Do
czasów współczesnych zachował się tylko w Alpach i Tatrach. W Polsce cała populacja
znajduje się w granicach Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Należy ona do odrębnego podgatunku tatrzańskiego
M. m. latirostris Kratochvil, 1961. ![]()
Stwierdzony w parkach narodowych: ![]()
W Tatrach polskich rejestruje się ostatnio 150-200 osobników, cała tatrzańska populacja (w tym Tatry słowackie) nie przekracza 1000 osobników.
Jest
gatunkiem typowo wysokogórskim (alpejskim). Występuje ponad górną granicą lasu
w strefie hal i piargów
na wysokości 1650-2050 m n.p.m., w Tatrach polskich najczęściej na wysokości
1700-1750 m. Przebywa wśród głazów i załomów skalnych, niekiedy wśród trawiastych
fragmentów piętra kosodrzewiny. Nory zakłada
tam gdzie istnieje dostateczna miąższość gleby i luźnego gruntu. Gody rozpoczyna
w połowie maja, młode (1-6, najczęściej 2-3) rodzą się w norach latem, w drugiej
połowie czerwca. Samice zachodzą w ciążę zwykle w co drugim roku. Dojrzałość
płciową osiąga w 3-4 roku.
Gatunek ten ma swoich naturalnych wrogów, którymi są duże ptaki (np. orły) i średnie ssaki drapieżne (np. lis, ryś, tchórz), ale największe zagrożenie stanowi dla niego kłusownictwo. Do ostatnich lat notowane są przypadki rozkopywania nor świstaków i próby (niekiedy skuteczne i dotkliwe dla zwierzęcia) pozyskiwania tych dużych gryzoni dla sadła i skór. W niedawnej przeszłości na tatrzańskie świstaki wyniszczająco wpływało pasterstwo. Objęty ochroną gatunkową (Dz. U. nr 45 z 1952 r., poz. 307; Dz. U. nr 13 z 1995, poz. 61). Już w XIX w., w sytuacji skrajnego zagrożenia tatrzańskiej populacji, z inicjatywy M. Siła-Nowickiego, E. Janoty i L. Zejsznera, Sejm krajowy we Lwowie wydał (w 1868 r.) ustawę "względem zakazu łapania, wytępienia i sprzedawania zwierząt właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz". Pełniejszą ochronę ostoi umożliwiło powołanie Tatrzańskiego Parku Narodowego (a po stronie słowackiej TANAP-u). Gatunek podlega Konwencji Berneńskiej (Appendix III).