Woj. śląskie, powiat żywiecki, gmina Jeleśnia, wieś Sopotnia Wielka. Teren
Żywieckiego Parku Krajobrazowego.
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty
Zachodnie, makroregion: Beskidy Zachodnie, mezoregion: Beskid Żywiecki.
Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, Podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty
Zachodnie, Okręg Beskidy, Podokręg Śląsko-Babiogórski, piętro
regla dolnego.
Wodospad znajduje się na wysokości 600 m n.p.m.
Wodospad jest objęty ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej od 1964 r. Ochroną objęto także odcinki koryta potoku wraz z brzegami powyżej i poniżej wodospadu. Łączna długość chronionego koryta wynosi ok. 40 m.
Woda spływa po grubej ławicy piaskowca magurskiego nachylonej pod kątem 300 w kierunku biegu potoku. Wody potoku sukcesywnie rozcinają płytę skalną wzdłuż spękań ciosowych występujących w piaskowcach. Jest to najwyższa w polskich Karpatach fliszowych tego typu forma morfologiczna. Przy 10-metrowej wysokości długość ześlizgu wynosi tu 15 m. Poniżej wodospadu znajduje się kocioł eworsyjny o głębokości do 2,5 m. Skaliste zbocza koryta potoku poniżej wodospadu pozwalają odczytać postęp procesu erozji, powodowanego przez spływającą wodę.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje
się w zach. części Regionu Karpackiego (GK).
i należy do piętra umiarkowanie
ciepłego.
Wodospad znajduje się w Beskidzie Żywieckim w korycie obfitego w wodę potoku Sopotnia Wielka, który jest dopływem Koszarawy uchodzącej do Soły w Żywcu. Zlewnia tego potoku, mającego liczne mniejsze dopływy, nie jest duża (poniżej 30 km2 ), ale za to prawie całkowicie zalesiona, a szczyty wododziałowe sięgają tu do 1557 m n.p.m. (Pilsko).
brak danych
Otoczenie wodospadu i miejscowości stanowią lasy - w niższych partiach należące do dolnego regla, w wyższych do regla górnego. Lasy te zostały znacznie przekształcone przez gospodarkę człowieka, ale w najwyższych partiach zachowały się fragmenty dawnej Puszczy Karpackiej, chronione w rezerwatach Pod Rysianką i Romanka.
W
runie występują także gat. górskie, w tym żywiec gruczołowaty Dentaria glandulosa.
W korycie potoku występuje m. in. lepiężnik wyłysiały Petasites kablikianus.
W wodach potoku spotyka się m. in. pstrąga potokowego Salmo trutta i strzeblę potokową Phoxinus phoxinus, z ptaków w sąsiedztwie wodospadu widuje się czasem pluszcza Cinclus cinclus oraz - częściej - pliszki: siwą Motacilla alba i górską Motacilla cinerea.
Wieś Sopotnia Wielka ma charakter letniskowy, jest duża i posiada liczne, rozrzucone na dużej odległości, przysiółki. Otaczająca ją dolina jest głęboka, stosunkowo wąska i zalesiona, a wśród otaczających ją szczytów znajduje się Pilsko - drugi pod względem wysokości szczyt polskich Beskidów (po Babiej Górze). Tuż za wodospadem (patrząc z dołu biegu potoku) znajduje się most drogowy, zdecydowanie psujący urok miejsca.
Zachowanie w postaci naturalnej obiektu oraz zapobieganie: zanieczyszczaniu terenu wokół obiektu, zmianie biegu koryta potoku (regulacji), budowie urządzeń hydrotechnicznych.
Wodospad położony przy drodze, w sąsiedztwie przystanku PKS Sopotnia Wlk. I i leśniczówki, w miejscu, gdzie zaczyna się szlak turystyczny do Korbielowa przez przeł. Przysłopy. Dojazd do Sopotni Wielkiej z Żywca przez Jeleśnię. Można też zacząć od Korbielowa, skąd bierze początek jedna ze ścieżek dydaktycznych po Żywieckim PK, opisana i oznakowana. Wiedzie ona przez Pilsko do Sopotni W. i kończy się przy wodospadzie.
Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 31a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
brak danych
Zespół PK Województwa Śląskiego -Oddział w Żywcu, nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Katowicach.
Dewastacja w przypadku prowadzenia prac regulacyjnych w potoku, zanieczyszczenie otoczenia.