(w Polsce)
(w Krakowie).Woj. małopolskie, miasto Kraków. Drzewo rośnie w d. dworskim założeniu parkowym,
przy ul. Podedworze 30 (dzielnica Piaski Wielkie).
(w Polsce)
(w Krakowie).
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregion: Nizina Nadwiślańska
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska: Dział: Bałtycki, Poddział: Pas
Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Puszczy Niepołomickiej.
Ok. 250 m n.p.m.
Pomnik przyrody utw. w 1971 r.
brak danych
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomnik znajduje
się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).
Park jest zlokalizowany między odległymi od siebie o 1,5 km ciekami - górnym odcinkiem Drwinki (uchodzi do Wisły na granicy gmin Kraków i Wieliczka) oraz jednym z dopływów Wilgi (uchodzącej do Wisły w Krakowie, w pobliżu Wawelu). W parku staw, nad którym rośnie pomnikowy dąb.
brak danych
Teren parku dworskiego, wg przekazu historycznego dawniej miejsce występowania dąbrowy, najstarsze dęby mogą pochodzić z tamtego okresu.
Dąb
szypułkowy Quercus robur, wyjątkowo okazały, o nietypowym kształcie pnia.
Stan zdrowotny dobry, ślady zabiegów konserwatorskich (usunięcia mniejszych
konarów, zapewne suchych), brak objawów typowych dla starych dębów, tj. zamierania
górnych gałęzi, być może dzięki obfitemu i stałemu nawodnieniu (staw). Nie ma
możliwości dokonania pomiaru obwodu na wys. 1,3 m, gdyż pień rozdziela się już
ok. 80 cm nad najwyższym poziomem gruntu (drzewo wyrasta z niewielkiej, stromej
skarpy stanowiącej brzeg stawu, do pomiaru przyjmuje się najwyższy punkt styku
gruntu z podstawą pnia, najniższy byłby o ponad 1,5 m niższy.
Miejsce
jest mało znane, a wieś Piaski Wielkie stosunkowo niedawno włączono do Krakowa
- miasta przytłaczającego wielką historią. W XVI w. wieś otaczał jeszcze las,
a w dokumentach z 1550 r. jest mowa o dąbrowach. W XVII w. współwłaścicielem
Piasków Wielkich był m. in. hetman koronny Stanisław Koniecpolski. Z 1718 r
pochodzi informacja, iż zapuszczony ogród był wcześniej w stylu włoskim, a z
1739 r. - o istnieniu sadu przy dworze. Dopiero w końcu XVIII w., gdy dobra
przejął J. Starowiejski notuje się początek świetności tego miejsca. Drewniany
dwór zastąpiono pięknym, klasycystycznym pałacem. Z 1807 r. pochodzi też informacja
w inwentarzu dóbr o parku: "...Na południe od pałacu jest ogród włoski,
na tymże placu są wymierzone na krzyż dwoje ulice trawą zarośnięte i jest okrągła
altanka... wkoło ulic pomienionych jest szczepów niewielkich gruszek i jabłek
60 szt., a młodocianego drzewa śliwkowego i wiśniowego 40 szt...". Modernizacje
pałacu prowadzono w 1830 r. oraz w końcu XIX w. i na pocz. XX w. Inwentarz majątku
z 1890 r. wykazuje 2, 4 ha ogrodów. Park w tym okresie był już na pewno w znanym
nam kształcie - ze starodrzewem oraz sporym stawem,
na którym znajdowała się zadrzewiona wyspa z altanką. W okresie międzywojennym
park i pałac posłużyły do nakręcenia filmu pt. "Dzikuska". Po II wojnie
światowej zespół dworski bezprawnie przejęły władze i dopiero w 1949 r. 2/3
parku zwrócono właścicielom, resztę obiektu - w 1990 r. W latach 70-tych mieściła
się tu Izba Dziecka. Obecnie park jest rozgrodzony na 2 części. Dąb wielopienny
znajduje się w części przypisanej do działki przy ul. Podedworze 30, gdzie znajduje
się dwór i staw z wyspą, w pozostałej części parku (ul. Podedworze 28), stanowiącej
zwarty drzewostan, rośnie jeszcze 6 okazałych dębów (jednopiennych), będących
pomnikami przyrody (obwody: 490, 445, 2x420, 407, 335 cm).
Zachowanie okazałego drzewa dla celów naukowych, estetycznych i edukacyjnych. Bieżące zabiegi konserwatorskie - w razie potrzeby.
Dojazd z centrum Krakowa autobusem miejskim nr 144 do skrzyżowania ul. Rżąckiej/Cechowej z ul. Podedworze, stąd ok. 300 m pieszo ulicą w kier. płn. -zach. Drzewo rośnie na ogrodzonym terenie należącym hotelu, gdzie należy uzyskać zgodę na wejście poza alejki parku. Należy też przestrzegać zasad art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Prawdopodobnie najstarsze z drzew parku istniały przed jego utworzeniem i zostały doń włączone przy komponowaniu parku krajobrazowego. Pomnik przyrody utworzono w 1971 r. (razem z 2 innymi w dalszej części parku), w 1976 r. dokonywano oględzin, przy okazji których dokonano pomiaru obwodu, który wynosił już 769 cm. Pierwotnie dąb nosił w rejestrze wojewódzkim numer 893, następnie - 320.
Bis Hotel Orchidea Dwór, nadzór - Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie.
Decyzja Prez. WRN w Krakowie (Wydz. Rolnictwa i Leśnictwa) z dn. 30. 09. 1971 r. nr RL-op-8311/110/71 o uznaniu za pomnik przyrody dębu na działce gruntowej nr 51 przy ul. Podedworze 1 (d. adres). Nr w rejestrze pomników przyrody WKP - 14/II/12.
Brak - park jest zamknięty i ogrodzony.
inż. Kaj Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie.