Gladiolus imbricatus L.

Rodzina kosaćcowate - Iridaceae

gatunek objęty ochroną ścisłą

Morfologia

Mieczyk dachówkowaty Roślina o wysokości do 80 cm. Podwójna bulwa z resztkami starych liści. Pojedyncza, sztywna i mocna łodyga z 2-4 pochwiastymi liśćmi. Liście sztywne, długości 25 cm i szerokości 2 cm, szablaste, długo zaostrzone, całobrzegie, barwy szarawozielonej. Kwiatostan gęsty w postaci jednostronnego grona, złożony z 4-10 dużych kwiatów barwy liliowopurpurowej, 3-4 cm długości, wspartych 2 podsadkami. Działki okwiatu zrośnięte nasadami w krótką rurkę. Pręcików 3. Słupek dolny z nitkowatą szyjką i 3 znamionami. Owocem torebka o 3 tępych krawędziach, u góry wklęsła. Nasiona oskrzydlone.

Rozmieszczenie ogólne

Gatunek występuje w środkowej i wschodniej Europie aż po Ural, na Półwyspie Bałkańskim, Kaukazie, w Azji Mniejszej oraz w zachodniej Syberii.

Rozmieszczenie w Polsce

Rośnie na niżu oraz w niższych położeniach górskich (zwłaszcza w reglu dolnym). mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych: występowanie w PN

Siedliska

Preferuje gleby bardzo wilgotne, o odczynie kwaśnym lub słabo kwaśnym (pH 4,8-6,5). Są to przeważnie gleby brunatne i gruntowo-glejowe, głębokie, o uziarnieniu pyłów lub glin średnich i ciężkich.

Fitocenozy

Jest składnikiem wilgotnych łąk trzęślicowych należących do związku Molinion. W Karpatach Zachodnich występuje na łąkach kośnych reprezentujących zespół mieczyka dachówkowatego i mietlicy pospolitej Gladiolo-Agrostietum. Na niżu pojawia się w świetlistych dąbrowach z rzędu Quercetalia pubescentis. Ponadto spotykany również na polach uprawnych, głównie wśród owsa lub jęczmienia.

Biologia

Bylina. Ze starszej na dole bulwy, umieszczonej poniżej górnej - młodszej, wyrasta w następnym roku nowa bulwa. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Kwiaty przedprątne, zapylane głównie przez błonkówki. Zawiera garbniki i witaminę C.

Wielkość populacji

Populacje składają się zwykle z kilku do kilkudziesięciu osobników.

Zagrożenie

Głównym źródłem zagrożenia dla mieczyka dachówkowatego są zmiany dotychczasowego użytkowania łąk, a zwłaszcza ich osuszanie i zaorywanie. W ostatnich 20 latach obserwuje się wyraźne zanikanie gatunku. Niszczony jest również przez zbiór w celach dekoracyjnych.

Ochrona

Gatunek jest objęty ścisłą ochroną. Ponadto część jego stanowisk jest chroniona w parkach narodowych i rezerwatach. Aby powstrzymać proces zanikania mieczyka dachówkowatego konieczne jest zastosowanie niektórych form aktywnej ochrony, jak wypas czy koszenie na wpół naturalnych ekosystemów łąkowych kośnych, w których ten gatunek występuje.

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie

<<< lista gatunków >>>