Informacje topograficzne

Położenie

Woj. podlaskie, powiat zambrowski, gmina Rutki, miejscowość Grądy Woniecko (rezerwat leży 4 km na wschód od wsi). mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niziny Wschodniobałycko-Białoruskie, podprowincja: Niziny Podlasko-Białoruskie, makroregion: Nizina Północnopodlaska, mezoregion: Kotlina Biebrzańska.

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna Środkowoeuropejska, Dział: Północny, Kraina: Biebrzańska.

Hipsometria

Rezerwat rozciąga się w strefie 106-109 m n.p.m. ; średnia wys. - 104 m n.p.m.

Dane obiektu

Rezerwat utw. w 1967 r. powierzchnia - 30,00 ha.

Budowa geologiczna i rzeźba

W głębokim podłożu rezerwatu "Bagna Wizna" występują magmowe i metamorficzne skały prekambryjskiej tzw.platformy wschodnioeuropejskiej, które przykryte są płatami utworów paleozoicznych (silnie tu zredukowanych), mezozoicznych i trzeciorzędowych. Te ostatnie reprezentowane są przez iły i piaski. Na tych utworach zalegają osady czwartorzędowe zdeponowane podczas kilku okresów zlodowaceń plejstoceńskich: gliny zwałowe a także mułki, piaski i żwiry wodnolodowcowe oraz lodowcowe. Podczas ostatniego, północnopolskiego zlodowacenia przez obszar obniżenia przepływały wody topniejącego lądolodu pozostawiając osady piaszczysto-mułkowe.

Teren całego Bagna Wizna jest płaski i nie zróżnicowany pionowo, ukształtowany w formie basenu 18 km długości i 3-8 km szerokości. Brzegi tego basenu są dość wysokie i strome. Basen ten wypełniony przede wszystkim torfem graniczy od północy z madami w dolinie Narwi. Powierzchnia tego torfowiska jest nachylona i zwęża się w kierunku Łomży (w tę stronę spływają wody).

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się w płd. części Regionu Mazurskiego (BM) przy granicy z Regionem Mazowiecko-Podlaskim (K).

Klimat tego terenu charakteryzuje się dużym wpływem kontynentalnych mas powietrza. Wiąże się to z dużą amplitudą temperatur w ciągu roku. Wahania te wynoszą ponad 22oC. Średnie temperatury stycznia to -3 do -5oC, a lipca to +17 do +18oC. Temperatury miesięcy zimowych należą do najniższych w Polsce. Wpływy kontynentalne objawiają się także długim latem (średnio 70 - 100 dni) i długą, chłodną zimą (pokrywa śnieżna utrzymuje się ok. 3 miesięcy). Opad roczny wynosi 600 - 650 mm.

Wody powierzchniowe

Przez teren całego kompleksu Bagna Wizna przebiegają rowy i do prowadzalniki wykopane w celu melioracji osuszającej. Rezerwat leży w pobliżu doprowadzalnika C między rowami C6 i C7. Woda jest odprowadzana do Narwi opływającej Bagno Wizna od płn. i zach.

Gleby

Silnie rozłożone i przesuszone warstwy torfu, gleba murszowa wytworzona z torfu niskiego.

Ekosystemy

Dominują zarośla krzewiaste z brzozą brodawkowatą Betula pendula, brzozą niską B. humilis, wierzbą szarą Salix cinerea, które pokrywają 80% obszaru rezerwatu i łąki turzycowe Molinietum caricetorium paniceae (20% powierzchni rezerwatu). Bardzo rzadki przedstawiciel storczykowatych miodokwiat krzyżowy niegdyś rósł na łące turzycowej zarośniętej krzewami, głównie wierzbowymi.

Flora

Wierzba lapońskaBrzoza niskaZnajdujące się w rezerwacie stanowisko miodokwiatu krzyżowego Herminium monorhis nie zostało potwierdzone w ostatnich latach. Ponadto podawano z terenu rezerwatu gnidosza królewskiego Pedicularis sceptrum-carolinum, brzozę niską Betula humilis i wierzbę lapońską Salix lapponum.

Fauna

Mimo zdegradowania Bagno Wizna jest nadal cennym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt. Mogą one przebywać również na terenie obu rezerwatów (Wizna I i Wizna II).

Z Bagna Wizna podawano następujące gatunki zwierząt: ssaki - rzęsorek rzeczek Neomys fodiens, bóbr Castor fiber, smużka Sicista betulina, nornik północny Microtus oeconomus, wydra Lutra lutra; ptaki - bąk Botaurus stellaris,

Bóbr europejskiRybitwy białoskrzydłe

Sowa błotnaTokujące batalionyPodróżniczekPuchacz

błotniak stawowy Circus aeruginosus, batalion Philomachus pugnax, dubelt Gallinago media, rybitwa zwyczajna Sterna hirundo, rybitwa biełoczelna Sterna albifrons, rybitwa czarna Traszka grzebieniastaChlidonias niger, rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus, puchacz Bubo bubo, sowa błotna Asio flammeus, zimorodek Alcedo atthis, świergotek drzewny Lullula arborea, gąsiorek Lanius collurio, podróżniczek Luscinia svecica, wodniczka Acrocephalus paludicola, pokrzewka jarzębata Sylvia nisoria, ortolan Emberiza hortulana; płazy - traszka grzebieniasta Triturus cristsatus, kumak nizinny Bombina bombina, grzebiuszka Pelobates fuscus, ropucha zielona Bufo viridis, rzekotka Hyla arborea, żaba moczarowa Rana arvalis.

Krajobraz i kultura

Rezerwat zajmuje płaski teren porośnięty niską roślinnością i zaroślami brzozowo-wierzbowymi. Otoczenie rezerwatu to zagospodarowane łąki pocięte rowami melioracyjnymi i drogami wewnętrznymi. W rezerwacie i jego otoczeniu brak zabytków kultury.

Zadania ochrony

Rezerwat utworzono dla ochrony fragmentu rozległego torfowiska niskiego ze stanowiskiem rzadkich gatunków roślin np. z miodokwiatem krzyżowym Herminium monorhis.

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Rezerwat ścisły, nie przeznaczony do zwiedzania. W szczególnych przypadkach konieczne jest uzyskanie indywidualnej zgody Woj. Konserwatora Przyrody. Przy zwiedzaniu obowiązują wtedy ograniczenia art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Nie ma

Ścieżki dydaktyczne

Nie ma

Informacja użytkowa

Dojazd z Łomży w kier. Białegostoku do m. Gać, skąd boczną drogą ku płn. do m. Grądy-Woniecko, w której pobliżu znajduje się rezerwat. Od Łomży ok. 10 km na wschód.

Historia ochrony

Przed 1960 rokiem teren obecnego rezerwatu był użytkowany jako nie zagospodarowane łąki. Takie użytkowanie nie wpływało w decydujący sposób na zmianę charakteru zbiorowisk roślinnych. W latach 60-ych Bagno Wizna zostało w dużej części zmeliorowane, wykarczowane i zaorane. Pobudowano drogi wewnętrzne i pasy wiatrochronne. Wprowadzono nowe gatunki roślin. Roślinność uległa przeobrażeniu, co nie pozostało bez wpływu na rezerwat.

Administrator

AWRSP, nadzór nad rezerwatem sprawuje Wojewoda Podlaski.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Obniżenie poziomu wód gruntowych. Pogłębianie się procesów związanych z osuszeniem terenu. Wkraczanie antropogenicznych gatunków roślin na odwodniony obszar. Kłusownictwo i eksploatacja torfu.

Źródła informacji

Opracowanie