Informacje topograficzne

Położenie

Województwo śląskie, powiat Bielsko-Biała, Gmina Brenna, teren Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, makroregion: Beskidy Zachodnie, mezoregion: Beskid Śląski

Region geobotaniczny

Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty Zachodnie, Okręg Beskidy, piętro regla dolnego

Hipsometria

Obiekt położony na wysokości 950 m n.p.m.

Informacje o obiekcie

Jaskinia znajduje się pod ochroną od 1980 r. jako pomnik przyrody nieożywionej.

Budowa geologiczna i rzeźba

Jest to jaskinia pseudokrasowa. Występuje ona w obrębie gruboławicowych i płytowych piaskowców warstw godulskich środkowych (górna kreda) płaszczowiny śląskiej. Powstała ona w strefie osuwiskowej w wyniku grawitacyjnego rozczłonkowania masywu skalnego na stoku, na przedłużeniu rowu rozpadlinowego. Obiekt jest pustką typu szparowego o labiryntowym systemie korytarzy rozwiniętych wzdłuż spękań ciosowych w masywie skalnym na kilku poziomach. Jest to też najdłuższa polska jaskinia pseudokrasowa.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje się w zach. części Regionu Karpackiego (GK). i należy do piętra umiarkowanie chłodnego. W jaskini panują warunki odmienne od zewnętrznych, tworzące własny mikroklimat z temp. ok. +6o C. W niektórych miejscach występuje deszcz podziemny, wiele partii jest wilgotnych, zwłaszcza w okresie dużych opadów na zewnątrz i roztopów.

Wody powierzchniowe

Jest to górna część zlewni potoku Brennica, w najbliższym sąsiedztwie jaskini brak cieków wodnych.

Gleby

brak danych

Ekosystemy

Otoczenie jaskini stanowią świerkowe lasy pochodzenia sztucznego, w miejscu dolnoreglowej żyznej buczyny karpackiej (w odmianie zachodniej).

Flora, fauna

Podkowce małeW sąsiedztwie otworu wejściowego występują porosty.

Jaskinia jest miejscem hibernacji nietoperzy: podkowców małych, gacków wielkouchów i nocków wąsatków oraz owadów trogloksenicznych. Populacje nietoperzy są obecnie w jaskini mniej liczne, niż dawniej.

 

Krajobraz i kultura

Jaskinia położona w Beskidzie Śląskim w północnej części pasma Baraniej Góry, pod szczytem Trzy Kopce, zlewającego się z rozległym masywem Klimczoka, którego kulminacje sięgają ponad 1000 m n.p.m. Jest to część długiego wału górskiego o przebiegu północ-południe, tworzącego dział wodny dolin Wisły i Soły. Pasmo cechuje bogate rozczłonkowanie oraz strome nachylenie stoków ku wschodowi. Porasta je w znacznym stopniu las świerkowy pochodzący ze sztucznych nasadzeń. Ze względu na niewielkie trudności oraz rozbudowaną od dawna infrastrukturę rekreacyjno-turystyczną, wędrówki po tym paśmie należą do szczególnie popularnych.

Zadania ochrony

Zachowanie w postaci naturalnej obiektu oraz zapobieganie: zniszczeniu wskutek rycia napisów, zanieczyszczaniu terenu wokół obiektu, rozbijaniu oraz uszkadzaniu skał, zapewnienie spokoju hibernującym tu nietoperzom, znajdującym się pod ścisłą ochroną gatunkową. Jaskinia nie jest przewidziana do udostępniania turystycznego.

Udostępnianie

Jaskinia położona na południowym stoku wzniesienia Trzy Kopce zwanego również Wierch Malinka, w grupie Klimczoka (1117 m n.p.m.), kilkadziesiąt metrów na zachód od ścieżki schodzącej ze szczytu w kierunku południowym do czerwonego szlaku turystycznego. Jaskinia nie jest udostępniona dla ruchu turystycznego ze względu na zadania ochrony oraz zagrożenie zwiedzających. W otoczeniu Klimczoka znajduje się łącznie kilkanaście jaskiń, lecz żadna z nich nie jest przeznaczona do zwiedzania. Warunki takie spełnia odległa o ok. 10 km w kier. płd. Jaskinia Malinowska, położona za przeł. Salmopolską, w pobliżu czerw. szlaku turystycznego między Malinowem (1117 m n.p.m.), a Malinowską Skałą.

Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Historia obiektu

Jaskinię odkryto dopiero w 1946 r. i wtedy sporządzono pierwszy plan i opis, opublikowany w 1949 r., szacując długość korytarzy na 1000 m. K. Kowalski w 1954 r. publikując jej opis podaje długość ok. 4-krotnie mniejszą. W tamtym czasie powstał też jeszcze jeden plan, a samą jaskinię zaczęto często odwiedzać i niszczyć. Dalsze prace inwentaryzacyjne prowadzi Speleoklub z Bielska-Białej i w 1971 r. opracowany zostaje plan obejmujący 400 m korytarzy, który po uzupełnieniach o przekroje opublikowano w 1978 r. W późniejszych latach plan i opis uzupełniano podczas kolejnych badań jaskini. Obecne dane opierają się o stan z 1996 r. Jaskinia jest penetrowana przez osoby przygodne i zanieczyszczana oraz niszczona. Nieformalną opiekę nad jaskinią sprawuje Speleoklub Bielsko-Biała, który co roku organizuje akcję oczyszczania jaskini oraz jej otoczenia zewnętrznego.

Administrator

Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Ustroń, Zespół PK Województwa Śląskiego - Oddział w Żywcu oraz Wojewódzki Konserwator Przyrody w Katowicach.

Akty prawne

Zarz. Wojewody Bielskiego z 2.12.1980 r. o uznaniu za pomnik przyrody.

Zagrożenia obiektu

Wandalizm, w tym niszczenie skał, śmiecenie, dalszy spadek populacji chronionych prawem nietoperzy.

Źródła informacji

Opracowanie