Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. podkarpackie, powiat dębicki, gmina Brzostek. Otulina Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, makroregion: Pogórze Środkowobeskidzkie, mezoregion: Pogórze Strzyżowskie.

Region geobotaniczny

Prowincja: Górska, Środkowoeuropejska, podprowincja: Karpacka, Dział: Karpaty Zachodnie, Okręg Beskidy, Podokręg Pogórze Fliszowe.

Hipsometria

300-421 m n.p.m.

Dane obiektu

Powierzchnia 38.01 ha., rezerwat utw. w 1995 r.

Budowa geologiczna, rzeźba

Rezerwat położony jest w wierzchowinowych partiach wzgórza bez nazwy, o wysokości 421 m n.p.m. Obejmuje jego szczyt i zbocza w przedziale wysokości 300 - 421 m n.p.m. Wzniesienie to zlokalizowane jest na północny zachód od pasma Klonowej Góry, a budują go skały fliszowe należące do jednostki śląskiej, obejmującej głównie warstwy cieszyńskie, grodziskie i lgockie wieku kredowego. Warstwy te stanowią utwory wapniaste i są zbudowane przede wszystkim z łupków wapnisto-ilastych (w przypadku warstw cieszyńskich), piaskowców grubo - i średnioziarnistych lub zlepieńcowych, gruboławicowych i też silnie wapnistych (warstwy grodziskie). Warstwy lgockie reprezentują natomiast serię o charakterze piaskowcowo-łupkowym.

Obszar rezerwatu wykazuje umiarkowanie urozmaiconą rzeźbę. W północnej części teren jest względnie płaski, jednak mocno spadzisty. Nachylenie dochodzi do 40o. Północno-zachodnie zbocze jest natomiast przecięte głęboką doliną potoku o wyjątkowo stromych zboczach. Południowa część rezerwatu jest mniej urzeźbiona.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się w środkowej części Regionu Karpackiego (GK)

Obszar rezerwatu pozostaje pod wpływem mezoklimatu ciepłych stoków i wierzchowin, gdzie średnie minimalne temperatury roku są wyższe o 2-3 stopnie C w stosunku do tych parametrów panujących w dnach dolin. Okres bezprzymrozkowy jest tutaj również korzystniejszy dla wegetacji roślin, jest bowiem nieco dłuższy. Ponadto panujący tu typ warunków klimatycznych wyróżnia się łagodnymi dobowymi wahaniami temperatury i wilgotności powietrza, co sprawia, że obszar pozostaje poza zasięgiem mgieł radiacyjnych.

Wody powierzchniowe

Niewielki fragment południowej części rezerwatu zajmuje obszar źródliskowy. Występuje tutaj lokalne zabagnienie terenu, wyróżniające się występowaniem roślinności charakterystycznej dla tego typu siedliska.

Gleby

Na obszarze rezerwatu występują głównie gleby brunatne kwaśne. Lokalnie w miejscach zahamowanego odpływu wody wykształciły się gleby bagienne. W położeniach przyszczytowych lub na samej wierzchowinie gleby są płytkie, przepuszczalne, ze znacznym udziałem części szkieletowych.

Ekosystemy

Cały obszar rezerwatu porasta las. Dominującym zbiorowiskiem jest żyzna buczyna karpacka rozwijająca się w formie podgórskiej. Zespół ten w odróżnieniu od innych buczyn odznacza się dużym udziałem buka, a równocześnie sporadycznym występowaniem grabu i zupełnym brakiem innych gatunków charakterystycznych dla grądów. W południowej części rezerwatu występuje niewielki płat podgórskiego łęgu jesionowego rozwijającego się w podzespole z udziałem skrzypu olbrzymiego. Zbiorowisko to przywiązane jest tutaj do gleb, w których na skutek zahamowanego odpływu wody rozwinęły się procesy bagienne. Z zespołem łęgu kontaktuje się znikomej powierzchni fragment subkontynentalnego grądu wykształconego jako podzespół grądu niskiego z czyścem leśnym.

Flora

Kłokoczka południowaWidłak goździstyWawrzynek wilczełyko

Flora rezerwatu liczy blisko 120 gatunków roślin naczyniowych, w tym 6 objętych jest ochroną ścisłą, 3 - częściową. Bluszcz pospolitySkrzyp olbrzymiDo najbardziej interesujących roślin obiektu należą: kłokoczka południowa, narecznica szerokolistna (rzadka w regionie), skrzyp olbrzymi, bluszcz pospolity (okazy kwitnące), widłak goździsty, buławnik mieczolistny (gatunek umieszczony na liście roślin zagrożonych w Polsce), wawrzynek wilczełyko.

Na uwagę zasługuje znaczny udział (ponad 10% flory rezerwatu) przedstawicieli flory górskiej, a także obecność drzew (buków) osiągających rozmiary kwalifikujące je do ochrony w charakterze pomników przyrody.

Fauna

Salamandra plamistaŚwiat zwierzęcy rezerwatu jest charakterystyczny dla leśnych obszarów Pogórza Strzyżowskiego. Spośród przedstawicieli dużych ssaków występuje tutaj jeleń, dzik, sarna. Pospolitym przedstawicielem drapieżników jest lis.

Gady bytujące na terenie rezerwatu reprezentuje jaszczurka zwinka i żyworodna oraz rzadka tutaj żmija zygzakowata. Występuje również salamandra plamista - górski gatunek reprezentujący gromadę płazów. Teren rezerwatu jest także miejscem gniazdowania wielu ptaków w tym ptaków drapieżnych: jastrzębia, krogulca i myszołowa.

Krajobraz i kultura

Charakterystyczną cechą krajobrazu regionu, w którym zlokalizowany jest rezerwat jest przewaga niskich i średnich pogórzy. Dna dolin i kotlin oraz góry niskie i wysokie pogórza są tutaj rzadszymi elementami krajobrazu. Obszar rezerwatu stanowi jedno z wyższych wzgórz Pogórza Strzyżowskiego. Sąsiaduje ono z pasmem Klonowej Góry. Wzniesienia te szczególnie w partiach przyszczytowych porastają lasy mieszane.

Zadania ochrony

Rezerwat Kamera powołano przede wszystkim dla ochrony kłokoczki południowej. Przedmiotem ochrony tego obiektu są również dobrze wykształcone zbiorowiska roślinności leśnej, szczególnie podgórska forma żyznej buczyny karpackiej wraz z rzadkimi na pogórzu i chronionymi gatunkami roślinności runa.

Udostępnianie

Zasady zwiedzania

Ograniczenia zgodnie z art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją art. 37).

Trasy zwiedzania

Ani przez rezerwat, ani przez jego najbliższe sąsiedztwo nie prowadzą znakowane szlaki turystyczne, natomiast znajduje się tam kilka dróg gruntowych i liczne ścieżki.

Ścieżki dydaktyczne

Brak ścieżek dydaktycznych. Wykorzystywanie rezerwatu jako obiektu dydaktycznego dla studentów, pracowników nauki czy młodzieży szkolnej jest możliwe za zgodą Woj. Konser. Przyr. w Rzeszowie.

Informacja użytkowa

Dojście do rezerwatu jest możliwe z miejscowości Smarżowa. Należy udać się w kierunku południowym drogą gruntową ku wzniesieniu porośniętym lasem. Po ok. 1 km marszu dochodzi się do drogi stanowiącej północną granice rezerwatu. Jest to jedna z wielu możliwych tras dojścia do tego obiektu. Inne to od Brzostka (ku płn. - wsch.) lub od wsi Siedliska-Bogusz oraz Kamienicy. Dojazd do punktów wyjściowych z Tarnowa, Dębicy lub Jasła.

Historia ochrony

Część rosnących, w obecnie istniejącym rezerwacie, krzewów kłokoczki (10 egzemplarzy) było objętych ochroną już w 1987 r., bowiem Wojewoda Tarnowski Zarządzeniem nr 2/87 z dnia 26 lutego 1987 r. uznał wspomniane stanowisko za pomnik przyrody. Później zaproponowano rozszerzenie takiej formy ochrony na 50 egzemplarzy tego gatunku krzewu. Jednakże najskuteczniejszą, a zatem najwłaściwszą formą zabezpieczenia stanowiska kłokoczki jest utworzony tutaj w 1995 r. rezerwat przyrody. Ze względu na konieczność prowadzenia zabiegów ochrony czynnej, polegających głównie na kształtowaniu optymalnych dla tego gatunku warunków świetlnych, dla rezerwatu Kamera przyjęto częściową formę ochrony.

Administrator

Obiekt podlega Wojewódzkiemu Konserwatorowi Przyrody w Rzeszowie.

Akty prawne

Zagrożenie obiektu

Do zaniku stanowisk kłokoczki przyczynić się może wykopywanie całej rośliny, bądź pozyskiwanie jej części w celu wysadzania w przydomowych ogródkach. Proceder taki był uprawiany od bardzo dawna. Roślina ta jest przedmiotem szeregu legend i obrzędów ludowych (święcenie pól, ochrona przed czarami). Znalazła również wiele zastosowań w codziennym życiu człowieka (jadalne kwiaty i młode pędy), a także w drobnej wytwórczości ludowej (z nasion wyrabiano różańce, z drewna krzyżyki, laski). Znane są również współcześnie odnotowane przypadki, że lekkomyślne wycinanie krzewów kłokoczki podczas zabiegów pielęgnacyjnych prowadzonych w lesie, powodowały całkowite jej wyniszczenie. Uwzględniając jednak fakt, że obecnie człowiek nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla tej rośliny oraz, że gatunek ten wykazuje niezwykle dużą żywotność i dynamikę rozwoju, głównym zagrożeniem dla omawianego krzewu są zmiany warunków siedliskowych.

Źródła informacji

Opracowanie