Woj. małopolskie, powiat krakowski, gmina Krzeszowice, (k. wsi Dubie). Teren
Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie (ZJPK woj. małopolskiego).
Prowincja: Wyżyny Polskie, podprowincja: Wyżyna Śląsko-Krakowska, makroregion:
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, mezoregiony: Wyżyna Olkuska i Rów Krzeszowicki.
Prowincja: Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział: Bałtycki, Poddział: Pas
Wyżyn Środkowych, Kraina: Wyż.krakowsko-Wieluńska, Okręg Południowy.
Średnio 360 m n.p.m.
Powierzchnia 473,0 ha (od 1990 r.), rezerwat utw. w 1962 r., powiększany w 1968 i 1990 r.
Naturalne
odsłonięcia skał paleozoicznych
i mezozoicznych,
ukryte wśród lasu, ciągną się wzdłuż dolin Racławki i Szklarki oraz ich bocznych
wąwozów, zajmując miejscami strome zbocza aż po wierzchowiny otaczających wzgórz.
Znajduje się tu również kilka nieczynnych kamieniołomów lub niewielkich dołów
poeksploatacyjnych. Dolina Racławki jest wcięta do głębokości ok. 80 m w wapienie
i dolomity środkowego i górnego dewonu
oraz dolnego karbonu.
Charakterystyczne w krajobrazie tej doliny są zwłaszcza liczne skaliste wychodnie
wapieni najwyższego dewonu i najniższego karbonu rozlokowane na zboczu eksponowanym
ku zachodowi. Reprezentują one utwory węglanowe
zróżnicowane po względem wykształcenia litologicznego
i zawartości skamieniałości, odpowiadające cyklicznym zmianom środowiska sedymentacji
w warunkach morskich płytkowodnych, przybrzeżnych (lagunowych) i okresowych
wynurzeń. Skały dewonu i dolnego karbonu platformy węglanowej w regionie śląsko-krakowskim
osiągnęły znaczne miąższości (ok. 1600 m) co nastąpiło w wyniku bujnego rozwoju
organizmów i obniżania się podłoża w miarę przyrostu osadów. Na sfałdowanym
kompleksie paleozoicznym (ruchy waryscyjskie
w późnym karbonie i permie)
leżą niezgodnie utwory młodsze. W dolinie Racławki odsłaniają się wapienie piaszczyste
środkowej jury (odsłonięcie sztuczne w Wąwozie Stradlina) oraz margle
i - typowe dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej - wapienie górnej jury widoczne
w górnych częściach zboczy zwłaszcza w okolicy przysiółka Żary, gdzie znajduje
się Jaskinia Żarska (74 m długości).
W Dolinie Szklarki na szczególną uwagę zasługuje żyła skały magmowej - porfiru, przecinająca wapienie karbońskie. Niektóre sztuczne odsłonięcia położone blisko zachodniej granicy rezerwatu, są włączone w ciąg ścieżki dydaktycznej. Najciekawsze z nich to "Kamieniołom Karmelicki" w Dębniku. Widoczne są tu czarne wapienie dewońskie tzw. marmury dębnickie; były one przez wiele lat używane jako kamień ozdobny. Stanowisko to jest promowane na europejską listę dziedzictwa geologicznego.
W dnach dolin Racławki i Szklarki występują holoceńskie
martwice wapienne o kilkumetrowej grubości. Zawierają
one liczne skorupki ślimaków i odciski roślin. Największe ich odsłonięcie, zachowane
jako resztka progu naturalnej zapory na potoku Racławki, jest również promowane
na listę europejskich geostanowisk. (ZA)
Strefa umiarkowana, klimat przejściowy. Obiekt znajduje
się w płn. - zach. części Subregionu Podkarpackiego
(PP).
Region umiarkowanie ciepły, wyraźnie kontynentalny, ze względu na znaczne
wzniesienia, o cechach podgórskich.
Na dnie doliny potok Racławka (a. Czubrówka) o malowniczym, meandrującym biegu, z 2 większymi dopływami, należący do prawobrzeżnej zlewni grn. Wisły.
Ich rodzaj wynika ze zlodowacenia krakowskiego (Sanu) oraz wapiennego podłoża. Dominują rędziny i gleby płowe, na dnie dolin i cieków - mady. Na stromiznach gleby płytsze (procesy wymywania), miejsca płaskie i niecki wypełnione grubszą warstwą glin i gleb lessowych.
Dominują zbiorowiska leśne ze starodrzewiami: na nasłonecznionych skałach i stokach buczyna ciepłolubna - największe płaty na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, buczyna karpacka, kwaśna buczyna niżowa, grąd, bór mieszany i łęg olszowy. Na skałkach spotyka się niewielkie płaty kserotermicznych zarośli z bogatą florą ciepłolubną.
Gatunkiem panującym jest buk (ok. 82% powierzchni), ponadto sosna (ok. 10% pow.), grab, modrzew, olsza czarna, dąb. Świerk, jawor i olsza szara zajmują 0,5% pow.
Górska flora roślin naczyniowych rezerwatu liczy 16 gatunków, w tym żywiec
gruczołowaty, paprotnik 
kolczysty,
przetacznik górski. W rezerwacie występuje 25 gatunków chronionych
roślin naczyniowych, w tym storczykowate: buławniki
(wielkokwiatowy, mieczolistny, czerwony), kruszczyki (rdzawoczerwony, szerokolistny,
siny), a nawet stanowisko obuwika pospolitego. Licznie
występuje lilia złotogłów i wawrzynek
wilczełyko, jest też kilka stanowisk bluszczu pospolitego.
Należy do bogatszych i lepiej zachowanych na Jurze. Z pospolitych ssaków: dzik, lis, sarna, zając, wiewiórka, kuna, z rzadkich - nietoperze: gacek szary, podkowiec duży i podkowiec mały.
Z licznych gat. ptaków: jastrząb, dzięcioły, oraz kopciuszek, dzierzba rudogłowa, puchacz, pliszka siwa.
Z
gadów i płazów: żmija zygzakowata, jaszczurki, ropucha zielona. Z bezręgowców:
ryjkowce, kózki, chrząszcze, 2 piękne motyle chronione: paź
żeglarz i paź królowej. Liczne bezkręgowe
gat. górskie, np. wypławek alpejski
w zimnych wywierzyskach. Liczna fauna ślimaków.
Głęboko
wcięta, malownicza dolina, zalesiona, o stromych zboczach i wąskim dnie z tarasami
martwic wapiennych, rozciętych przez potok.
Celem
ochrony jest zachowanie krajobrazu doliny, naturalnych zbiorowisk leśnych, kserotermicznych
i naskalnych, charakterystycznych dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz
cennych form przyrody nieożywionej (licznych odsłonięć skał paleozoicznych,
mezozoicznych i heloceńskich).
Istotne są też walory edukacyjne, dla których stworzono ścieżki
dydaktyczne i wydano drukowany przewodnik. Jest to też jeden z nielicznych,
jak dotąd obiektów przyrodniczych, dostosowany do częściowego zwiedzania przez
niepełnosprawnych.
Ograniczenia zgodnie z art. 23a ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. (przed nowelizacją - art. 37) oraz informacjami przy wejściu do rezerwatu.
W rez. 2 szlaki turystyczne, jeden na znacznej części dostosowany do zwiedzania przez niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich i powiązany z utworzoną w 1990 r. ścieżką dydaktyczną.
Objaśniona
tablicami geologiczna ścieżka dyd. zaczyna się k. Dubia i składa się z 3 pętli
o łącznej dług. ok. 20 km, powiązanych z trasą szlaku głównego. Zapoznaje ona
z odsłoniętymi na powierzchni elementami budowy geologicznej
rezerwatu i jego bliskich okolic.
Informacja przy pd. wejściu do rez. na parkingu za wsią Dubie. Dojazd do Dubia autobusem z Krzeszowic lub pieszo 5 km od stacji PKP Rudawa. Przy zach. granicy rez. nieczynny kamieniołom "marmurów dębnickich", który stanowił materiał dla wielu zabytkowych budowli w Krakowie.
Propozycje ochrony od lat 20-tych XX wieku. Rez. o pow. 62,29 ha utworzono zarządzeniem MLiPD z 1962 r. Zarz. MLiPD z 1968 r. zwiększyło obszar do 70,68 ha. Od 1981 r. rezerwat znajduje się w obrębie ZJPK - w części małopolskiej. Rezerwat powiększono do obecnych rozmiarów w 1990 r.
Wandalizm, emisje przemysłowe Grn. Śląska.