Informacje topograficzne

Położenie

Województwo wielkopolskie, powiat poznański, gmina Mosina, miejscowość Rogalin, kompleks pałacowy Raczyńskich (ok. 28 ha). Dęby rosną na małej polanie w zachodniej części parku utrzymanej w stylu angielskim, a park i pałac znajdują się na terenie Rogalińskiego PK . mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, Podprowincja: Pojezierza Pobałtyckie, makroregion: Pradolina Warciańsko-Odrzańska, mezoregion: Kotlina Śremska.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Pododdzial: Pas Wielkich Dolin, Kraina: Wielkopolsko-kujawska, Okręg Poznańsko-Gnieźnieński.

Hipsometria

Ok. 65 m n.p.m.

Dane o obiekcie

3 pomniki przyrody.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Pomniki znajdują się w obrębie płn. -wsch. części Regionu Śląsko-Wielkopolskiego (O).

Wody powierzchniowe

W sąsiedztwie pomników brak, nieco dalej koryto Warty.

Gleby

brak danych

Ekosystemy

brak danych

Flora

Dęby szypułkowe (Quercus robur). Gatunek pospolity, ale starsze osobniki są coraz bardziej zagrożone. Pokrój pnia i koron typowy dla tego gatunku: dość krótkie pnie, stosunkowo nisko rozgałęziające się na kilka grubych konarów, a rozwidlenia pni znajdują się znacznie wyżej. Korony rozłożyste. Dęby są mocno okaleczone przez czas, z ogromnymi, zaleczonymi ubytkami. Mimo starań powoli obumierają, podobnie jak wiele innych dębów w okolicy, z przyczyn naturalnych i spowodowanych działalnością człowieka. Wiek pomników wg C. Pacyniaka (na podstawie analizy wywiertów rdzenia) skorygował wcześniejsze szacunki w dół.

Krajobraz i kultura

Dęby rosną w parku otaczającym pałac barokowo-klasycystyczny z 1770 r., będący siedzibą rodową Raczyńskich, obecnie oddział Muzeum Narodowego. Park w sąsiedztwie pałacu ma charakter geometryczny w stylu francusko-holenderskim, jego dalsza część to park angielski, w którym znajduje się m. in. duże skupisko dębów, w tym omawiane tu 3 pomniki przyrody. Otoczone od dawna legendami, m. in. o rzekomym spotkaniu tu trzech mitycznych władców, których imiona noszą, były natchnieniem dla artystycznych gości siedziby Raczyńskich, której gospodarze znani byli jako mecenasi nauki i sztuki.

Zadania ochrony

Utrzymanie najdłużej przy życiu grupy największych dębów, należących do największego, zapewne, skupiska dębów w Europie.

Udostępnianie

Historia obiektu

Pierwotnie teren ten zajmowały nadwarciańskie lasy łęgowe i grądowe, wśród których znajdowały się znaczne skupiska dębów. Mimo postępującej antropogenizacji środowiska fragmenty tych lasów przetrwały, a w nich, między Rogalinem i Rogalinkiem, duże skupisko starych dębów liczące obecnie (1998) ok. 1435 drzew, z czego 860 to pomniki przyrody. W 1997 r. teren ten znalazł się w obrębie utworzonego tu Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Dla grupy ok. 100 dębów ochroną stał się dużo wcześniej pałacowy park, m. in. dla 3 omawianych pomników. Ze względu na zły stan, w 1985 r. poddano je gruntownym zabiegom konserwatorskim. W ostatnich latach trwają starania, by rejon występowania największych skupisk dębów włączyć do Wielkoplskiego Parku Narodowego.

Administrator

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Poznaniu

Akty prawne

Ochrona z mocy art. 28 i art. 32 ustawy o ochronie przyrody z 1991, ponadto ustawy o ochronie dóbr kultury (zespó parkowo-pałacowy

Zagrożenia obiektu

Uporczywe susze obniżające wilgotność terenu i poziom wód gruntowych (ze względu na wiek drzewa te nie są już w stanie rozbudować głębiej systemu korzeniowego), pasożytowanie na pomnikowych dębach owada kozioroga-dębosza (gatunek chroniony) oraz innych szkodników (owady i grzyby).

Literatura

Opracowanie

inż. Kaj Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie