Informacje topograficzne

Położenie

Woj. małopolskie, powiat dąbrowski, w części obszaru gmin: Bolesław, Gręboszów, Mędrzechów, Szczucin, Szczurowa i Wietrzychowice. OChK Doliny Wisły graniczy od zachodu z leżącym również po prawej stronie Wisły, projektowanym PK Puszczy Niepołomickiej oraz z obiektami chronionymi po lewej stronie Wisły: Koszycko-Opatowieckim OChK (woj. małopolskie), Nadnidziańskim PK i jego otuliną oraz Solecko-Pacanowskim OChK (woj. świętokrzyskie). Łącznie tworzą one jednolity korytarz ekologiczny. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno geograficzny

Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne Podkarpacie, makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregion: Nizina Nadwiślańska.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Puszczy Niepołomickiej i Okręg Radomyski.

Hipsometria

Od ok. 185 m n.p.m. przy ujściu Raby do ok. 150 m n.p.m. przy płn. - wsch. krańcu OChK i woj. Małopolskiego (deniwelacja ok. 35 m).

Dane obszaru

Powierzchnia 2.684 ha, ciągnie się na prawym brzegu Wisły od ujścia Raby do granicy woj. małopolskiego, wzdłuż koryta na odcinku ok. 75 km (w linii prostej ok. 55 km). OChK obejmuje przestrzeń od osi koryta po prawy wał przeciwpowodziowy. Ok. 31% powierzchni pokrywają lasy i zarośla, ok. 37% użytki rolne ok. 27% - wody Wisły, ujściowe fragmenty innych cieków oraz starorzecza. Na terenie OChK nie utworzono żadnych obiektów chronionych.

Budowa geologiczna

OChK położony jest w obrębie zapadliska przedkarpackiego - rowu przedgórskiego utworzonego na przedpolu Karpat w młodszym trzeciorzędzie i następnie wypełnionego morskimi osadami mioceńskimi o dużej miąższości. Na utworach miocenu leżą osady czwartorzędowe, głównie rzeczne piaski, żwirki i mułki o miąższości do kilkunastu metrów.

Rzeźba

Obszar leży w płaskiej i szerokiej na 8-10 km dolinie Wisły, na której dnie, w strefie terasy zalewowej, zbudowano wały przeciwpowodziowe, dominujące wysokościowo w krajobrazie. Najbardziej charakterystycznymi naturalnymi elementami rzeźby są liczne starorzecza i meandry koryta Wisły oraz duże, piaszczyste stożki napływowe u ujść Raby i Dunajca.

Gleby

Na terenie OChK występują głównie mady i gleby bagienne oraz torfowe.

Wody powierzchniowe

OChK z płn. brzegu WisłyGłównym elementem wodnym jest Wisła oraz końcowe odcinki ujściowe Raby, Dunajca i mniejszych cieków. Wisła płynie tu prawie nie zmienionym korytem, o małym spadku, gęsto meandrującym wśród piaszczystych łach. Charakterystyczne jest występowanie 2 wezbrań w ciągu roku: wiosennych, typowych dla nizin i letnich, znacznie gwałtowniejszych i typowych dla rzek górskich. Liczne niewielkie naturalne zbiorniki wód stojących stanowią odcięte od koryta Wisły starorzecza.

Klimat

OChK znajduje się w obrębie Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. OChK znajduje się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (PP)

Ma on charakter nizinny, pośredni, pozostaje pod wpływem pobliskich gór i wyżyn, z latem długim i ciepłym. Opad roczny - 739 mm (w pobliskim Tarnowie), dominacja wiatrów zach. Średnia temp. roczna - 8,8oC (w Tarnowie).

Ekosystemy, flora, fauna

Bujna zieleń międzywalaWystępują tu ekosystemy leśne, właściwe dla terenów okresowo zalewanych, wodne oraz bagienne, a także antropogeniczne (pola uprawne i łąki). Do najciekawszych zbiorowisk roślinnych należą liczne tu jeszcze płaty coraz rzadszych w Polsce łęgów wierzbowo-topolowych, spore powierzchnie pokrywają też zarośla wiklin nadrzecznych.Roślinność brzegu Wisły Z ciekawszych drzew spotykamy tu topolę nadwiślańską Populus alba x tremula. Do niedawna występowała na tym terenie bardzo już dziś rzadka roślina chroniona - kotewka orzech wodny. Starorzecza Wisły są miejscem stałego bytowania licznych gatunków ptaków oraz miejscem odpoczynku ptaków przelotnych.

 

Krajobraz i kultura

Wał wiślanyKrajobraz mało przekształcony, poza sztucznym, geometrycznym elementem obwałowania zachował w wielu miejscach naturalny charakter narzucony przez rzekę. W innych - wyparły go łąki i pola uprawne. Brak zabudowań i tylko jedno rozcięcie przeprawą mostową k. Szczucina.

 

Zadania obiektu

Zachowanie naturalnego charakteru biegu Wisły i jej otoczenia jako ostoi ptactwa wodnego i błotnego oraz rzadkich już, dawniej pospolitych roślinnych zbiorowisk nadwodnych. Zachowanie szczególnie ważnego, naturalnego ciągu korytarza ekologicznego Wisły, mającego znaczenie międzynarodowe.

Udostępnianie terenu

Dogodny teren rekreacyjny, bez specjalnej infrastruktury w obrębie międzywali. Od strony wsch. dojazd do mostu na Wiśle k. Szczucina (na drodze Busko-Tarnów), dostęp do środkowej części OChK w pobliżu Nowego Korczyna (przeprawa promowa przez Wisłę na drodze Busko-Tarnów przez Żabno) i do części zach. z drogi Brzesko-Kazimierza Wielka (przeprawa promowa w rejonie Koszyc).

Historia obiektu

Obiekt utworzono w oparciu o opracowaną przez Pracownię Sozologiczną BULiGL w Przemyślu koncepcję całościowej ochrony przyrody i krajobrazu woj. tarnowskiego, opartą częściowo o projekt IKŚ z 1991 r. Przewidywała ona utworzenie 6 parków krajobrazowych, 8 OChK i kilku nowych rezerwatów przyrody. OChK Doliny Wisły utworzono w 1996 r.

Administracja

Nadzór nad zadaniami ochrony w OChK sprawuje Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie, ponadto inne służby, w których właściwości znajdują się dane tereny z tytułu przepisów innych ustaw (m.in. Nadleśnictwo Dąbrowa Tarnowska).

Podstawa prawna

Rozp. nr 23/96 Wojewody Tarnowskiego z dn. 28 sierpnia 1996 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu województwa tarnowskiego (Dz. Urz. Woj. Tarnowskiego nr 10 z dn. 6 września 1996 r., poz. 60, p. 8 + załącznik 1).

Zagrożenia

Niekontrolowany ruch rekreacyjny w pobliżu ważniejszych miejsc lęgu i pobytu ptaków, dzikie wysypiska śmieci.

Źródła informacji

Zobacz także

Opracowanie