Woj. małopolskie, powiat krakowski, gmina Skawina, Wielkie Drogi, ok. 20 km
od Krakowa i 0,5 km na zach. od centrum wsi skrzyżowanie z aleją do zespołu
podworskiego. Drzewa rosną na północnym poboczu drogi Skawina-Brzeźnica (Kraków-Zator)
na odcinku ok. 300 m, po obu stronach skrzyżowania z aleją prowadzącą do d.
zespołu dworskiego, wzdłuż której rosną pozostałe drzewa. ![]()
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Brama Krakowska, mezoregion: Rów Skawiński ![]()
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska: Dział: Bałtycki, Poddział: Pas
Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Oświęcimski. ![]()
Śr. wys. ok. 220 m n.p.m.
Pomnik przyrody utw. w 1953 r.
brak danych
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomnik znajduje
się w obrębie Subregionu Podkarpackiego
(Pp). ![]()
W dworskim parku - częściowo zarośnięty staw, w odległości ok. 500 m w kierunku płn. od środka geometrycznego skupiska pomnikowych drzew - Kanał Skawiński, 1,5 km dalej - kryto Wisły.
brak danych
brak danych
Zapewne
kiedyś drzew było więcej i stanowiły zwarte otoczenie obu krzyżujących się tu
dróg, dziś są już między nimi spore luki, a niektóre z drzew objętych ochroną
prawdopodobnie uschną w najbliższych latach w wyniku presji
środowiskowej. Na poboczach obu dróg rosną lipy i dęby, gdyż podobnie jak w
pobliskim parku podworskim jest to siedlisko
grądowe,
teren nisko położony i bliski Wisły, tuż przy sztucznym kanale Łączany-Skawina.
Znaczna część drzew rosnących w tym skupieniu jest wyjątkowo okazała i posiada
pomnikowe wymiary. Aleja wiodąca do parku (dawniej też do dworu) tworzy zielony
tunel sklepiony prawie na całej długości, złożony z lip w północnej części i
dębów w południowej.
Pomnikowe drzewa przy drodze głównej rosną tylko na północnym poboczu, w pobliżu skrzyżowania - 2 od strony wsch. i kilka od strony zach. Są to wyłącznie dęby, inne rosnące tu gatunki oraz część dębów nie ma wymiarów pomnikowych.
Prawie
płaski, rolniczy krajobraz doliny Wisły, od południa łagodnie przechodzący we
wzniesienia Pogórza Wielickiego, a od północy, już za Wisłą - w pierwsze wzniesienia
jurajskie. Dość gęsta sieć wsi, przeważnie z
lepiej lub gorzej zachowanymi parkami dworskimi i dworami.
Do opisywanych pomników przylega piękny, choć zaniedbany park podworski w Wielkich Drogach.
Zachowanie możliwie długo jednego z coraz rzadszych już zadrzewień przydrożnych, eliminowanych przez poszerzanie dawnych dróg i wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych. Bieżące zabiegi konserwatorskie.
Dojazd od strony Krakowa przez Skawinę do Wielkich Dróg i dalej w kier. zach. ok. 0,5 km. Okolica skrzyżowania z aleją do parku podworskiego o dług. ok. 300 m oraz odcinki drogi po obu stronach skrzyżowania. Drzewa rosną na poboczach obu dróg.
Pomnikowe drzewa wiążą się z istnieniem dworu i parku w Wielkich Drogach oraz z przebiegającą w sąsiedztwie drogą Skawina-Zator. Dwór i piękny park krajobrazowy o pow. ponad 10 ha powstały tu w I poł. XIX w., wtedy też zapewne zbudowano drogę dojazdową do drogi głównej od dworu i zabudowań folwarcznych, którą obsadzono drzewami. Dwór został spalony w 1945 r. przez Niemców, a cały majątek po wojnie wywłaszczono. W latach 60-tych w obrębie parku zbudowano ośrodek wychowawczy dla młodzieży. W coraz bardziej dziczejącym parku wciąż znajdują się wiałe pomnikowe okazy drzew, głównie dębów oraz nieliczne gatunki egzotyczne.
Nadzór - Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie.
Nowelizacja: Rozp. Woj.krakowskiego nr 3 z dn. 30.01.1998 r., zał. 3 - nr Rejestru Wojew. 10 dębów 28/59 (10 dębów) oraz nr 28/60 (27 lip).
Potencjalnie - gwałtowne zjawiska atmosferyczne i wandalizm, faktycznie - zanieczyszczenia powietrza pochodzenia komunikacyjnego wynikające z faktu, iż część drzew rośnie przy ruchliwej i maksymalnie poszerzonej szosie Kraków-Zator-Oświęcim, co powoduje też zanieczyszczenie gleb. Pewną rolę, choć znacznie mniejszą niż przed laty, odgrywają nadal zanieczyszczenia pochodzenia przemysłowego.
inż. K. Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie