Południowa
i środkowo-wschodnia Europa od północnej Afryki na południu do 600 szer.
geogr. północnej. W Polsce do niedawna notowana była w różnych rejonach kraju,
głównie w części wschodniej, gdzie zachowały się jej ostatnie stanowiska (m.in.
Podlasie, Równina Kurpiowska, Polesie Lubelskie, Roztocze, rejon Tomaszowa Mazowieckiego
nad środkową Pilicą). ![]()
Stwierdzony w parkach narodowych: ![]()
Pod koniec lat 90. W całym kraju zarejestrowano zaledwie 110 -130 par lęgowych. Gatunek w silnym regresie.
Gatunek silnie związany z otwartym i półotwartym krajobrazem kulturowym o urozmaiconej strukturze siedliskowej. Preferuje obrzeża lasów, zadrzewienia śródpolne (np. kępki wyrośniętych sosen z dziuplami na Roztoczu Środkowym), stare parki i aleje. Gnieździ się w dziuplach, głównie wykutych przez dzięcioły. Żywi się dużymi owadami (chrząszcze, szarańczaki i in.), niekiedy dżdżownicami i drobnymi kręgowcami (np. jaszczurki), które łowi z zasadzki. Istotnym dla kraski składnikiem biotopu są sterczące wśród pól i łąk wbite w ziemię kołki, pozostawione piramidy do suszenia siana, resztki płotów na obrzeżach wsi, napowietrzne linie telegraficzne i elektryczne, które ptaki wykorzystują jako czatownie. Z zimowisk w Afryce wraca pod koniec kwietnia i w maju, zwykle już w parach. Składa 2-5 jaj, które są wysiadywane przez oba ptaki. Pisklęta klują się asynchronicznie, co uwidacznia się w ich zróżnicowanym rozwoju. Młode po wylocie przez kilka tygodni przebywają przy gnieździe i są dożywiane przez rodziców. Odlatuje do połowy sierpnia.
Gatunek ginący w kraju niemal "na naszych oczach", prawdopodobnie z powodu chemizacji rolnictwa, wzrostu drapieżnictwa m.in. ze strony kun, oraz ubywania dziuplastych drzew. Przypuszcza się, że główne przyczyny strat w populacjach kraski leżą poza granicami kraju - na zimowiska i trasach przelotu. W kraju objęta ochroną gatunkową, dodatkowej ochronie podlegają miejsca jej rozrodu (na mocy rozporządzenia ministra Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61). Podlega Konwencji Berneńskiej (Appendix II), K. Bońskiej (Appendix II) i Dyrektywie Siedliskowej UE (Annex I).