baryczy i otoczone łąkami, polami oraz lasami. Rozmaitość gatunków oraz wyjątkowo duża liczba osobników większości z nich, sprawia, że teren ten jest jedną z najważniejszych ostoi ptaków - nie tylko w wymiarze krajowym, ale także europejskim.

O randze tego rezerwatu świadczy fakt umieszczenia go w 1995 r. na liście najcenniejszych obszarów wodno - błotnych objętych konwencją RAMSAR jako site nr 758.

Rezerwat "Stawy Milickie" znajduje się też na liście obiektów międzynarodowego programu Living Lakes Partnership, skupiającego obecnie ok. 20 obiektów z różnych kontynentów.

W sieci ECONET-PL rezerwat znajduje się na terenie obszaru węzłowego o znaczeniu międzynarodowym nr 18M, w sieci CORINE są to ostoja przyrody: nr 333 (Dolina Baryczy), nr 331 (Dolina Górnej Baryczy), i nr 338 (Moja Wola).

Więcej informacji w opisie szczegółowym >>>