Woj. podlaskie, powiat suwalski, gmina Jeleniewo, obok wsi Bachanowo. Teren
Suwalskiego Parku Krajobrazowego.
Prowincja: Niż wschodniobałtycko-Białoruski, podprowincja: Pojezierza Wschodniobałtyckie;
makroregion: Pojezierze Litewskie; mezoregion: Pojezierze Wschodniosuwalskie.
![]()
Prowincja: Niżowo-wyżynna, Środkowoeuropejska, dział: Północny, kraina: Suwalsko-
Augustowska, okręg Suwalski. ![]()
Około 225 - 230 m n.p.m.
Powierzchnia 0,98 ha, rezerwat utworzony w 1972 r.
Rezerwat znajduje się w zachodniej części zbocza doliny rzeki Czarna Hańcza przy jej zbiegu z niewielką zawieszoną dolinką, którą płynie potok Kozikówka. Jest to teren Suwalszczyzny, która wraz z położonym na zachód Pojezierzem Mazurskim charakteryzuje się swoistymi cechami rzeźby i osadów związanych z okresem najmłodszego zlodowacenia plejstoceńskiego (ok. 120.000 do 12 tys. lat temu), które objęło ziemie Polski północnej.
Zlodowacenie określane jako bałtyckie lub północnopolskie, a ostatnio jako zlodowacenie Wisły lub Vistulian, miało kilka faz postoju: leszczyńską, poznańską, pomorską i gardzieńską. Faza pomorska zaznaczyła się na Suwalszczyźnie występowaniem pasm moren czołowych na polach sandrowych związanych ze starszymi fazami.
Na obszarze niewielkiego rezerwatu (0,98 ha) występuje jedno z nielicznych w Polsce tak dużych ilościowo skupień głazów narzutowych związane z tą fazą zlodowacenia. Głazy stanowią materiał skalny, który był transportowany przez lądolód w rozproszeniu lub tworzył smugowo wydłużone skupienia. Materiał pochodził z niszczenia podłoża lądolodu lub ze zboczy wznoszących się ponad powierzchnią lodu. Głazy i bloki skalne zostały przywleczone przez lądolód z obszaru obejmującego dzisiejszą Szwecję, Morze Bałtyckie i Finlandię. Nagromadzenie materiału skalnego w formie głazowiska nastąpiło wskutek stagnacji i recesji (cofania się) lądolodu polegającej na tym, że mimo iż masa lodu przesuwała się do przodu, to w wyniku jego wytapiania od góry i u czoła lodowca zasięg lądolodu pozostawał stały lub zmniejszał się. W rezultacie topnienia czoła lądolodu następowało osadzanie gliny zwałowej, typowego utworu lodowcowego, składającego się z rozłożonego, gliniasto-piaszczystego materiału w którym bezładnie tkwią okruchy, głazy i głaziki zróżnicowanych litologicznie skał. Wody wypływające z lodowca częściowo rozmywały gliny i segregowały na jego przedpolu wymywany materiał. Grube frakcje osadzały się bliżej lodowca a drobniejsze dalej od niego.
Duże ilościowo głazowiska na terenach, które pokrywały w plejstocenie kolejne lądolody, są stosunkowo rzadko spotykane. Natomiast pojedyncze głazy narzutowe (zwane też eratykami) lub ich niewielkie grupy, występują w Polsce powszechnie.
Na terenie głazowiska Bachanowo znajduje się około 10.000 głazów narzutowych. Ich obwody wahają się od 0,5 do 3 m. W tym zespole bloków skalnych stwierdzono również występowanie kilku głazów o średnicach 6-8 m. Pod względem litologicznym reprezentują one skały, dla których obszarem macierzystym była tarcza bałtycka zbudowana z prekambryjskich utworów magmowych i metamorficznych. Współcześnie odpowiada jej obszar Półwyspu Skandynawskiego i Morza Bałtyckiego. Głazy w rezerwacie występują w obrębie czterech powierzchni reprezentujących: koryto rzeki Czarna Hańcza, jej oba tarasy nadzalewowe oraz poziom najwyższy, położony ponad doliną rzeki. Obszar rezerwatu obejmuje teren częściowo zakrzaczonego pastwiska.
Brak danych.
Rezerwat położony jest u zbiegu dwóch dolin rzeki Czarnej Hańczy oraz jej prawobrzeżnego dopływu o nazwie Kozikówka. Czarna Hańcza płynie w tym miejscu między licznymi, różnych rozmiarów głazami.
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Stanowisko znajduje
się w płn. - wsch. części Regionu Mazurskiego (BM).
![]()
Rezerwat leży na obszarze, który ma klimat o cechach najbardziej kontynentalnych w Polsce. Okres wegetacyjny trwa tutaj tylko 180-190 dni. Zima pojawia się w listopadzie i trwa średnio prawie 4 miesiące; pokrywa śnieżna zalega około 101 dni. Obszar ten cechuje również duża liczba dni pochmurnych i wietrznych.
Teren rezerwatu jest łąką użytkowaną jako pastwisko.
Na głazach występują mchy oraz liczne gatunki porostów, w tym rzadkie i bardzo rzadkie, jak np. należący do gatunków górskich Umbilicaria deusta.
Rezerwat nie stanowi ostoi zwierząt.
Rezerwat jest położony w krainie fizjograficznej reprezentującej krajobraz młodoglacjalny, pagórkowaty, pojezierny. Obszar chroniony znajduje się na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, słynącego z urozmaiconych, kontrastowych krajobrazów. Rezerwat jest usytuowany w południowo-zachodniej części tego parku.
Celem ochrony jest zachowanie i udostępnienie naukowo-dydaktyczne unikatowego na terenie pasa pojezierzy polskich jednego z nielicznych tak dużych naturalnych nagromadzeń głazów narzutowych.
Brak odrębnego regulaminu. Przy zwiedzaniu obowiązują ograniczenia art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).
Rezerwat jest położony przy ogólnodostępnym parkingu samochodowym usytuowanym przy drodze z Błaskowizny przez Kruszki do Przerośli.
Brak.
Dojazd w okolice rezerwatu autobusem relacji Suwałki-Hańcza do Kruszek skąd pieszo ok. 1,5 km w kier. płn.
Za początek starań o formalną ochronę Głazowiska Bachanowo można przyjąć 1957r., ochroną pojawiła się w 1957 r., kiedy to Zarząd Główny LOP opracował memoriał w sprawie utworzenie na Suwalszczyźnie parku narodowego o charakterze krajobrazowym. Rok później władze odrzuciły projekt, jednak działacze nie zaprzestali dalszych starań o park, a dla ochrony najcenniejszych fragmentów tego terenu zaproponowali utworzenie kilku rezerwatów przyrody, w tym obejmującego Głazowisko Bachanowo i dwa inne głazowiska. Efektem tych zabiegów było utworzenie tylko jednego rezerwatu - w Bachanowie (1972). 4 lata później powstał Suwalski Park Krajobrazowy. W 1988 r. objęto ochrona rezerwatową kolejny, podobny obiekt: "Głazowisko Łopuchowskie".
Rezerwat położony na gruntach prywatnych podlega nadzorowi Zarządu Suwalskiego Parku Krajobrazowego i Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Białymstoku.
Głównym zagrożeniem jest eksploatacja głazów jako źródła kamienia, co miało miejsce w przeszłości, np. w 1975 r.