Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. podlaskie, powiat sejneński, gmina Giby, k. wsi Wiłkokuk. Teren OChK Pojezierze Sejneńskie. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Wschodniobałtycko-Białoruski, podprowincja: Pojezierza Wschodniobałtyckie, makroregion: Pojezierze Litewskie; mezoregion: Równina Augustowska.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna Środkoweuropejska, dział: Północny, kraina: Suwalsko-Augustowska, okręg Augustowski.

Hipsometria

Średnio 138 m n.p.m.

Dane obiektu

Pow. 4,32 ha, utworzony w 1959 r.

Budowa geologiczna, rzeźba

Jezioro Tobolinka ma charakter wytopiskowy. Jego powstanie wiąże się z okresem fazy poznańskiej zlodowacenia północnopolskiego - ostatniego zlodowacenia w plejstocenie. Jego ostateczne ukształtowanie spowodowały procesy wydmowe podczas wycofywania się lądolodu u schyłku plejstocenu i we wczesnym holocenie.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje sięw płn. - wsch. części Regionu Mazurskiego (BM)

Klimat chłodny, typowy dla rejonu mazurskiego. Na wpływ kontynentu nakłada się wpływ Bałtyku. Średnia temperatura stycznia wynosi tu - 3o do - 5oC, średnia temperatura lipca wynosi 17oC. Zima trwa100 - 120 dni, lato - 70 - 90 dni. Średni roczny opad wynosi 500 - 650 mm.

Wody powierzchniowe

Rezerwat znajduje się w dorzeczu Niemna, w zlewni Czarnej Hańczy, jest on jednak naturalnie odizolowany od otaczającego go systemu hydrologicznego. W najbliższym sąsiedztwie kilka innych jezior: duże jez. Pomorze i parę mniejszych: Zelwa, Wiłkokuk i in.

Gleby

Na terenie rezerwatu występują wyłącznie gleby organogeniczne - torf wysoki sfagnowy i częściowo bobrkowy zalegający na torfie drzewnym sosnowym. Torf zalega na gruntach mineralnych, jego głębokość waha się od 0,5 do kilku metrów.

Ekosystemy

Rezerwat obejmuje małe dystroficzne jeziorko, otaczające je torfowisko i bór bagienny. W strefie przybrzeżnej jezior wytwarza się pło torfowcowe szerokości ok. 3-5 m, fragmenty pła odrywają się i tworzą swobodnie pływające wyspy. Powierzchnia jeziorka wraz z otaczającym je mszarem wynosi 4,43 ha.

Flora

Pło tworzą głównie mchy torfowce (Sphagnum medium, S. rubellum, S. recurvum), turzyce (turzyca bagienna Carex limosa, t. nitkowata C. lasiocarpa, t. zwyczajna C. nigra) i bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, licznie występuje rosiczka okrągłolistna Droserar otundifolia.

Rosiczka okrągłolistnaBagno zwyczajneBażyna czarna

Rosną też inne rzadkie rośliny torfowiskowe jak: przygiełka biała Rhynchospora alba i bagnica torfowa Scheuchzeria palustris. W otaczającym jeziorka borze bagiennym rosną: bagno zwyczajne Ledum palustre, borówka bagienna Vaccinium uliginosum, żurawina błotna Oxycoccus palustris i bażyna czarna Empetrum nigrum.

Fauna

Jezioro zamieszkują nieliczne gatunki ryb (m.in. stosunkowo częsty jest szczupak), licznie reprezentowane są też zwierzęta bezkręgowe.

Krajobraz i kultura

Krajobraz rezerwatu i jego najbliższego otoczenia należy uznać za naturalny (jeziorka pochodzenia polodowcowego otoczone stosunkowo nie zmienionym borem bagiennym, a od zewnątrz większym kompleksem leśnym). W rezerwacie brak zabytków kultury.

Zadania ochrony

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych jeziora dystroficznego z pływającymi wyspami pła torfowców.

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Całkowity zakaz wstępu na teren rezerwatu.

Trasy zwiedzania

W obrębie rezerwatu nie ma - obowiązuje zakaz wstępu. Istnieje natomiast możliwość obejrzenia rezerwatu z pobliskiego wyniesienia, położonego od strony wsch.

Ścieżki dydaktyczne

Brak - obowiązuje zakaz wstępu na teren rezerwatu.

Informacja użytkowa

Dojazd z Suwałk przez Sejny do Gib, dalej drogą na wsch. do wsi Zelwa. Rezerwat znajduje się w połowie drogi między tymi miejscowościami, po prawej stronie. Inna możliwość to dojazd od Augustowa i tuż przed Gibami skręt na wsch. w kierunku Zelwy.

Historia ochrony

Rezerwat utw. w 1959 r.

Administrator

Zarząd nad obiektem sprawuje Nadleśnictwo Pomorze.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Stan przyrody rezerwatu jest dobry. Sporadycznie obszar jest naruszany przez wędkarzy penetrujących brzegi jeziora. Zwiedzanie rezerwatu pojawiło się też w ofertach niektórych biur wycieczkowych, należy mieć nadzieję, że jest to tylko podziwianie pięknego widoku z pobliskiego wzniesienia, a nie penetracja samego rezerwatu. Chodzenie po torfowisku powoduje rozrywanie się powierzchni torfu i niszczenie roślin. Wg opinii przyrodników jedna 20-osobowa wycieczka może spowodować nieodwracalne zniszczenie w przyrodzie rezerwatu.

Źródła informacji

Opracowanie