Woj. świętokrzyskie, miasto Kielce.
Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Wyżyna Środkowomałopolska,
makroregion: Wyżyna Kielecka, mezoregion: Góry Świętokrzyskie. ![]()
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, dział: Bałtycki, poddział:
Pas Wyżyn Środkowych, Kraina: Świętokrzyska, pogranicze Okręgów: Łysogórskiego
i Chęcińskiego. ![]()
Dno wyrobiska leży na poziomie około 260 m n.p.m., natomiast szczytowa część grzędy skalnej sięga wysokości 295 m n.p.m.
Rezerwat utw. w 1952 r., obecna powierzchnia wynosi 0,55 ha.
Wzgórze
Ślichowica, w obrębie którego zlokalizowany jest rezerwat, zbudowane jest z
wapieni gruboławicowych,
płytowych oraz wapieni marglistych i margli górnego
dewonu należących do północnego skrzydła synkliny
kieleckiej. Wśród wapieni przeważają odmiany detrytyczne,
zbudowane ze szczątków morskiej fauny bezkręgowej. Ważną - z naukowego punktu
widzenia - cechą tych skał jest ich odmienne wykształcenie od równowiekowych
im wapieni nieuławiconych, które odsłaniają się
w dawnym kamieniołomie na Kadzielni, kilka kilometrów na wschód od Ślichowicy.
Wskazuje to na znaczne zróżnicowanie warunków powstania skał na dnie morskim.
Opisywane
wapienie zostały sfałdowane podczas ruchów tektonicznych orogenezy
waryscyjskiej w górnym karbonie.
Powstały wówczas fałd tektoniczny, występujący
w filarze skalnym pozostawionym pomiędzy dwoma kamieniołomami, które rozcinają
masyw wzgórza, jest głównym elementem chronionym na terenie rezerwatu. W ścianach
filaru odsłania się osiowa, antyklinalna część
tego fałdu, która stanowi klasyczny, podręcznikowy przykład ciągłych deformacji
tektonicznych.
Do interesujących zjawisk geologicznych rezerwatu należą również szczeliny i kanały krasowe powstałe w wyniku krążenia wód w obrębie wapieni w trzeciorzędzie. Większość form krasowych wypełniona jest wtórnie gliniastymi namuliskami o czerwonobrązowym zabarwieniu, jednak w zachodniej ścianie filaru odkryto jaskinię o długości 11 m, której nadano nazwę Jaskinia pod Fałdem.
Górna powierzchnia filaru pokryta jest cienką warstwą gleb typu szkieletowego oraz rędzin.
W obrębie filaru na terenie rezerwatu brak wód powierzchniowych. W sąsiadującym od zachodu głębszym wyrobisku (poza rezerwatem) zlokalizowany jest niewielki stawek.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje
się w obrębie Regionu Małopolskiego - Kraina Gór Świętokrzyskich
(GŚw).
Górną powierzchnię filaru wchodzącego w skład rezerwatu oraz jego ściany pokrywają murawy kserotermiczne i zarośla.
Wśród
roślinności porastającej filar występuje podlegająca gatunkowej
ochronie prawnej wiśnia karłowata Cerasus fruticosa.
Na niewielkiej powierzchni rezerwatu występuje głównie fauna bezkręgowa związana z kserotermicznymi zbiorowiskami roślinnymi.
Krajobraz w otoczeniu rezerwatu ma charakter antropogeniczny, jednak ze względu na stopniowe zarastanie wyrobisk i odsłonięcie fałdu tektonicznego cechuje się wysokimi walorami estetycznymi.
Unikatowe odsłonięcie geologiczne fałdu tektonicznego oraz profilu wapieni ma podstawowe znaczenie naukowe i edukacyjne. Celem rezerwatu jest zachowanie tego odsłonięcia.
Obowiązują zasady określone w art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Z otoczenia kamieniołomów można obserwować zarówno zachodnią, jak i - nieco bardziej zarośniętą - wschodnią ścianę filaru z odsłonięciem fragmentu fałdu, stanowiącego główny element chroniony na terenie rezerwatu. Ponadto zabezpieczona ścieżka, biegnąca półką skalną, pozostałą po jednym z poziomów eksploatacyjnych, doprowadza do zachodniej ściany filaru, w miejscu odsłonięcia osiowej części fałdu.
Brak.
Dojazd w okolice rezerwatu autobusami komunikacji miejskiej w Kielcach, jadącymi do zachodniej części miasta.
Filar objęto ochroną jeszcze w czasie eksploatacji kamieniołomów. W ostatnich latach wydobycia odsłonięto dolną część zachodniej ściany filaru oraz przystosowano obiekt do udostępnienia.
Wojewódzki Konserwator Przyrody w Kielcach.
Ewentualnym zagrożeniem odsłonięć geologicznych jest ich zarośnięcie roślinnością. Utrzymanie ich pożądanego stanu wymaga działań należących do ochrony czynnej.