Informacje topograficzne

Położenie

Woj. lubuskie, powiat żagański, gmina Szprotawa, miejscowość Piotrowice. Pomnik przyrody zlokalizowany jest na zach. od wsi, na skraju lasu przy bocznej drodze od szosy Przemków-Szprotawa. Pogranicze Przemkowskiego Parku Krajobrazowego mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Niziny Sasko-Łużyckie, makroregion: Nizina Śląsko-Łużycka, mezoregion: Nizina Szprotawska.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Śląska, Okręg Borów Dolnośląskich.

Hipsometria

Ok. 155 m n.p.m.

Dane obiektu

Objęty ochroną jako pomnik przyrody w 1966 r.

Budowa geologiczna i rzeźba

brak danych

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomnik znajduje się w obrębie płd. -zach. części Regionu Śląsko-Wielkopolskiego (O).

Wody powierzchniowe

Dorzecze Bobru i Szprotawy, będącej jego dopływem. W pobliżu pomnika znajdują się cieki wodne należące do tej zlewni, rzeka Bóbr odległa jest o ok. 5 km.

Gleby

Rośnie na nietypowej dla dębów glebie bielicowej.

Ekosystemy

Dąb rośnie na pograniczu rozległych terenów leśnych i użytków rolnych. W pobliżu rzadka na niżu buczyna sudecka.

Flora

Dąb szypułkowy Quercus robur. Gatunek pospolity, w starszym wieku coraz bardziej zagrożony w swoim istnieniu. Pień pomnikowego dębu nieregularny, z silnym zgrubieniem w części przykorzeniowej (przypomina "stopę słonia") i dość wysoko rozgałęziający się. W dolnej części pnia tzw. zgnilizna twarda. Korona wysoka i ongiś potężna, obecnie zdeformowana wskutek usunięcia części grubych konarów. Drzewo od wierzchołka usycha, zapewne wskutek osuszenia sąsiadującej z nim łąki. Prowadzone w ostatnich latach zabiegi konserwatorskie poprawiły jego kondycję.

Krajobraz i kultura

Dąb znajduje się tuż przy granicy lesistego Przemkowskiego Parku Krajobrazowego, w którym zlokalizowany był wielki poligon wojskowy. Dąb z Piotrowic nie jest jedynym pomnikiem przyrody o takiej nazwie; znany jest co najmniej jeszcze jeden, zlokalizowany w gminie Rogów w woj. kujawsko-pomorskim. Znajduje się w miejscowości Recz i ma 890 cm obwodu pierśnicowego.

Obecną nazwę nadano drzewu po II wojnie światowej, gdy znalazło się w granicach Polski. Wcześniej był również znany i nosił ponoć nazwy "Dębu Zakochanych", "Drzewa kupców", a w 1813 r. "Drzewa Trębacza", co wiąże się z legendą bitwy stoczonej przez wycofujące się wojska napoleońskie z armą rosyjską.

Zadania ochrony

Utrzymanie możliwie długo przy życiu najstarszego dębu i jednego z najstarszych drzew w Polsce.

Udostępnianie

Miejsce to jest stacją nr 10 dydaktycznej ścieżki przyrodniczej "Lasy okolic Przemkowa" przebiegającej prawie w całości po terenie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego. Drzewo jest otoczone obszernym ogrodzeniem (ochrona przed zadeptywaniem, ograniczającym dostęp wody i powietrza do systemu korzeniowego). Przy ogrodzeniu tablica informacyjna. Poza ogrodzeniem dostęp do pomnika nie jest ograniczony, wymaga jednak respektowania zasad art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
W pobliżu ławki i parking. Dojazd koleją do Szprotawy, skąd ok. 15 km autobusem (lub prywatną komunikacją) w kier. wsch. do Piotrowic. Stąd boczną droga w kier. płd. -zach. ok. 1 km do dębu. Innym wariantem dojścia jest całodniowa wycieczka z Przemkowa po trasie ścieżki dydaktycznej.

Historia ochrony

Pierwotnie oceniany na 1000 lat. Znalazł się w granicach Polski po II wojnie światowej, detronizując "Bartka" i był jednym z pierwszych pomników przyrody utworzonych w tym regionie. Wcześniej zapewne też był chroniony.

Administrator

Nadleśnictwo Szprotawa.

Akty prawne

Dz. Urz. Wojew. Zielonogórskiego Nr 2 z 1966 r., poz. 26 (30. 03. 1966 r.).

Zagrożenia obiektu

Rozwój procesów gnilnych oraz obumierania odwierzchołkowego. Wobec zaawansowanych procesów zniszczenia drzewa możliwe jest uaktywnienie się procesów gnilnych lub obłamanie niektórych konarów, co wymaga stałego nadzoru konserwatorskiego i szybkiej interwencji w wypadku zauważenia niekorzystnych zjawisk.

Źródła informacji

Opracowanie

inż. Kaj Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie