Aquila pomarina (Brehm, 1831)

Rodzina - Jastrzębiowate Accipitridae

Rząd - Jastrzębiokształtne Accipitriformes

Rozmieszczenie

Orlik krzykliwyEuropa Wschodnia, Wyżyna Irańska i Mezopotamia. W Polsce stosunkowo silne populacje utworzył w Karpatach od Beskidu Sądeckiego po Bieszczady i Pogórze Przemyskie, na Polesiu Lubelskim, Podlasiu, Mazurach, Pomorzu Zachodnim i Środkowym. Pojedyncze ptaki notowane są w różnych częściach kraju. Odlatuje na zimę. mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych:

Wielkość populacji

W ostatnich dekadach lat odnotowano w Polsce wzrost liczebności tego orlika. Całą jego krajową populację ocenia się dziś (lata 1998-2000) na 1700 -1900 par lęgowych, z tego większość przypada na wschodnie rejony kraju. Gatunek ten optimum swego występowania osiąga w Beskidzie Niskim, Bieszczadach, Górach Słonnych, na Podlasiu, Mazurach i Pomorzu Zachodnim, gdzie uzyskuje najwyższe zagęszczenia - od 10 do 22 par lub rewirów na 100 km2.

Biologia i ekologia gatunku

Zasiedla tereny lesiste i użytkowane rolniczo z łąkami, pastwiskami i polami obfitującymi w podstawowy pokarm tego gatunku. Żywi się drobnymi ssakami, zwłaszcza gryzoniami, także płazami, gadami i młodymi ptakami. Zjada też bezkręgowce, najczęściej owady i mięczaki. Gniazda buduje w koronach wysokich drzew, zwykle na obrzeżu lasu. Często zajmuje gniazda innych ptaków drapieżnych. Monogamiczny. Na lęgowiska powraca już w marcu i na początku kwietnia. Samica tuż po przylocie składa 1-2 jaja, które sama wysiaduje. Pisklęta wykluwają się w odstępach kilkudniowych i są względem siebie bardzo agresywne. Przeżywa zwykle jedno, starsze pisklę. Dorastające orliki opuszczają gniazdo w I połowie sierpnia. Dojrzałość płciową osiągają w 3-4 roku życia. Orlik wyprowadza 1 lęg, bardzo rzadko go powtarza w razie zniszczenia.

Zagrożenie i ochrona

W ostatnich dwóch stuleciach gatunek ten ponosił ogromne straty przede wszystkim na skutek odstrzału i wybierania jaj. Możliwości rozwojowe ogranicza też wyrąb lasów i osuszanie terenów, wpływające na jakość i ilość zasobów pokarmowych. Duże straty orzeł ten ponosi podczas wędrówek, m.in. w Libanie, gdzie jest bezkarnie strzelany. W Afryce ulega też zatruwaniu pestycydami, m.in. w dalszym ciągu stosowanemu tam DDT.

W Polsce, wraz ze wszystkimi ptakami drapieżnymi, podlega ścisłej ochronie gatunkowej, która obejmuje też strefową ochronę jego stanowisk lęgowych (Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61). Część stanowisk lęgowych tego orlika jest chroniona dzięki lokalizacji w parkach narodowych (np. w Bieszczadzkim PN, Magurskim PN, Poleskim PN, Białowieskim PN, Biebrzańskim PN ) i w rezerwatach przyrody. Podlega Konwencji Waszyngtońskiej (Appendix I), K. Bońskiej (Appendix II) i K. Berneńskiej (Appendix II).

Źródła informacji

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>