Informacje topograficzne

Położenie

Woj. podlaskie, powiat zambrowski, gmina Rutki, ok. 1,5 km na południe od wsi Grądy Woniecko i 1,5 km na północ od wsi Kalinówka-Basie; 53o10'N, 22o28'E. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niziny Wschodniobałycko-Białoruskie, podprowincja: Niziny Podlasko-Białoruskie, makroregion: Nizina Północnopodlaska, mezoregion: Kotlina Biebrzańska.

Region geobotaniczny

Prowincja Niżowo-Wyżynna Środkowoeuropejska, Dział Północny, Kraina Biebrzańska.

Hipsometria

Rezerwat rozciąga się w strefie 100 - 110 m n.p.m. ; średnia wys. - 104 m n.p.m.

Dane obiektu

Powierzchnia 76,00 ha; rezerwat utw. w 1967 r.

Budowa geologiczna i rzeźba

W głębokim podłożu rezerwatu "Bagna Wizna" występują magmowe i metamorficzne skały prekambryjskiej tzw. platformy wschodnioeuropejskiej, które przykryte są płatami utworów paleozoicznych (silnie tu zredukowanych), mezozoicznych i trzeciorzędowych. Te ostatnie reprezentowane są przez iły i piaski. Na tych utworach zalegają osady czwartorzędowe zdeponowane podczas kilku okresów zlodowaceń plejstoceńskich: gliny zwałowe, a także mułki, piaski i żwiry wodnolodowcowe oraz lodowcowe. Podczas ostatniego, północnopolskiego zlodowacenia przez obszar obniżenia przepływały wody topniejącego lądolodu pozostawiając osady piaszczysto-mułkowe.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się w płd.-wsch. części Regionu Mazurskiego (BM) mapa klimatyczna w pobliżu granicy z Regionem Mazowiecko-Podlaskim (K) mapa klimatyczna

Klimat tego terenu charakteryzuje się dużym wpływem kontynentalnych mas powietrza. Wiąże się to z dużą amplitudą temperatur w ciągu roku. Wahania te wynoszą ponad 22oC. Średnie temperatury stycznia to -3 do -5oC, a lipca to +17 do +18oC. Temperatury miesięcy zimowych należą do najniższych w Polsce. Wpływy kontynentalne objawiają się także długim latem (średnio 70-100 dni) i długą, chłodną zimą (pokrywa śnieżna utrzymuje się ok. 3 miesięcy). Opad roczny wynosi 600-650 mm.

Wody powierzchniowe

Przez teren całego kompleksu Bagna Wizna przebiegają wykopane w celu melioracji osuszającej rowy i doprowadzalniki. Rezerwat leży w pobliżu doprowadzalnika C między rowami C6 i C7. Woda jest odprowadzana do Narwi opływającej Bagno Wizna od płn. - zach.

Gleby

Gleba bagienno-torfowa w początkowym stadium i torfowa częściowo przesuszona. Silnie rozłożone i przesuszone warstwy torfu.

Ekosystemy

Torfowisko niskie, które porastają głównie zarośla brzozowo-wierzbowe z Betula pendula, B. humilis, Salix cinerea (85% powierzchni rezerwatu) i Schoenetum ferruginei molinietosum (15% obszaru).

Flora

W granicach rezerwatu swoje stanowisko ma marzyca ruda Schoenus ferrugineus. Jest to gatunek związany z łąkami o podłożu obfitującym w związki wapnia. Podawany wcześniej z rezerwatu relikt glacjalny - niebielistka trwała Swertia perennis nie został potwierdzony w ostatnich latach.

Brzoza niskaWierzba lapońskaBażyna czarna

Na terenie rezerwatu stwierdzono również wierzbę siwą Salix cinerea i rokitę Salix rosmarinifolia, brzozę omszoną Betula pubescens i brodawkowatą Betula pendula, trzęślicę modrą Molinia coerulea, kostrzewę czerwoną Festuca rubra, wełniankę szerokolistną Eriophorum latifolium. Z sąsiadujących z rezerwatem terenów Bagna Wizna podawane były: rzadki relikt glacjalny wielosił błękitny Polemonium coeruleum (element azjatycko-borealno-górsko-kontynentalny), gnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinum (ostatnio nie potwierdzony), brzoza niska Betula humilis , wierzba lapońska Salix lapponum, turzyca bagienna Carex limosa, bażyna czarna Empetrum nigrum, turzyca strunowa Carex chordorrhiza, kalina Viburnum opulus.

Fauna

Mimo zdegradowania Bagno Wizna jest nadal cennym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt. Mogą one przebywać również na terenie obu rezerwatów (Wizna I i Wizna II).Bóbr europejski Z Bagna Wizna podawano następujące gatunki zwierząt:ssaki - rzęsorek rzeczek Neomys fodiens, bóbr Castorfiber, smużka Sicista betulina, nornik północny Microtus oeconomus, wydra Lutra lutra; ptaki - bąk Botaurus stellaris, błotniak stawowy Circus aeruginosus, batalion Philomachus pugnax, dubelt Gallinago media, rybitwa zwyczajna Sterna hirundo, rybitwa biełoczelna Sterna albifrons, rybitwa czarna Chlidonias niger, rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus, puchacz Bubo bubo, sowa błotna Asio flammeus, zimorodek Alcedo atthis, świergotek drzewny Lullula arborea, gąsiorek Lanius collurio, podróżniczek Luscinia svecica, wodniczka Acrocephalus paludicola, pokrzewka jarzębata Sylvia nisoria, ortolan Emberiza hortulana; płazy - traszka grzebieniasta Triturus cristsatus, kumak nizinny Bombina bombina, grzebiuszka Pelobates fuscus, ropucha zielona Bufo viridis, rzekotka Hyla arborea, żaba moczarowa Rana arvalis.

Tokujące batalionyBąkRybitwy białoskrzydłe

PuchaczPodróżniczekSowa błotnaTraszka grzebieniasta

Krajobraz i kultura

Przed rokiem 60-tym częściowo Bagna Wizna były wykorzystywane prze mieszkańców okolicznych wsi jako pastwiska i łąki, z których zbierano stosunkowo słabej jakości siano. W latach 60-tych większość terenu Bagna Wizna zmeliorowano, co zdecydowanie zmieniło roślinność. Teren częściowo zaorano wprowadzając nowe gatunki roślin. Doprowadziło to do zmian roślinności i gleby także na terenie rezerwatu. Obecnie rezerwat jest poligonem badawczym naukowców.

Zadania ochrony

Rezerwat utworzono dla ochrony fragmentu torfowiska niskiego z marzycą rudą Schoenus ferrugineus.

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Rezerwat ścisły, nieprzeznaczony do zwiedzania. W szczególnych przypadkach konieczne jest uzyskanie indywidualnej zgody Woj. Konserwatora Przyrody. Przy zwiedzaniu obowiązują wtedy ograniczenia art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Nie ma

Ścieżki dydaktyczne

Nie ma

Informacja użytkowa

Dojazd z Łomży w kier. Białegostoku do m. Gać, skąd boczną drogą ku płn. do m. Grądy-Woniecko, w której pobliżu znajduje się rezerwat. Od Łomży ok. 10 km na wschód.

Historia ochrony

Przed 1960 rokiem teren obecnego rezerwatu był użytkowany jako niezagospodarowane łąki. Takie użytkowanie nie wpływało w decydujący sposób na zmianę charakteru zbiorowisk roślinnych. W latach 60. Bagno Wizna zostało w dużej części zmeliorowane, wykarczowane i zaorane. Wprowadzono nowe gatunki roślin. Roślinność uległa przeobrażeniu, co nie pozostało bez wpływu na rezerwat.

Administrator

AWRSP, nadzór nad rezerwatem sprawuje Wojewoda Podlaski.

Akty prawne

Zagrożenia obiektu

Pogłębianie się procesów związanych z osuszeniem terenu. Wkraczanie antropogenicznych gatunków roślin na odwodniony obszar. Kłusownictwo i eksploatacja torfu.

Źródła informacji

Opracowanie