Woj. małopolskie, powiat wielicki, gmina Kłaj, wieś Stanisławice.
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Północne
Podkarpacie, makroregion: Kotlina Sandomierska, mezoregion: Nizina Nadwiślańska.
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział:
Pas Kotlin Podgórskich, Kraina: Kotlina Sandomierska, Okręg Puszczy Niepołomickiej.
201,5 - 211,3 m n.p.m.
Powierzchnia 24,20 ha, rezerwat utw. w 1963 r.
W podłożu geologicznym rezerwatu dominują utwory czwartorzędowe pochodzenia rzecznego, należące do stożka napływowego rzeki Raby, który rozciąga się od Stanisławic ku północy. Są to przeważnie piaski zalegające na podłożu gliniastym i ilastym. Północną, obniżoną część rezerwatu budują gliny piaszczyste z wkładkami iłów. Na powierzchni osadów rzecznych utworzyły się miejscami wały wydmowe. Południowa część rezerwatu obejmuje fragment takiej wydmy, natomiast północna część rezerwatu stanowi płaski podmokły teren dawnych torfowisk z niewielkim wydmowym wzniesieniem przy wschodniej granicy obszaru. Powierzchnia obniżenia stanowi połowę obszaru rezerwatu, pozostała część przypada na wydmy i niskie pagóry zbudowane z piasków.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat
znajduje się w obrębie Subregionu Podkarpackiego (Pp).
Wyrazem tego jest wysoki (645 mm) opad roczny (powyżej średniej wartości dla Polski), duże nasłonecznienie oraz wysoka średnia temperatura - zbliżona do najwyższej notowanej w kraju. Charakterystyczną i wyjątkową cechą warunków klimatycznych tego rejonu jest również najdłuższy w Polsce okres wegetacyjny.
Zlewnia płynącej w odległości ok. 10 km Wisły. Przez teren rezerwatu biegną trzy rowy odwadniające o łącznej długości ok. 1200 m. Wszystkie cieki południowej części "borowego" uroczyska puszczy, w tym także rezerwatu, są sztucznego pochodzenia.
Spośród zróżnicowanych typologicznie gleb rezerwatu, największy udział mają gleby torfowe torfowisk niskich oraz gleby torfowo-glejowe. W południowej części obiektu w rejonie wydm występują gleby bielicowe rdzawe i bielicowe właściwe oraz miejscami rdzawe właściwe. Podnóże wydm zajmują lokalnie gleby skrytobielicowe właściwe. Gleby rezerwatu wykazują niestety objawy degeneracji.
Na
obszarze rezerwatu występują jedynie zbiorowiska leśne. Należą do nich głównie:
bór bagienny, wilgotny
bór trzęślicowy i bór mieszany oraz nietypowa
postać olesu porzeczkowego o zaburzonym składzie
florystycznym. Oprócz wymienionych jednostek występują tu także monokultury
świerka. Przeważająca część występujących w rezerwacie drzewostanów została
wprowadzona sztucznie.
Puszcza Niepołomicka, szczególnie jej południowa część, w obrębie której znajduje się rezerwat porośnięta głównie lasami sosnowymi, była i jest stosunkowo intensywnie użytkowana. W rezerwacie występuje zatem flora właściwa dla tak zagospodarowanych lasów. Charakteryzuje się względnie naturalnym składem gatunkowym, aczkolwiek udział roślin synantropijnych jest wyraźnie zauważalny. Dominującą grupą roślinności zielnej są gatunki przywiązane do acydofilnych siedlisk borów mieszanych. Znacznie mniej liczną grupę stanowią ro5śliny bagienne występujące w coraz to mniejszych płatach olesu i boru bagiennego.
W rezerwacie odnotowano 112 gatunków roślin naczyniowych, w tym pięć gatunków objętych jest ochroną prawną. Z rzadkich gatunków chronionych na uwagę zasługuje kruszczyk szerokolistny (jeden okaz w rezerwacie), bagno zwyczajne oraz długosz królewski, który jest głównym obiektem w rezerwacie.
Fauna rezerwatu nie wykazuje odrębności w stosunku do fauny występującej w całej Puszczy Niepołomickiej i jest typowa dla wielkoobszarowych kompleksów lasów nizinnych. Rezerwat leży w obszarze występowania pospolitych dla puszczy gatunków zwierzyny płowej, dzików, gryzoni oraz ptaków - w tym również ptaków drapieżnych. Z gatunków zwierząt rzadkich i chronionych godnymi szczególniejszej uwagi są nietoperze oraz orzesznica - odnotowane z terenu rezerwatu.
Teren leśny, pozbawiony elementów kulturowych, choć Puszcza Niepołomicka była miejscem zamieszkania człowieka od neolitu i są tego dowody archeologiczne. W czasach historycznych Puszcza była terenem polowań królów polskich.
W odróżnieniu od dość monotonnego krajobrazu sosnowych lasów południowej części puszczy, teren rezerwatu wykazuje pewną odrębność wyrażającą się występowaniem tutaj wałów i niewielkich wzniesień wydmowych.
Zasadniczym celem rezerwatu jest ochrona rzadkiej paproci długosza królewskiego. Cel ten można osiągnąć jedynie poprzez zachowanie istniejących jeszcze naturalnych siedlisk bagiennych zajętych w przeszłości przez olesy. Zadaniem rezerwatu jest zatem oprócz konserwatorskiej ochrony stanowisk długosza, ochrona aktywna zmierzająca do przywrócenia możliwie naturalnych stosunków wodnych rezerwatu. Ważnym zadaniem jest także przywrócenie zgodności składu gatunkowego drzewostanów z siedliskiem.
Rezerwat ścisły, wykorzystywanie rezerwatu w celach turystycznych czy wypoczynkowych jest zabronione. Obiekt jest natomiast udostępniony do prac badawczych. Przewidziana jest również możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych, co wymaga każdorazowo uzyskiwania zgody administratora.
Brak - Rezerwat ścisły obowiązuje zakaz wstępu.
Brak.
Dojazd PKP do Stanisławic (trasa Kraków-Bochnia), skąd ok. 2 km ku płn.
Historia rezerwatu jest nierozerwalnie złączona z bogatymi dziejami całej Puszczy Niepołomickiej, a w szczególności z jej południowym kompleksem leśnym różniącym się zasadniczo sposobem zagospodarowania od uroczyska północnego. Konsekwencje wycinki lasu zrębami zupełnymi i osuszanie terenu prowadzone już od 1820 r. obserwowane są od dawna w całej południowej części puszczy w tym także w rezerwacie. Na konieczność działań zmierzających do podniesienia wód gruntowych w rezerwacie zwracano uwagę już od lat pięćdziesiątych, czyli jeszcze przed utworzeniem rezerwatu przyrody. Powołanie w 1963 roku obiektu chroniącego przyrodę tego terenu nie zażegnało niestety postępującego od dawna procesu degradacji siedlisk tego obszaru.
Obiekt podlega Wojewódzkiemu Konserwatorowi Przyrody w Krakowie. Nadzór sprawuje Nadleśnictwo Niepołomice.
Podstawowym zagrożeniem zarówno dla samego przedmiotu ochrony jak i jego głównego biotopu (zbiorowisko olesu i boru bagiennego) jest postępujące osuszanie terenu. Czynnikiem ograniczającym populację długosza są także niekorzystne warunki świetlne oraz zakwaszenie gleby spowodowane głównie emisją dwutlenku siarki. Zanieczyszczenie powietrza (aczkolwiek malejące w ostatnich latach) zagraża również drzewostanom rezerwatu.