Eurazja
i Ameryka Północna, tylko w niektórych rejonach Europy na północy i południu
tworzy populacje liczące kilka - kilkanaście par (np. Fennoskandia, Białoruś,
Ukraina, Półwysep Iberyjski, Półwysep Apeniński). W Polsce występuje tylko regionalnie
- w Karpatach, na Podlasiu, Mazurach, na Pojezierzu Słowińskim i Lubelszczyźnie.
![]()
Stwierdzony w parkach narodowych: ![]()
W całej Polsce nie więcej niż 35-40 par lęgowych, większość stanowisk wykryto w Bieszczadach, Beskidzie Niskim i w Górach Sanocko-Turczańskich. Stale przynajmniej 1 para gnieździ się w Tatrach polskich.
Rozległe, mało uczęszczane tereny leśne i leśno-łąkowe obfitujące w bagna, torfowiska i grunty użytkowane pastersko. Gniazda zakłada na wysokich, trudno dostępnych drzewach i skałach. Zwykle korzysta przemiennie z kilku gniazd. Żywi się średniej wielkości ssakami i ptakami, często - zwłaszcza w porze zimowej - padliną. W marcu lub kwietniu składa najczęściej 2 jaja, z których pisklęta wykluwają się w odstępie kilkudniowym. Daje to większe szanse przeżycia pisklęciu starszemu. Młode zwykle jedno, przebywa w gnieździe około 3 miesięcy. Stare osobniki są osiadłe, młodsze koczują w granicach areału gatunku.
Polskie stanowiska orła przedniego leżą na
zachodniej granicy jego występowania w środkowej Europie. W stosunku do wieku
XIX granica ta wyraźnie przesunęła się w kierunku wschodnim. Gatunek skrajnie
rzadki i narażony na wyginięcie wskutek kłusownictwa, prześladowania, wybierania
jaj i młodych, a także z powodów losowych (wypadki na liniach energetycznych,
upadek gniazda z lęgiem pod wpływem wichur, zniszczenie przez pożary itp.).
Podlega ścisłej ochronie gatunkowej (Dz. U. nr 13 r. 1995
r., poz. 61), także Konwencji Waszyngtońskiej (Appendix
II), K. Bońskiej (Appendix II) i K.
Berneńskiej (Appendix II) oraz Dyrektywie Ptasiej
UE (Annex I). Wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt
(1992) jako kat. wymierające (