Woj. małopolskie, powiat krakowski, gminy: Skała, Sułoszowa, Prądnik Korzkiewski,
Wielka Wieś. Park jest częścią Zespołu Jurajskich Parków Województwa
Krakowskiego, od płd. sąsiaduje z PK Dolinki Krakowskie Tenczyński
PK, od płn. wsch. Ojcowski Park Narodowy i Dłubniański
PK.
Prowincja: Wyżyny Polskie, podprowincja: Wyżyna Śląsko-Krakowska,
makroregion: Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, mezoregion: Wyżyna Olkuska.
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki,
Poddział: Pas Wyżyn Środkowych, Kraina: Wyżyna Krakowsko-Wieluńska, Okręg Południowy.
Deniwelacje w obrębie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie przekracza 280 m. Najwyższy punkt - Skałka Grodzisko lub tzw. Skałka 502 ma wysokość 513 m n.p.m. (we wsi Jerzmanowice), zaś najniższy - 230 m n.p.m. potok Prądnik na granicy Parku Krajobrazowego we wsi Zielonki.
Powierzchnia PK "Dolinki Krakowskie" 19 737 ha. Obejmuje zespół kilku dużych jurajskich dolinek krakowskich (poza Doliną Prądnika), rozcinających południową część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Od zachodu są to doliny: Filipowicka, Czernki i Eliaszówki, Racławki, Szklarki, Będkowska, Kobylańska (Karniowicka), Bolechowicka, Kluczwody, Wodonki (Podskalany), fragment doliny Prądnika między Giebułtowem a Pękowicami oraz dolinkę Garliczki (Naramki). Lasy stanowią 5 790 ha (niespełna 30% powierzchni), użytki rolne -12 906 ha (65%), wody - zaledwie 20 ha (1%).
Dolina Racławki, Dolina Eliaszówki, Dolina Szklarki, Wąwóz Bolechowicki, Dolina Kluczwody. Na terenie pełniącego rolę otuliny OChK JPK Woj. Małopolskiego: Ostra Góra.
Pomniki przyrody (ważniejsze):
Jaskinia Wierzchowska Górna, Jaskinia Nietoperzowa, Skałka Grodzisko, Źródło w Bolechowicach, ponad 60 ostańców skalnych oraz inne obiekty, w tym przyrody ożywionej.
PK Dolinki Krakowskie leży na południowo-wschodnim skraju monokliny śląsko-krakowskiej, zbudowanej z dwóch geologicznych jednostek strukturalnych różnego wieku. Starszą jednostkę, odsłaniającą się na powierzchni w zachodniej części obszaru parku, budują skały dewońskie i karbońskie. Do najstarszych utworów odsłaniających na powierzchni należą dewońskie dolomity w wąwozie Zbrza, biegnącym od wsi Dębnik w stronę Doliny Racławki. Ciemnoszare, czarne po wypolerowaniu wapienie dewońskie występujące w rejonie Dębnika stanowią znaną i cenioną odmianę marmuru technicznego, która od kilkuset lat eksploatowana jest i wykorzystywana w budownictwie oraz kamieniarstwie jako tzw. marmury dębnickie. Dolny karbon reprezentowany jest przez wapienie z licznymi szczątkami kopalnej fauny morskiej występujące w dolinach na północ od Krzeszowic (eksploatowane w dużym kamieniołomie Czatkowice tuż za południową granicą parku) natomiast górny karbon wykształcony jest jako piaskowce oraz utwory piaskowcowo-mułowcowo-ilaste z pokładami węgla kamiennego (eksploatowanego dawniej w kopalniach Tenczynka i Trzebini).
Utwory
paleozoiczne zostały w karbonie sfałdowane i pocięte uskokami
a następnie erozyjnie zrównane i pokryte osadami
permu, triasu, jury
i kredy, które tworzą wyższy kompleks skalny. W dolnej
części tego kompleksu występują płaty osadów permskich, reprezentowane przez
wylewne skały wulkaniczne - melafiry, związane
z wulkanizmem tufy i tufity a także powstałe
w wyniku niszczenia starszego podłoża - zlepieńce.
Unikatowym przykładem skały wapiennej powstałej w tym czasie w słodkowodnych
jeziorach oraz bagnach i zawierającej ślady porastającej je flory jest tzw.
martwica karniowicka. Skały wieku triasowego
reprezentowane są głównie przez wapienie i dolomity. W wapieniach triasowych
występują zazwyczaj liczne szczątki kopalnej fauny morskiej natomiast z tzw.
dolomitami kruszconośnymi związane są śląsko-krakowskie złoża rud cynku i ołowiu
(ślady podziemnej eksploatacji tych kruszców
spotkać można na zachodnich krańcach parku koło Psar).
Z wykształceniem utworów paleozoicznych i mezozoicznych zachodniej części parku oraz problematyką ich wykorzystania można zapoznać się na trasie ścieżki dydaktycznej "Dolina Racławki".
W centralnej i wschodniej części obszaru parku starsze utwory geologiczne przykryte są przez wapienie górnojurajskie. Nieuławicone, tzw. skaliste wapienie górnojurajskie budują liczne skałki na zboczach dolin i wysoczyźnie. Oprócz nich występują tu również wapienie gruboławicowe i płytowe oraz wapienie margliste, które jednak nie tworzą form skałkowych i rzadko odsłaniają się na powierzchni.
Na granicy kredy i trzeciorzędu obydwie jednostki geologiczne - paleozoiczna i permsko-mezozoiczna - uległy nachyleniu ku północnemu wschodowi dając w konsekwencji budowę monoklinalną.
Do interesujących naukowo a jednocześnie bardzo młodych, holoceńskich utworów geologicznych występujących w dolinach na terenie parku należą holoceńskie martwice wapienne.
W
rzeźbie PK Dolinki Krakowskie zaznaczają się struktury trzeciorzędowej
tektoniki uskokowej. Południowa granica terenu
ma charakter wyraźnego progu morfologicznego, rozwiniętego na uskokach oddzielających
PK "Dolinki Krakowskie" od leżącego na południe Rowu Krzeszowickiego.
Większość obszaru zajmuje rozległa starotrzeciorzędowa (paleogeńska) powierzchnia
zrównania, ponad którą wznoszą liczne malownicze skałki zbudowane z wapieni
górnojurajskich, zwane pospolicie ostańcami. Tworzą one
niekiedy większe grupy i mają formę baszt, grodzisk,
murów, stołów
i grzęd skalnych o wysokich walorach krajobrazowych.
Średnia wysokość wierzchowiny wynosi ok. 450 m n.p.m., a najwyższym punktem
jest Skałka Grodzisko, zwana też Skałką 502 (pomnik
przyrody) mająca wysokość 513 m n.p.m., położona we wsi Jerzmanowice, w
grupie tzw. ostańców jerzmanowickich.
Charakterystycznym
elementem rzeźby PK Dolinki Krakowskie są stosunkowo wąskie, głęboko wyżłobione
doliny o płaskich dnach lub mające profil V-kształtny (wciosy). Ich głębokość
jest różna i dochodzi miejscami do 100 m. Do największych należą doliny Racławki,
Szklarki i Dolina Będkowska. Na zboczach dolin, zwłaszcza tych, które rozcinają
wapienie górnojurajskie, występują bardzo liczne ściany i urwiska skalne jak
również skałki o kształtach ambon, baszt oraz
iglic skalnych. Niektóre z dolin zamykają monumentalne
bramy skalne, o ciekawej genezie. Najbardziej znana i malownicza jest Brama
Bolechowicka, ale formy te można spotkać także w innych dolinach.
Najciekawsze krajobrazowo fragmenty dolin chronione są w 5 rezerwatach przyrody. Wiele skałek górnej części Doliny Będkowskiej oraz skałek na wierzchowinie w okolicach Jerzmanowic objętych jest ochroną jako pomniki przyrody.
Z
procesami krasowymi, którym podlega wapienne
podłoże wiąże się obecność form krasowych, przede wszystkim licznych jaskiń.
Na terenie PK "Dolinki Krakowskie", zwłaszcza w obrębie dolinek wyrzeźbionych
w wapieniach górnojurajskich zinwentaryzowano około 200
jaskiń, 
w
tym kilka dużych, przekraczających długość 100 m i rozwiniętych zazwyczaj w
postaci ciągu poziomych lub słabo nachylonych korytarzy. Do największych i najbardziej
znanych jaskiń tego terenu należą: Jaskinia Wierzchowska Górna (najdłuższa na
terenie parku, licząca ponad 900 m. długości) i Jaskinia Mamutowa (obie w Dolinie
Kluczwody), Jaskinia Nietoperzowa (ponad Doliną Będkowską) oraz Jaskinia Racławicka
(w Dolinie Eliaszówki). W osadach jaskiniowych występują liczne kości zwierząt
a także ślady osadnictwa ludzkiego z okresu najmłodszego plejstocenu
i holocenu.
Obejrzyj jak powstały skalne bramy 
oraz jaskinie jurajskie
Gleby PK Dolinki Krakowskie są na ogół związane z podłożem lessowym; na tych utworach wykształciły się gleby brunatne, które zajmują znaczne obszary. W sąsiedztwie wychodni skał wapiennych i na stokach występują rędziny. W dolinach rzecznych znajdują się mady.
PK Dolinki Krakowskie ma dobrze rozwiniętą sieć rzeczną w porównaniu do pozostałych części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jej gęstość wynosi ok. 1 km/km2. Do stałych cieków należą: Filipówka, Czernka, Eliaszówka, Racławka, Szklarka, Będkówka, Kobylanka, Bolechówka, Kluczwoda, Wedonka, fragmnet potoku Prądnik i Garliczka. Większość z nich z wyjątkiem Prądnika i Garliczki wpada do Rudawy, płynącej dnem rowu krzeszowickiego. Oprócz stałych potoków występuje tu sporo cieków okresowych i epizodycznych, wykorzystujących suche wąwozy krasowe. Na terenie PK Dolinki Krakowskie wypływają liczne źródła krasowe, o wydajności 2-10 l/sek., a najwydajniejsze nie przekraczają 60 l/sek. Do największych należą źródła Racławki w Czubrowicach, Szklarki w Jerzmanowicach (po ok. (ok. 60 l/sek), Będkówki w Łazach (50 l/sek) i Kluczwody w Wierzchowiu (15 l/sek).
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Park znajduje
się w zach. części Subregionu Podkarpackiego (Pp)
Stosunki klimatyczne PK "Dolinki Krakowskie" wiążą się z urozmaiconą rzeźbą terenu (głębokie doliny, zmienność ekspozycji, różny stopień pokrycia terenu przez szatę leśną). Doliny wykazują cechy klimatu górskiego zwłaszcza pod względem rozkładu nasłonecznienia, dużych amplitud dobowych temperatur powietrza, częstych inwersji termicznych. Na wierzchowinie jurajskiej zaznaczają się rysy kontynentalne. Średnia temperatura roku na Wyżynie wynosi ok. 7,50C. W rozkładzie temperatury powietrza w przekrojach poprzecznych dolin obserwuje się duże kontrasty termiczne i wilgotnościowe.
Roczna suma opadów wynosi ok. 700 mm i wykazuje zróżnicowanie regionalne. Najwięcej deszczu spada w zachodnim skraju Parku i w jego południowej części. Najwyższe opady występują w miesiącach maj, czerwiec i lipiec, a najniższe w lutym, marcu i październiku. W klimacie Parku istotna rolę odgrywają także różnice lokalne wynikające z urozmaiconej rzeźby. Różnice te dotyczą głębokich dolin, zwłaszcza zboczy o przeciwstawnych ekspozycjach, np. północnych i południowych. Wyrażają się one w liczbie dni z pokrywą śnieżną, wielkości opadów i zróżnicowaniu termicznym oraz pojawach fenologicznych.
W
Parku Krajobrazowym Dolinki Krakowskie występują ekosystemy leśne zarówno naturalne
jak i przekształcone. Wśród zbiorowisk
naturalnych, nieznacznie przekształconych na uwagę zasługuje część ekosystemów
naskalnych, kserotermicznych, wodnych i fragmenty
zbiorowisk leśnych, np. 
w
Dolinie Racławki i Eliaszówki. Interesującym elementem środowiska przyrodniczego
są ekosystemy ostańców skalnych z bogatą roślinnością
ciepłolubną i wtórnymi murawami, których zachowanie wymaga ochrony
czynnej. Dna dolin zajmują ekosystemy łąkowe i
pastwiskowe. Wzdłuż potoków, zwłaszcza Racławki i Eliaszówki zachowały się
interesujące fragmenty łęgów nadrzecznych.
Roślinność
Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie cechuje się dużym bogactwem i różnorodnością.
W głębokich dolinach występują obok siebie elementy o bardzo zróżnicowanych
wymaganiach. Na zboczach północnych spotykamy gatunki i
biocenozy górskie charakterystyczne dla chłodnego i wilgotnego klimatu.
Skaliste stoki o wystawie południowej oraz wapienne ostańce pokrywa roślinność
ciepłolubna i kserotermiczna z gatunkami określanymi 
jako
stepowe, reprezentujące elementy południowe. Tak zróżnicowana roślinność wynika
z uwarunkowań siedliskowych tj. rzeźby, zmienności podłoża i mikroklimatu; nosi
również piętno gospodarczej działalności człowieka zarówno w czasach historycznych,
jak i współcześnie.
Florę
roślin naczyniowych można szacować na ok. 900 gatunków. Brak tutaj endemitów
tj. elementów występujących wyłącznie na tym obszarze. Uważana do niedawna za
endemit brzoza ojcowska opisana z Hamerni w Dolinie
Prądnika okazała się mieszańcem brzozy brodawkowatej i brzozy Szafera, która
występuje także w Dolinie Kobylańskiej. Z gatunków chronionych warto wymienić
okazałe stanowiska kwitnącego bluszczu pospolitego Hedera
helix sąsiedztwie Jaskini Nietoperzowej.
Do najbardziej interesujących pod względem florystycznym należą rezerwaty Dolina Racławki i Dolina Eliaszówki. W pierwszym z nich zachowało się pełne zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych i ich rozmieszczenie przestrzenne dla skalistych dolin jurajskich tej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Chłodne i cieniste dno doliny zajmuje buczyna karpacka, natomiast na silnie nasłonecznionych zboczach południwych i południowo-zach. spotkać można płaty ciepłolubnej buczyny storczykowej.
Rezerwat
"Dolina Eliaszówki" wyróżnia się bogatą, reliktową ostoją górskich
gatunków reglowych charakterystycznych zarówno dla buczyny karpackiej jak i
sudeckiej. Wśród górskich gatunków na uwagę zasługuje m. in. tojad
mołdawski Aconitum moldavicum, żywiec dziewięciolistny Dentaria
enneaphyllos, lepiężnik biały Petasites albus.
Park
Krajobrazowy "Dolinki Krakowskie" jest jednym z najbardziej interesujących obszarów
chronionych pod względem fauny w okolicach Krakowa. Na uwagę zasługuje tu występowanie
obok siebie elementów faunistycznych o przeciwstawnych wymaganiach siedliskowych.
Są tu gatunki reliktowe związane z zacienionym,
wilgotnym i chłodnym dnem doliny, stokami o północnej ekspozycji, z drugiej
zaś fauna skał i zboczy o wystawie południowej. Do najlepiej poznanych zwierząt
należą nietoperze liczące 19 gatunków, a wśród
nich rzadki i znaleziony tylko w jaskini Nietoperzowej - podkowiec duży. Również
z nielicznych stanowisk tego regionu znany jest nocek orzęsiony
Myotis emarginatus. Spośród dużych ssaków występuje tutaj dzik i sarna.
Występują ponadto lisy, bardzo rzadko borsuki.
Fauna
ptaków liczy około 130 gatunków gnieżdżących się na tym terenie. Na uprawnych
polach i łąkach gnieżdżą się kuropatwy, bażanty i rzadko - przepiórki. Można
również zauważyć żerujące myszołowy, jastrzębie i krogulce. Najbogatszym środowiskiem
pod względem liczebności ptaków są środowiska leśne.
Występują tu pospolite gatunki ptaków (m. in. świstunki, drozdy, zięby), a także rzadsze, jak kruki. Osobną grupę stanowią dziuplaki, wśród których występuje 6 gatunków dzięciołów (m. in. zielony, czarny, krętogłów), sikory, kowaliki, sowy (puszczyk, sowa uszata, pójdźka).
Najbogatszy jest świat bezkręgowców, których występuje tu kilka tysięcy gatunków; najliczniejszą grupę stanowi świat owadów (np. skoczek uszaty).
Krajobraz Parku Krajobrazowego "Dolinki Krakowskie" nosi cechy naturalne tylko w miejscach z dominacją zespołów leśnych. Należy tutaj fragment Doliny Racławki objęty ochrona rezerwatową. Pozostałe części parku mają krajobraz znacznie przekształcony przez zabudowę. Na wierzchowinie, zajętej pod uprawę występuje krajobraz rolniczy, kształtowany tutaj zapewne już od neolitu, a najpełniej rozwinięty w XIX w.
Ślady
obecności człowieka w tej części Wyżyny znane są z paleolitu
środkowego. Obozowiska łowców neandertalskich odkryto w jaskini Nietoperzowej.
W środkowej fazie zlodowacenia bałtyckiego (Würm)
na tych terenach pojawił się człowiek Homo sapiens. Pozostałością jego
polowań m. in. na niedźwiedzie i inne duże ssaki plejstoceńskie (mamuty, żubry,
tury, renifery) są materiały archeologiczne reprezentujące kulturę jerzmanowicką
znane z jaskini Nietoperzowej i oryniacką z jaskini Mamutowej.
Wśród
obiektów zabytkowych na czoło wysuwają się takie budowle jak zespół klasztorny
OO Karmelitów w Czernej z kościołem p. w. św. Eliasza z XVII w., drewniane kościoły
w Racławicach i Paczółtowicach pochodzące z XVI w. oraz przykłady małej architektury
(przydrożne kapliczki). We wsi Jerzmanowice warto zwrócić uwagę na poszpitalny
kościół p. w. św. Jana Chrzciciela "Na Gościńcu" z końca XVII w. W
Modlnicy na uwagę zasługuje drewniany kościół p. w. św. Wojciecha z XVII w.
oraz zespół dworski z XVIII w.
Cały Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych ma wspólną otulinę, w części jej funkcję pełni obszar chronionego krajobrazu, w woj. małoposkim OChK JPK Woj. Małopolskiego. Powierzchnia otuliny w obrębie woj. małopolskiego wynosi ok. 60 tys. ha. Jej celem jest zabezpieczenie Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych przed naporem budownictwa, wprowadzaniem w sąsiedztwie ZJPK uciążliwych dla środowiska obiektów przemysłowych, eksploatacji kamieniołomów itp. Na jej obszarze można lokalizować obiekty turystyczne według obowiązujących projektów budowlanych i w miejscach wyznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego gmin.
Celem Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie jest ochrona zasobów przyrodniczych i krajobrazowych oraz tworzenie podstaw do wykorzystania tego terenu dla zaspokojenia potrzeb krajobrazowych, rekreacyjnych, naukowo-dydaktycznych i innych społecznych. Ochrona PK "Dolinki Krakowskie" jest prowadzona w oparciu o plan zagospodarowania przestrzennego PK. Dyrekcja ZJPK realizuje swoje zadania poprzez opiniowanie planów zagospodarowania przestrzennego gmin oraz wszelkich zamierzeń inwestycyjnych w zakresie budownictwa, sieci dróg, przebiegu linii energetycznych, melioracji, wydobycia surowców mineralnych i in. mających istotne znacznie dla ochrony walorów krajobrazowych.
Park
jest udostępniony do zwiedzania za pomocą pieszych szlaków turystycznych i ścieżek
dydaktycznych. Umożliwiają one poznanie całego terenu PK "Dolinki Krakowskie",
ze szczególnym uwzględnieniem rezerwatu Dolina Racławki,
w obrębie którego została wyznaczona ścieżka dydaktyczna oraz ciąg spacerowy
dostosowany dla niepełnosprawnych.
Historia
PK "Orlich Gniazd" sięga lat 50. XX w. i wiąże
się z rozwojem krakowskiej szkoły architektury krajobrazu pod kierunkiem prof.
Zygmunta Novaka. Wówczas powstała pierwsza planistyczna
koncepcja zagospodarowania Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a w 1972 r. dokumentacja
naukowa Jury pod kierunkiem prof. Z. Czeppego, dająca podstawy do opracowania
projektu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych.
Projekt ten został opracowany przez prof. J. Bogdanowskiego oraz doc. M. Łuczyńską-Bruzdę
i w 1979 r. stał się podstawą powołania Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych
ówczesnego woj. katowickiego. Nieco później utworzono część krakowską Zespołu,
a po niej - częstochowską.
Dyrekcja Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. małopolskiego, ul. Vetulaniego 1a, 31-226 Kraków tel. /fax. (12) 415 38 33, 415 28 71; e-mail: zzjpk@svn.krakow.pl
Największy
wpływ na zmiany w środowisku przyrodniczym ma rozwój przemysłu i postępująca
presja budownictwa. Rejon ostańców skalnych na
wierzchowinie jest atrakcyjnym terenem budowlanym, w związku z czym istnieje
niebezpieczeństwo zabudowy ich sąsiedztwa.
W bezpośrednim sąsiedztwie Parku Krajobrazowego "Dolinki Krakowskie" znajduje się czynny kamieniołom w Czatkowicach widoczny z punktu widokowego na wzgórzu klasztornym w Czernej.
Zagrożeniem jest również nieuregulowana gospodarka ściekowa ze strony wsi położonych wzdłuż potoków, zwłaszcza Racławka i Szklarka.