Informacje topograficzne

Położenie administracyjne

Woj. lubuskie, powiat gorzowski, gminy: Kostrzyn n. Odrą i Witnica, powiat sulęciński, gmina Słońsk oraz powiat słubicki, gmina Górzyca. Otulina Parku leży na terenie tych samych gmin. Teren parku otacza Park Krajobrazowy Ujście Warty. mapa lokalizacyjna

Region fizyczno-geograficzny

Prowincja: Niż Środkowoeuropejski, podprowincja: Pojezierza Południowobałtyckie, makroregion: Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka, mezoregiony: Kotlina Freienwaldzka i Kotlina Gorzowska (subregion: Dolina Dolnej Warty)

Region geobotaniczny

Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas Wielkich Dolin, Kraina: Wielkopolsko-Kujawska, Okręg Lubuski.

Hipsometria

Ok. 10-25 m n.p.m.

Dane o obszarze

Powierzchnia parku 7.955,86 ha, w tym objęta ochroną ścisłą - brak danych, powierzchnia otuliny - 10.453,99 ha. Park utworzony w 2001 r.

Budowa geologiczna

Patrz: Rezerwat Słońsk, Park Krajobrazowy Ujście Warty

Rzeźba

Patrz: Rezerwat Słońsk, Park Krajobrazowy Ujście Warty

Gleby

Patrz: Rezerwat Słońsk

Wody powierzchniowe

Rozlewiska WartySieć wodna na terenie Parku jest bogato rozwinięta. Głównym ciekiem wodnymi osią Parku jest ujściowy odcinek rzeki Warty, oraz jej lokalny, lewobrzeżny dopływ Postomia. Pozostałe cieki wodne naturalne i sztuczne tworzą niezwykle bogatą sieć, w znacznym stopniu okresowo zatapianą. Lewy brzeg Warty to głównie teren byłego rezerwatu Słońsk, utworzonego w obrębie tzw. Kostrzyńskiego Zbiornika Retencyjnego, gdzie roczne wahania poziomu wody dochodzą do 4 m. Północną część Parku, na prawym brzegu Warty, tworzy tzw. Polder Północny, który od Warty oddziela wał ochronny. Występują tu liczne kanały i rowy melioracyjne oraz starorzecza.

Klimat

Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Rezerwat znajduje się na płn. - zach. części Regionu Śląsko-Wielkopolskiego (O) Patrz też: rezerwat Słońsk.

Ekosystemy

Łąki w d. rezerwacie "Słońsk"Stwierdzono obecność prawie 60 zbiorowisk roślinnych; przeważają bagienne, oczeretowo-szuwarowe i łąkowo-pastwiskowe. Występują tu również zbiorowiska roślin wodnych, a nawet kserotermiczne. Najwięcej informacji dotyczy terenu rezerwatu Słońsk. Teren Parku jest silnie przekształcony działalnością człowieka. Park jest prawie pozbawiony typowych dla dolin rzecznych zbiorowisk łęgowych, które zniszczone przez człowieka zastąpione zostały przez łąki i pastwiska. Jednak wielowiekowe, umiarkowane użytkowanie gospodarcze, umożliwiły wykształcenie się nowej równowagi przyrodniczej i półnaturalnych ekosystemów, które okazały się szczególnie ważne jako siedliska niezwykle bogatej awifauny.

Flora

Flora liczy ok. 400 gatunków roślin naczyniowych, przy czym gatunków zagrożonych i chronionych prawem jest niewiele, wśród nich arcydzięgiel litwor Angelica archangelica, grążel żółty Nuphar lutea, grzybień biały Nymphea alba i kocanki piaskowe Helichrysum arenarium.

Arcydzięgiel litworGrążel żółtyKocanki piaskowe

Odnotowano natomiast ok. 20 gatunków specjalnej troski. Szczególnie dokładnie zbadany jest obszar rezerwatu Słońsk.

Fauna

Rybitwy białoskrzydłe Szczególnie bogata jest fauna w byłym rezerwacie Słońsk, który jest jednym z najważniejszych terenów lęgów i pobytu ptactwa wodno-błotnego w Polsce. Dawny rez. "Słońsk" - jedna z najważniejszych w Polsce ostoi ptactwa wodnegoStwierdzono tu występowanie 245 gatunków ptaków, z czego 160 gatunków odbywających tu lęgi.

Według międzynarodowej klasyfikacji BirdLife International 26 gatunków tu występujących należy do zagrożonych wyginięciem (np. bąk Botautus stellaris, bączek Ixobychus minutus, derkacz Crex crex, wodniczka Acrocephalus paludicola, żuraw Grus grus i in.).

BąkKulik wielkiTokujące batalionyWodniczka

Teren Parku jest też największym w Polsce zimowiskiem łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus, którego liczba dochodzi tu do 2,5 tys. osobników. Park odgrywa też ważną rolę jako miejsce odpoczynku ptaków wędrownych, liczba nocujących tu gęsi dochodzi do 200 tys. osobników.

Prócz ptaków liczni są tu przedstawiciele innych gromad, w tym 34 gatunki ssaków z bobrem europejskim Castor fiber i wydrą Lutra lutra.

Traszka grzebieniastaŻółw błotny

Bóbr europejskiMłoda sarenka

Krajobraz i kultura

Dawny rez. ''Słońsk'' we mgleTeren Parku to dawny rezerwat Słońsk, zlokalizowany na południowym, lewym brzegu Warty oraz część Parku Krajobrazowego Ujście Warty po północnej, prawej stronie rzeki, zwana Polderem Północnym. Polder Północny ma charakter kulturowy z uwagi na gęstą sieć urządzeń melioracyjnych oraz wał ochronny oddzielający go od Warty.

Składnikiem antropogenicznym Parku są też łąki i pastwiska, które pełnią funkcję otwartych siedlisk wielu gatunków ptaków i ich przetrwanie zależy od utrzymania użytkowania rolniczego - wypasu i koszenia, gdyż w braku tych działań postęp wtórnej sukcesji zarośli wierzbowych i trzcinowisk jest bardzo szybki.

Otulina Parku

Granice otuliny określa Rozp. RM z sprawie utworzenia parku, jej powierzchnia wynosi 10.453,99 ha i w całości znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Rozporządzenie nie określa zasad funkcjonowania otuliny.

Zadania i cele Parku

Cele ogólne utworzenia

Ochrona całości przyrody, a w szczególności bierna i czynna ochrona siedlisk licznych gatunków ptaków wodno-błotnych przebywających tu stale, sezonowo, odbywających lęgi, żerujących lub zatrzymujących się podczas wędrówek, w tym gatunków rzadkich i zagrożonych w skali Polski i Europy. Docelowo planowane jest rozciągnięcie statusu ostoi Konwencji Ramsar na obszar całego Parku.

Zadania ochrony

Inne zadania

Udostępnianie Parku

Zasady zwiedzania

Zgodnie z Regulaminem Parku oraz § 4 Rozp. RM w sprawie utw. PN Ujście Warty (Dz. U. R. P. nr 67 z 2001 r., poz. 681).

Muzeum Parku i pawilony wystawowe

Na razie brak.

Edukacja przyrodnicza

Park posiada Centrum Edukacji Przyrodniczej w Chyrzynie, utworzone jeszcze w 1996 r., w ramach działalności rezerwatu "Słońsk". Prowadzone są tu zajęcia dla młodzieży szkolnej i akademickiej, w tym również terenowe, także wielodniowe.

Ścieżki dydaktyczne

Na terenie Parku funkcjonują 2 ścieżki przyrodnicze: "Ptasim szlakiem" (położona na terenie d. rezerwatu "Słońsk") oraz "Przyrodniczy Ogród Zmysłów", znajdująca się w sąsiedztwie Dyrekcji Parku.

Informacja użytkowa

Najlepszym punktem dotarcia do Parku i Chyrzyna jest miasto Kostrzyn n. Odrą, z którym Park praktycznie graniczy. Dojazd z Kostrzyna najłatwiejszy jest z Gorzowa Wlkp.

Trasy zwiedzania

Park jest nastawiony na wspieranie turystyki przyjaznej przyrodzie i był to jeden z celów powstania obiektu. Przez teren Parku oraz Parku Krajobrazowego Ujście Warty przebiega szereg tras turystycznych pieszych oraz rowerowych, a na terenie Parku są też miejsca udostępnione do wędkowania. W ramach porozumienia granicznego z Niemcami powstała też koncepcja organizacji turystyki przyrodniczej w tym rejonie. Natomiast jeszcze w ramach działalności Parku Krajobrazowego "Ujście Warty" podjęto działania wspierające rozwój agroturystyki. Informacje o trasach turystycznych można znaleźć na stronie internetowej Lubuskiego Klubu Przyrodników poświęconej obu Parkom.

Dzieje ochrony

Początki badań tego terenu sięgają lat 30. XX w., a pierwszym obiektem chronionym był utworzony w 1977 r. rezerwat ornitologiczny "Słońsk" o powierzchni 4. 166 ha, włączony od 1984 r. do światowej sieci obszarów objętych Konwencją RAMSAR. Rezerwat należy też w sieci ostoi IBAE. W 1996 r. utworzono Park Krajobrazowy "Ujście Warty" o powierzchni 28.488 ha, a pod koniec lat 90. powstał pomysł utworzenia tu parku narodowego. Zyskało to przychylność władz samorządowych, wojewódzkich oraz miejscowego środowiska gospodarczego i w 5.10.1999 r. podpisano stosowne porozumienie, a z pocz. 2000 r. wojewoda lubuski oraz Zarząd Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego wystąpili do Ministra Środowiska z wnioskiem o utworzenie Parku Narodowego "Ujście Warty". Rozporządzenie Rady Ministrów powołujące 23 park narodowy zostało wydane 19.06.2001r., a nowy Park oficjalnie zaczął funkcjonować od 1 lipca 2001 r.

Administracja Parku i ważniejsze adresy

Akty prawne

Zagrożenia

Brak publikowanych danych ze względu na fakt, iż obiekt jest nowy. Pewne zjawiska będą zbieżne z obserwowanymi w b. rezerwacie ''Słońsk''.

Źródła informacji

Łącze internetowe

Opracowanie

inż. Kaj Romeyko-Hurko - Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie (komplilacja z ww. źródeł i opracowania dot. rezerwatu "Słońsk").