Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Liszki, dolina Zimny Dół (Zimne Doły) uchodząca do doliny potoku Sanka w okolicy Baczyna, ok. 20 km na zachód od centrum Krakowa. Teren Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Wyżyny Polskie, podprowincja: Wyżyna Śląsko-Krakowska, makroregion: Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, mezoregion: Garb Tenczyński.

Region geobotaniczny

Prowincja Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Pas Wyżyn Środkowych, Kraina Krakowsko-Wieluńska, Okręg Południowy.

Hipsometria

290 - 335 m n.p.m.

Dane obiektu

Powierzchnia 2,20 ha, rezerwat utw. w 1991 r.

Budowa geologiczna, rzeźba

Chroniony obszar rozciąga się na ok. 300 m wzdłuż doliny i sięga od jej dna po górną krawędź zbocza. Główny pas wymodelowanych form skalnych znajduje się w najwyżej położonym zboczu doliny. Środkowa część krawędzi składa się ze skałek oddzielonych od siebie korytarzami i przesmykami o zróżnicowanej szerokości od poniżej 0,5 m do 4 m i długości od kilku do ok. 20 m. Labirynt skalny jest założony na sieci spękań ciosowych wapieni. Wyraźne rozwarcia szczelin mają przebieg równoległy do rozciągłości zbocza, co świadczy o dużym oddziaływaniu ruchów masowych na fragmentację masywu skalnego. W niższych położeniach zbocza występują małe wychodnie wapieni w otoczeniu luźnych bloków. Zakończenia skalistej krawędzi mają stosunkowo bardziej zwartą postać, a zwłaszcza po wschodniej stronie. Długie ściany skalne sięgają do wysokości 12 m i są oryginalnie wymodelowane. W dolnych partiach ścian ukształtowały się głębokie nisze o płaskim, skalnym spągu (schroniska podskalne), ograniczone od góry okapami, których wysięgi mają nawet 5 m, a ich długość kilka do 10 m. Zarówno przesmyki, jak i schroniska podskalne, tworzą oryginalną scenerię nieporównywalną do innych obszarów skałkowych na Wyżynie Krakowskiej. Na terenie rezerwatu znanych jest kilka małych jaskiń.

Skały odchylają się od zboczaDuże zróżnicowanie skalnej rzeźby rezerwatu jest uwarunkowane również występowaniemtu dwóch facjalnych odmian górnojurajskich skalistych wapieni reprezentujących piętro oxford. Są to wapienie masywne, odporne na wietrzenie i erozję, oraz mniej odporne wapienie zrostkowe (gruzłowe), których powstanie wiąże się z selektywną diagenezą osadu we wczesnej fazie przebiegu tego procesu. Facje wapieni odmiennie reagowały na działanie czynników wietrzenia. W wapieniach odpornych tworzyły się okapy, podczas gdy w obrębie tych drugich formowały się wgłębienia i nisze podskalne.

Występują tu też liczne bezodpływowe zagłębienia będące lejami krasowymi sięgającymi poprzez less w obręb wapieni jurajskich. Pod tym względem okolice rezerwatu są wyjątkowe i zasługują na szerszą niż dotychczas ochronę.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się w obrębie Subregionu Podkarpackiego - (Pp). jest to region klimatyczny umiarkowanie ciepły. Odczuwa się wpływ bardziej wilgotnego i chłodnego mikroklimatu uwarunkowanego głęboką doliną o stromym zboczu eksponowanym ku północy.

Wody powierzchniowe

W sąsiedztwie rezerwatu, u podnóża przeciwległego zbocza doliny, znajduje się nieczęsto spotykany na Jurze wypływ źródlanej wody z niewielkiej jaskini. Daje ono początek potokowi uchodzącemu do Sanki (dopływ Wisły).

Gleby

W bliskim otoczeniu rezerwatu wierzchowina i łagodnie nachylone zbocza górnej części doliny są pokryte grubą pokrywą lessu.

Ekosystemy

Ostańce skalne na zboczach dolinyLas wielogatunkowy o słabym zwarciu drzew. Duży udział krzewów.

 

 

 

Flora

Bluszcz pospolityWawrzynek wilczełykoZwracają uwagę przede wszystkim okazy kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego Hedera helix, pnącego się po skałach i drzewach. Szczególnie dorodne okazy o średnicy łodyg nawet do 5 cm oplatają wysokie ściany w górnej części rezerwatu. Wiosną licznie kwitnie też wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum.

 

Fauna

Brak danych.

Krajobraz i kultura

Ścieżka dydaktyczna w labiryncie skalnymDolina rozciąga się na długości ok. 2,5 km. Jej dnem płynie nikły potok zasilany głównie wodami z krasowego źródła. Prawe (płd.-wsch.) zbocze doliny jest strome i skaliste natomiast lewe - znacznie łagodniejsze, zajmują pola uprawne i gospodarstwa, a dopiero naprzeciw rezerwatu występują wysokie skałki ukryte pośród lasu.

Górna część doliny ma zbocza słabo nachylone, pokryte lessem. Krajobraz doliny niegdyś urzekający swoją naturalnością, obecnie jest coraz bardziej zabudowywany.

Zadania ochrony

Tablica informacyjna w rezerwacie "Zimny Dół"Celem ochrony jest zachowanie labiryntu wapiennych form skalnych związanych z procesami zboczowymi i krasowymi oraz wyjątkowo dorodnych okazów bluszczu pospolitego Hedera helix.

 

 

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Brak odrębnego regulaminu. Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Doliną przebiega turystyczny szlak znaczony na czerwono tzw. "Tenczyński Szlak". W rezerwacie - ścieżka dydaktyczna.

Ścieżki dydaktyczne

W rezerwacie jest wytyczona ścieżka dydaktyczna, na początku której znajduje się tablica informacyjna.

Informacja użytkowa

Dojazd w okolice rezerwatu autobusem komunikacji miejskiej z Krakowa do Czułowa, skąd pieszo (ok. 3 km) do wylotu doliny "Zimny Dół". Dojazd samochodem lub rowerem drogą do Baczyna (przez Czułów) doprowadza vis a vis wylotu doliny.

Historia ochrony

Rezerwat jest utworzony na terenie prywatnym za zgodą właścicielki p. Zofii Konik. Pierwszy projekt ochrony przewidywał objęcie również niektórych lejów źródłowych.

Administrator

Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Krakowie.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Odłupywanie wapieni i spinanie się po skałkach, niszczenie okazów bluszczu, poruszanie się poza wyznaczoną ścieżką i niszczenie jej umocnień, zaśmiecanie.

 Źródła informacji

Opracowanie