Woj. dolnośląskie, powiat złotoryjski, gmina Złotoryja, miejscowość Wilków,
ok. 2 km na południe od Złotoryi, ok. 4 km od płn. - zach. granicy Parku
Krajobrazowego Chełmy na Pogórzu Kaczawskim.
Prowincja: Masyw Czeski, podprowincja: Sudety z Przedgórzem Sudeckim, makroregion:
Pogórze Zachodniosudeckie, mezoregion: Pogórze Kaczawskie.
Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Hercyńsko-Sudecka, Dział:
Sudety, Okręg Sudetów Zachodnich.
330 - 373,1 m n.p.m.
Powierzchnia 1,69 ha, rezerwat utw. w 1959 r.
Wilcza Góra znajduje się na wschodnim krańcu struktury geologicznej określanej jako niecka północnosudecka. Jest to tektoniczna, synklinalna forma, w skład której wchodzą utwory Permu (zlepieńce, piaskowce, margle i wapienie), dolnego triasu (piaskowce) i górnej kredy (piaskowce zlepieńcowe). W podłożu tego kompleksu liczącego kilkaset metrów grubości, leżą łupki metamorficzne starszego paleozoiku. W młodszym trzeciorzędzie nastąpił wybuch, prawdopodobnie jednego wulkanu, i magma bazaltowa z głębi ziemi przedostała się kominami na powierzchnię w kilku miejscach, tworząc obecne, charakterystyczne, o stożkowym zarysie, wzgórza Wilczej Góry, Koziej Góry, Czartowskiej Skały i wzniesień - Mszana i Obłoga. Wzgórza te o cechach twardzielców rysują się wyraźnie w tle krajobrazu Pogórza Kaczawskiego. Cechą szczególną tego obszaru są również liczne krawędzie erozyjne uwarunkowane tektonicznie (uskoki) lub odpornością skał (kuesty). Wyróżniający się w ten sposób obszar pogórza jest chroniony jako Park Krajobrazowy Chełmy. Należy mieć nadzieję, że z czasem zostanie do niego włączony również rezerwat "Wilcza Góra".
Z rozległej, bazaltowej erupcji wulkanu zachowały
się do dziś tylko jego fragmenty w postaci czopów, kominów i różnego typu żył.
Są one odsłonięte w kamieniołomach. Górne partie platformowych wylewów lawy
zostały zniszczone przez działające procesy denudacyjne
w okresie co najmniej 12 milionów lat.
W
obrębie Wilczej Góry wskutek robót eksploatacyjnych odkryto wnętrze czopu wulkanicznego
czyli górnej części komina (pnia) którym lawa wydostawała się na powierzchnię.
Wilcza Góra jest wyjątkowym przykładem czopu wulkanicznego zbudowanego z bazanitu
stanowiącego odmianę bazaltu wzbogaconego w minerały plagioklazu
i nefelinitu. W pierwszej fazie erupcji wydobywające
się gazy kruszyły skały na drodze swojego ujścia, a efektami tego są brekcje
wulkaniczne złożone z ostro - krawędzistych fragmentów skał paleozoicznych
i mezozoicznych
tzw. ksenolitów czyli bloków i okruchów obcych utworów, tkwiących w skałach
wulkanicznych jako porwaki wyrwane z podłoża
i ścian komina. W kolejnych fazach lawa dwukrotnie wydostawała się z krateru
tworząc na powierzchni pokrywę sięgającą powyżej dzisiejszej morfologii terenu.
Z pierwszego (starszego) wylewu magmy zachował się bazanit, który stygnąc i
krzepnąc przybrał kształt charakterystycznych, wąskich słupów (kolumn) zrośniętych
z sobą, które w przekroju poprzecznym są na ogół sześcioboczne. Ich odchylenie
od osi pionowej wynosi ok. 30º. Drugi wylew lawy wypełnił wnętrze krateru
tworząc skomplikowany różnokierunkowy układ kolumn, bardziej cienkich w porównaniu
z pierwszą generacją. Szczególnie interesująca jest forma tzw. róży bazaltowej
o promieniście rozbieżnych, cienkich słupach, odsłonięta na ścianie długości
40 m i wysokości 20 m, powyżej wschodniej części czynnego kamieniołomu.
Bazaltowe skały i ich wulkaniczne, trzeciorzędowe formy występowania są chronione ponadto w kilku miejscach na obszarze Pogórza Zachodniosudeckiego. Są to rezerwat "Ostrzyca Proboszczowicka" koło Złotoryi wyróżniająca się w krajobrazie stożkową sylwetką Ostrzycy (499 m n.p.m.), pokrytej miejscami jeszcze nie zarośniętymi fragmentami gołoborza bazaltowego oraz pomniki przyrody, a zwłaszcza "Małe Organy Myśliborskie" w obrębie wzgórza Rataj na Pogórzu Kaczawskim (Park Krajobrazowy Chełmy) oraz "Stożek Perkuna" koło Miłoszowa na Pogórzu Izerskim.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Stanowisko
znajduje się w płd. - zach. części Regionu Sudeckiego
(GS).
Jest to strefa klimatu piętra pogórza
bardziej ciepłego i suchego w porównaniu do gór, zwłaszcza w porach wiatrów
o typie fenów, które schodząc do niżej położonych
obszarów Sudetów powodują osuszanie i ogrzewanie powietrza.
Brak na terenie rezerwatu, w pobliżu przepływa rzeka Kaczawa.
Brak danych.
Wierzchowinę Wilczej Góry oraz jej stoki poza kamieniołomem, porasta liściasty las mieszany.
Brak danych (obszar rezerwatu obejmuje głównie fragment wyrobiska).
Brak danych.
Wilcza Góra leży w strefie skontrastowanego krajobrazu, pomiędzy słabo zróżnicowanymi okolicami Złotoryi na północy a urozmaiconym, pagórkowatym terenem Pogórza Kaczawskiego, rozciągającego się ku południowemu wschodowi. Znajdujące się w pobliżu miasto Złotoryja ma bogatą przeszłość wiążącą się z wielowiekowym kopalnictwem złota. Tradycją dzisiejszą są "Płuczki Złotoryjskie" - zawody wypłukiwania złota z piasków i żwirów w dolinie Kaczawy.
Celem ochrony jest zachowanie w kamieniołomie odsłonięcia bazaltowego czopu wulkanicznego o zróżnicowanym układzie ciosu kolumnowego.
Brak odrębnego regulaminu. Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Po przejściu leśną drogą ok. 2,5 km nie dochodząc do Wilkowa, odgałęzia się ścieżka dydaktyczna, która prowadzi do rezerwatu. Nie należy zbaczać ze ścieżki z uwagi na roboty eksploatacyjne prowadzone w sąsiedztwie.
Ścieżka dydaktyczna jest oznakowana białym kolorem.
Szlak turystyczny (zielony) ze Złotoryi w kierunku Wilkowa. W pobliżu rezerwatu, poza kamieniołomem, znajdują się przy szlaku turystycznym: Niedźwiedzia Jama wykształcona jako nisza o głębokości 3 m w wychodni piaskowców oraz obok niej Wilcza Jama.
Początkowo rezerwat był odgraniczony od czynnego kamieniołomu strefą ochronną o szerokości 50 m. W 1970 roku filar ochronny zmniejszono do 15 m, co spowodowało z czasem osunięcie się fragmentu ściany. W czasie eksploatacji w południowo-wschodniej części wyrobiska została odsłonięta tzw. róża bazaltowa, którą zdołano zabezpieczyć. W latach 80. plany eksploatacji kamieniołomu zmierzały do częściowej lub całkowitej likwidacji rezerwatu. Wykonana ekspertyza nie dopuściła do powiększenia kamieniołomu kosztem rezerwatu, postulowała zaprzestanie eksploatacji zaproponowała w zamian rozbudowę wyrobiska i zakładu przeróbczego w Krzeniu koło Złotoryi.
Wojewódzki Konserwator Przyrody we Wrocławiu, bezpośredni nadzór - dyrekcja kamieniołomu.
Kontynuacja eksploatacji, rozbudowa kamieniołomu i zakładu przeróbczego.