Burchinus oedicnemus (Linnaeus, 1758)

Rodzina - Kulony Burhinidae

Rząd - Siewkowe Charadriiformes

Rozmieszczenie

KulonEuropa Środkowo-Zachodnia i Południowa, Azja południowa i północna Afryka. W Polsce jeszcze na początku XX w. występował w różnych częściach kraju, poza Karpatami, Kotlinę Sandomierską i Pomorzem Środkowym, ostatnio jego areał zawęził się do środkowego dorzecza Wisły. Polskie stanowiska leżą na północnym skraju europejskiego zasięgu tego gatunku. mapa występowania

Stwierdzony w parkach narodowych:

Wielkość populacji

Prawdopodobnie kilka par lęgowych w Kieleckiem i Łomżyńskiem, być może także nad środkową Wisłą.

Biologia i ekologia gatunku

Zajmuje siedliska piaszczyste i suche porośnięte rzadką roślinnością, często w pobliżu wody. Nierzadko są to wydmy nadrzeczne, półpustynie (np. niegdyś była to Pustynia Błędowska), poligony i siedliska stepopodobne. Gnieździ się na ziemi w płytkim dołku, często bez wyściółki, niekiedy jednak wysłanym szczątkami roślin, muszelkami i kamyczkami. Nad środkową Wisłą spotykano gniazda pod pojedynczymi krzewami bądź na skraju zarośli wierzbowych. Lęgi składa raz w roku w maju lub czerwcu, tylko niekiedy je powtarza po zniszczeniu lęgu. Samica składa 2 jaja, ich inkubacja trwa 24-27 dni. Młode są zagniazdownikami, zdolność do lotu uzyskują po 36-42 dniach od wyklucia. Gatunek wędrowny.

Zagrożenie i ochrona

Od początku XX w. obserwuje się zanik kulona w Polsce, dziś utrzymują się tu już ostatnie pary. Według Polskiej czerwonej księgi zwierząt (2001) należy do gatunków krytycznie zagrożonych (kat. CR), wprowadzony też na Czerwoną Listę IUCN 1996 (kat. VU). Objęty w kraju ochroną gatunkową, na podstawie tego samego prawa chroni się też jego stanowiska lęgowe (Dz. U. nr 13 z 1995 r., poz. 61). Podlega Konwencji Berneńskiej (Appendix II), K. Bońskiej (Appendix II) i Dyrektywie Ptasiej UE (Annex I).

Ważniejsze piśmiennictwo

Zobacz także

Opracowanie


<<< lista gatunków >>>