Woj. podkarpackie, powiat przemyski, gmina Przemyśl, wieś Krówniki.
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie,
makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregion: Pradolina Karpacka.
Prowincja: Pontyjsko-Pannońska, Dział: Stepowo-Leśny, Kraina Opole Zachodnie.
Ok. 197 m n.p.m.
Powierzchnia 16,67 ha; rezerwat utw. w 1974 r.
Podłoże okolic Przemyśla zbudowane jest z utworów fliszowych wieku kredowego i dolno trzeciorzędowego należące do tzw. jednostki skolskiej Karpat zewnętrznych. W dolinie Sanu i Wiaru skały fliszowe przykryte są osadami rzecznymi: żwirami, piaskami, mułkami oraz iłami wieku czwartorzędowego.
Okolica, w której zlokalizowano rezerwat to płaski obszar tarasu Sanu i Wiaru porośnięty łąkami.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje
się na płn. - wsch. krańcu Regionu Karpackiego (GK)
przy
granicy z Subregionem Nizinnym Sandomierskim (KS)
Rezerwat, mimo iż leży w obrębie karpackiego regionu klimatycznego, charakteryzuje się klimatem takim jak sąsiedni subregion nizinny sandomierski, z wpływem kontynentalnym. Wiąże się to z położeniem rezerwatu w dolinie u ujścia Wiaru do Sanu. Klimat cechuje się tu dużą liczbą dni pogodnych i ciepłym latem - średnia temperatura lipca wynosi +18oC. Średnia temperatura stycznia wynosi -3oC. Roczne wahania temperatury są dość znaczne i wynoszą 21oC. Lato i zima trwają po 90-100 dni. Opad roczny waha się w granicach 600-700 mm.
Znajduje się tu system rowów melioracyjnych odprowadzających wodę w kierunku Sanu.
Gleba tych łąk powstała na dnie doliny Sanu w wyniku zamulania zastoin wody i powtarzającego się okresowo nanoszenia przez wody powodziowe materiałów żwirowych, piasku i iłu. Gleby tych łąk to przeważnie czarne ziemie zdegradowane lub tzw. czarne mady próchniczne, iły przepojone czarną próchnicą do głębokości 30-50 cm.
Nad Wiarem szachownica kostkowata rośnie na wilgotnych łąkach nadrzecznych z rzędu Molinietalia, w zespole ostrożenia warzywnego i rdestu wężownika Cirsio-Polygonetum bistortae. Użytki te były zagospodarowane jako łąki kośne.
Szachownica
kostkowata Fritillaria meleagris należy do najrzadszych roślin łąkowych
w Polsce, rośnie w towarzystwie śmiałka darniowego Deschampsia caespitosa
oraz ziarnopłonu kusego Ficaria nudicaulis. Z gatunków objętych całkowitą
ochroną występują tu: zimowit jesienny Colchicum autumnale, kosaciec
syberyjski Iris sibirica oraz ciemięrzyca zielona
Veratrum lobelianum. Ponadto stwierdzono objętą ochroną
częściową pierwiosnkę wyniosłą Primula elatior.
Brak danych.
W odległości kilkuset metrów od rezerwatu znajdują się dwa forty spośród ponad 40 tego typu obiektów należących do dawnej "Twierdzy Przemyśl". Są to półstałe, artyleryjskie forty: "Krówniki" leżący na południowy zachód od rezerwatu oraz "Łapajówka" - na północny zachód. Oba te obiekty są w ok. 70% zniszczone. Należą one do grupy fortów wspierających południową część pierścienia zewnętrznego Twierdzy. Twierdza Przemyśl powstała w latach 1878-1914 i jest to twierdza fortowa klasy I, trzecia co do wielkości na 200 wybudowanych w Europie. Odegrała ona dużą rolę w walkach I wojny światowej, wtedy też forty zostały częściowo zniszczone. W 1968 r. Twierdzę uznano za zabytek architektury obronnej. Oprowadza po nich czarny szlak turystyczny.
Ochrona łąk z naturalnym stanowiskiem szachownicy kostkowatej Fritillaria meleagris.
Ograniczenia wynikające z art. art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Brak odrębnych.
Brak.
Rezerwat znajduje się ok. 4 km od Przemyśla. Do rezerwatu prowadzi droga gruntowa biegnąca przez łąki od Krównik w kierunku północnym, a dalej z rezerwatu w kierunku szosy Przemyśl - Medyka (ku płn.).
Jeszcze pod koniec XIX wieku szachownica kostkowata występowała w dolinie Sanu w pasie przybrzeżnych łąk na długości około 30 km. Były to największe i najbogatsze stanowiska tej rośliny w Europie Zachodniej i Środkowej. Z rozległego kompleksu łąk pozostały obecnie jedynie dwa fragmenty o łącznej powierzchni około 150 ha: jeden nad Wisznią w okolicach Starzawy i Stubna, drugi u ujścia Wiaru. Część tego drugiego kompleksu łąk chroniona jest od 1974 roku w rezerwacie "Szachownica w Krównikach".
Łąki należały do spółdzielni rolniczej w Krównikach; nadzór nad rezerwatem sprawuje Wojewódzki Konserwator Przyrody w Rzeszowie.
Intensywne zagospodarowanie łąk metodą pełnej uprawy; przesuszenie łąk spowodowane melioracjami odwadniającymi, zbieranie kwitnących osobników na bukiety.