gatunek objęty ochroną ścisłą
Osiąga
wysokość do 5 m. Duże liście naprzeciwległe, na długich ogonkach, nieparzystopierzaste,
5 -7 listków o zarysie eliptycznym lub jajowatym, do 2 cm długości, na szczycie
zaostrzonych, na brzegu piłkowanych, od spodu z krótkimi szarymi włoskami, siedzących
na krótkich ogonkach.
Kwiaty 5-krotne, ok. 15 mm średnicy, tworzące szczytowe zwisłe grona. Zarówno
działki kielicha jak i płatki korony (takiej samej długości), barwy białej,
czasem zaróżowione. Owocem jest skórzasta, okrągława torebka, 3-4 cm długości,
pokryta małymi wyrostkami. Nasiona koloru jasnobrązowego, błyszczące, ok. 1
cm średnicy. ![]()
Południowa i środkowa Europa, Azja Mniejsza i Kaukaz. Przez Polskę przebiega północna granica zasięgu gatunku.
Gatunek rzadki, w swym występowaniu ogranicza się tylko do Polski południowej
obejmując Podkarpacie, niższe położenia Karpat, Nizinę Sandomierską, oraz nieliczne
stanowiskach położone na Wyżynie Małopolskiej oraz pogórzu sudeckim. Ponadto
gatunek jest od dawna uprawiany, czasem dziczejący. ![]()
Stwierdzony w parkach narodowych: ![]()
Miejsca nasłonecznione, prześwietlone lasy, zarośla i ich obrzeża, rzadziej występuje na skalistych zboczach. Rośnie na świeżych glebach brunatnych i rędzinach, charakteryzujących się składem granulometrycznym glin, o dużej zawartości węglanu wapnia, i o odczynie od słabo kwaśnego do zasadowego (pH powyżej 5,5).
Jest składnikiem lasów liściastych i należących do klasy Fagetalia sylvaticae, a zwłaszcza z suchszymi buczynami i grądami.
Krzew lub niskie drzewo. Kwitnienie trwa od maja do czerwca, natomiast owocowanie od sierpnia do września. Kwiaty zapylają głównie pszczoły i trzmiele. Nasiona rozsiewane są na niewielkie odległości, ze względu na swą wagę, i kiełkują bardzo powoli. Możliwe jest również rozmnażanie wegetatywnie przez pokładające się i zakorzeniające pędy.
Populacje często tworzy kilkadziesiąt, a czasem kilkaset osobników. Największa populacja licząca ok. 15 tysięcy osobników znajduje się w Dęborzynie koło Pilzna.
Wiele stanowisk podanych z końca XIX w. i w pierwszej połowie XX w. obecnie już nie istnieje. Gatunek zagrożony odlesianiem jak też różnymi formami działalności gospodarczej prowadzonej w lasach oraz wykopywaniem i przesadzaniem do ogródków.
Gatunek jest objęty ścisłą ochroną. Ponadto część stanowiska znajduje się w rezerwatach.