Województwo świętokrzyskie, powiat Pińczów, gmina Pińczów, wieś Marzęcin, otulina
PK Ponidzia.
Podprowincja: Wyżyny Polskie, Podprowincja: Wyżyna Małopolska, makroregion:
Niecka Nidziańska, mezoregion: Niecka Solecka
Prowincja Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas
Wyżyn Środkowych, Kraina: Miechowsko-Sandomierska, Okręg Staszowski
Jaskinia położona jest na wysokości od 236-238 m n.p.m.
Jaskinia znajduje się pod ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej od 1995 r.
Jaskinia krasowa, jedna z wielu w Niecce Soleckiej, powstała w obrębie tzw. gipsów szklicowych mioceńskiej serii osadów ewaporatowych. Posiada ona trzy naturalne otwory. Głównym elementem jaskini jest duża sala o średnicy 15 m, której strop w części środkowej podpiera naturalny filar skalny. W stropie występują niewielkie kominki sięgające pakietu gipsów uławiconych i drobnoziarnistych tzw. muraw selenitowych. Ściany sali cechuje mikrorzeźba krasowa; miejscami występują cienkie powłoki z wtórnych gipsów. Jaskinia jest obiektem wilgotnym; znaczna część jej dna jest zalana wodą. W okresach znacznego dopływu wody (wiosna, intensywne opady) jej dolny otwór (236 m n.p.m.) staje się okresowym wywierzyskiem krasowym.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje
się w środk. -wsch. części Regionu Małopolskiego (WM).
Sieć wodna jest uboga, bowiem w związku z rozwiniętymi zjawiskami krasowymi na podłożu gipsowym przepływ wód odbywa się kanałami podziemnymi.
Wokół jaskini występują rędziny gipsowe
Na skałach gipsowych występują zbiorowiska roślin stepowych.
W jaskini stwierdzono występowanie pająków, stonogi murowej (Oniscus asellus), ślimaków ślinikowych, żab, kiełży podziemnych; znaleziono też ślady lisa.
Nieckę Solecką budują osady mioceńskie głównie wapienie litotamniowe i gipsy. Te ostatnie tworzą kopulaste wzniesienia i pasma. W obrębie gipsów rozwijają się typowe zjawiska i formy krasowe: jaskinie, zapadliska, ślepe doliny, werteby, leje. Ukształtowanie powierzchni jest zróżnicowane; wysokości względne wahają się w granicach 20-50 m. Nasłonecznione wzniesienia porasta flora stepowa (w pobliżu kilka jej rezerwatów), a pobliska dolina Nidy należy do najbardziej malowniczych krajobrazów Polski. W odl. ok. 8 km Pińczów (słynne niegdyś łomy "marmurów pińczowskich"), w podobnej odległości uzdrowisko Busko Zdrój, a nieco dalej - Wiślica, jedno najstarszych miast Polski.
Zachowanie jaskini w postaci naturalnej oraz zapobieganie: zniszczeniu wskutek rycia znaków, zanieczyszczaniu obiektu oraz terenu wokół niego, rozbijaniu oraz uszkadzaniu skał, zanieczyszczaniu wód.
Obiekt położony z dala od szlaku turystycznego. Dojazd z Pińczowa lub Buska Zdroju do Marzęcina (ok. 1 km od szosy, ku płd., skąd około 300 m na południe od zachodniego krańca wsi do niewielkiej ściany zbudowanej z gipsów, w której znajduje się jaskinia.
Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Jaskinia znana od dawna miejscowej ludności. W okresie II wojny światowej była prawdopodobnie schronieniem dla ludności żydowskiej skąd wzięła nazwę. W nauce zaistniała od 1977 r., zbadano ją i pomierzono w 1985 r.
Własność prywatna. Nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Kielcach.
Zarz. Wojewody Kieleckiego z 18.12.1996 r. o uznaniu za pomnik przyrody.
Wandalizm, zaśmiecanie.