Popradzki
Park Krajobrazowy jest jednym z najcenniejszych terenów Polski pod względem
zasobów przyrodniczych oraz walorów krajobrazowych. Przewagę uzyskuje krajobraz
górski, ale w granicach otuliny występują także obszary pogórzy oraz kotliny
śródgórskie.
Malowniczy
i zróżnicowany pod względem krajobrazowym obszar Parku obejmuje trzy najważniejsze
pasma górskie Beskidu Sądeckiego - pasmo Radziejowej (1262 m n.p.m.), pasmo
Jaworzyny Krynickiej (1114 m n.p.m.), pasmo Kraczonika (934 m n.p.m.) - Zimnego
(918 m n.p.m.) - Dubnego (904 m n.p.m.). oraz niewielki obszar Wielkiej Polany
(798 m n.p.m.) rozciągający się po lewej stronie Popradu, głównej rzeki parku
rozdzielającej wymienione pasma głęboką, krętą dolina o charakterze przełomowym.
Pierwsze
wzmianki na temat potrzeby szczególnej ochrony przyrody i krajobrazu otoczenia
doliny Popradu pojawiły się w latach 60. XX wieku w związku z dynamicznym rozwojem
funkcji rekreacyjno-turystycznej tego regionu i nasilającym się procesem rabunkowej
eksploatacji lasów. Koncepcja wielkoobszarowego systemu
obszarów chronionych stworzona przez Państwową Radę
Ochrony Przyrody dała impuls czynnikom miejscowym - społecznym i administracyjnym
do zaproponowania utworzenia parku krajobrazowego, co
udało się zrealizować w 1987 r. ![]()
Walory
przyrodnicze terenów obecnego parku docenił już na pocz. XX w. właściciel tych
terenów, hr. Adam Stadnicki, tworząc w najcenniejszych
ekosystemach leśnych rezerwaty przyrody należące do
pierwszych na ziemiach polskich. Bogactwo flory
i fauny jest tu znaczne, ponadto zwraca uwagę duża
liczba ważnych obiektów przyrody nieożywionej, co
znalazło wyraz w formie ponad 20 już utworzonych pomników
przyrody nieożywionej oraz planowanych do utworzenia kolejnych pomników
i stanowisk dokumentacyjnych. Liczba rezerwatów i innych
przyrodniczych obiektów chronionych na terenie Parku i jego otuliny jest znaczna.
Wysokim walorom przyrodniczym towarzyszą nie mniej cenne walory
kulturowe, reprezentowane przez historyczne układy przestrzenne miejscowości
oraz liczne zabytki budownictwa, z ruinami średniowiecznego zamku włącznie.
W krajobrazie Parku w niższych partiach gór wyraźnie zaznacza się element kulturowy, harmonijnie, ukształtowany przez długie wieki rolniczego użytkowania, strefy grzbietowe zajmują duże kompleksy leśne oraz tereny wypasowe. W XIX w. nastąpił rozwój uzdrowisk w oparciu o wyjątkowo liczne tu źródła mineralne, czego dodatkowym efektem był rozwój turystyki i rekreacji oraz związanej z nimi infrastruktury. Nadmierny rozrost tej ostatniej staje się dzisiaj głównym zagrożeniem dla przyrody Parku.
Zgodnie z klasyfikacją ECONET obszar Parku posiada najwyższą rangę jako biocentrum i obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym (nr 43M). Na terenie Parku znajdują się 3 duże ostoje przyrody sieci CORINE: nr 628 (Radziejowa), nr 634 (Pasmo Jaworzyny) i nr 636 (Góry Czerchowskie). Ponadto w otulinie znajduje się wsch. część ostoi nr 631 (Pieniński Pas Skałkowy), a także jej ostoje cząstkowe: nr 631e (Biała Woda), nr 631f (Wąwóz Homole) i 631g (Wysokie Skałki) oraz ostoja nr 635 (Młaka nad Jaworkami). Park jest wymieniony na liście obszarów chronionych UNEP-WCMC i wg klasyfikacji IUCN posiada kategorię V.
Więcej informacji w opisie szczegółowym >>>