Lanius minor (Gmelin, 1788)

Rodzina - Dzierzbowate Laniidae

Rząd - Wróblowe Passeriformes

Rozmieszczenie

Dzierzba czarnoczelnaPołudniowa Europa (bez Półwyspu Iberyjskiego), Azja Środkowa z Turcją i Kazachstanem i północnym Afganistanem. W Polsce jeszcze w XX w. notowana na kilkudziesięciu stanowiskach w różnych częściach kraju, dziś zaledwie na kilku - w Kotlinie Sandomierskiej, Kotlinie Oświęcimskiej, na Wyżynie Lubelskiej i Podlasiu. mapa wystepowania

Stwierdzony w parkach narodowych:

 

Wielkość populacji

Prawdopodobnie kilka, najwyżej kilkanaście par lęgowych. Jeszcze 10-20 lat temu polską populację szacowano na około 50 par.

Biologia i ekologia gatunku

Tereny półotwarte, zwłaszcza o charakterze lasostepu, suche i o ciepłym klimacie lokalnym. W Polsce najczęściej spotykana w urozmaiconym krajobrazie rolniczym. Gnieździ się na drzewach rosnących pojedynczo lub w rzędach wzdłuż dróg i na miedzach. Żywi się dużymi owadami, rzadziej drobnymi kręgowcami. Buduje gniazda otwarte z dużą ilością materiału roślinnego, wyścielane piórami, włosiem i miękką suchą trawą. Składa 5-7 jaj, które wysiadywane są przez 15 dni, a młode opuszczają gniazdo po około 16 dniach. Gatunek monogamiczny, wędrowny.

Zagrożenie i ochrona

Gatunek w silnym regresie i skrajnie zagrożony. W "Polskiej czerwonej księdze zwierząt" (2001) umieszczony w kat. skrajnie zagrożony (CR). Przyczyny jego zaniku w Polsce nie są znane, prawdopodobnie mają związek z chemizacją środowiska naturalnego, zmianą struktury roślinności w krajobrazie, bądź ze zmianami klimatycznymi. Podlega ochronie gatunkowej (Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61), Konwencji Berneńskiej (Appendix III) i Dyrektywie Ptasiej UE (Annex I). Wymaga ochrony czynnej.

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>